ORIGINAL_ARTICLE
بررسی رابطة مصرف انرژی و رشد اقتصادی و اشتغال در بخشهای مختلف اقتصاد ایران
مصرف انرژی به عنوان یک عامل تولید مهم، میتواند نقش مؤثری در رشد اقتصادی داشته باشد. از اینرو بررسی رابطة مصرف انرژی و رشد اقتصادی بهویژه در بخشهای اقتصادی، از اهمیت زیادی برخوردار است. تبیین این ارتباط به روشن شدن سیاستهای بخش انرژی کشور، کمک شایانی میکند. در این تحقیق، با استفاده از الگوی خودبازگشتی با وقفههای توزیعی (ARDL) و همچنین الگوی تصحیح خطا (ECM)، وجود رابطة بلندمدت و کوتاهمدت بین مصرف نهایی انرژی و مصرف نهایی حاملهای مختلف انرژی شامل: فرآوردههای نفتی، برق و گاز و رشد اقتصادی و اشتغال در بخشهای مختلف اقتصاد ایران طی سالهای 1350-1382، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که یک رابطة علیت کوتاهمدت و بلندمدت یکطرفه از مصرف نهایی انرژی و مصرف نهایی انرژی برق به رشد اقتصادی وجود دارد. یک رابطة علیت کوتاهمدت یک طرفه نیز از رشد اقتصادی به مصرف نهایی گاز طبیعی وجود دارد. علاوه بر این، یک رابطة علیت یک طرفه از مصرف نهایی انرژی در بخش صنعت به رشد ارزش افزوده در این بخش وجود دارد. همچنین یک رابطة علیت کوتاهمدت و بلندمدت یک طرفه از مصرف نهایی انرژی برق در بخش کشاورزی به رشد ارزش افزوده در این بخش وجود دارد.
طبقه بندی JEL:C01 , Q42
https://jte.ut.ac.ir/article_19974_6803e6de174797cd8e1addea159a002c.pdf
2010-01-21
رابطة علیت
رشد اقتصادی
مصرف انرژی
حمید
آماده
amadeh@gmail.com
1
دانشگاه علامه طباطبایی
AUTHOR
مرتضی
قاضی
mgh1980@gmail.com
2
AUTHOR
زهره
عباسی فر
abbasifar@mailinator.com
3
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مبانی نظری اثر آزادسازی اقتصادی بر تجارت درون صنعت: یک مطالعة موردی برای ایران
بر اساس مبانی نظری تجارت درون صنعت، آزاد سازی اقتصادی یکی از عوامل مهم تأثیرگذار بر پدیدة تجارت درون صنعت است. تحقیق حاضر ضمن بررسی اثرگذاری تئوریک مؤلفههای مهم آزادسازی اقتصادی شامل خصوصیسازی، آزادسازی تجاری، آزادسازی نرخ ارز و آزادسازی مالی بر تجارت درون صنعت، این فرضیه را که " آزادسازی اقتصادی بر میزان تجارت درون صنعت ایران تأثیر مثبت دارد، مورد آزمون قرار داده است. برای انجام مطالعة تجربی، ابتدا شاخص انواع تجارت در سطح تجمیع 6 رقم نظام هماهنگ برای دورة زمانی 1384-1371 برآورد شده و سپس برای آزمون فرضیة مذکور از دو گروه مدل (کل تجارت درون صنعت و انواع تجارت درون صنعت) استفاده شده است. در مجموع، اگرچه به نظر میرسد رابطة تئوریک قطعی و مشخصی میان مؤلفههای آزادسازی اقتصادی و تجارت درون صنعت وجود ندارد، ولی بر اساس مطالعة تجربی، اثر آزادسازی اقتصادی بر تجارت درون صنعت مثبت است.
طبقهبندی JEL : F12، F13، F17
https://jte.ut.ac.ir/article_19975_8ccfe1187474004d0964d5c363456f4f.pdf
2010-01-21
آزاد سازی اقتصادی
آزادسازی تجاری
اندازه دولت
انواع تجارت درون صنعت
سرمایهگذاری مستقیم خارجی
نظام نرخ ارز
سعید
راسخی
saeed_rasekhi@yahoo.com
1
دانشگاه مازندران
AUTHOR
احمد
جعفری صمیمی
jafarisa@umz.ac.ir
2
دانشگاه مازندران
AUTHOR
اکبر
زمانی
zamani@mailinator.com
3
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل روابط علّی بین متغیرهای کلان اقتصادی، به منظورکاهش نرخ بهره در ایران با روش نقشة علّی بیزین (BCM)
از مهمترین متغیرهای کلیدی اقتصاد در تنظیم و اعمال سیاستهای اقتصادی سیاست پولی نرخ بهره است که در دهههای اخیر تلاشهای وافری در جهت تنظیم آن انجام گرفته و کاهش دادن آن به سطح مطلوب به عنوان یک اولویت مطرح شده است. در حقیقت دلیل این امر، تأثیر قابل توجه این متغیر در حل و یا ایجاد مشکلات و نابسامانیهای اقتصادی موجود در برخی جوامع بوده است. در این راستا، در این تحقیق، پس از تعیین اثرگذارترین متغیرها بر نرخ بهره بر طبق اصول مکتب شیکاگو، به برآورد و تجزیه و تحلیل راههای کاهش نرخ بهره در ایران در طی دور? 1355 تا 1385، با استفاده از روش نقشة علّی بیزین(BCM ) پرداخته شده است. نتایج بهدست آمده حاکی از آن است که با کاهش نرخ تورم و تورم انتظاری، کنترل حجم پول و اعتبارات و کاهش کسری بودجة دولت، نرخ بهره کاهش خواهد یافت. همچنین، نتایج حاصل از تحقیق، نظرات مکتب شیکاگو را در مورد اهمیت زیاد پول و اثر مستقیم و پرقدرت آن بر متغیرهای واقعی اقتصاد در ایران تایید میکند و مطابق با عقاید این مکتب، حجم پول و تورم مهمترین متغیرها در فرآیند کاهش نرخ بهرهاند.
طبقهبندی JEL: E4, B1, E43, E52, E53
https://jte.ut.ac.ir/article_19976_dd7d1a0933e2aaa7ddbbfd06fd49ef4e.pdf
2010-01-21
شبکة بیزین
نااطمینانی
نرخ بهره
نقشة علّی
نقشة علّی بیزین
مرتضی
سامتی
msameti@gmail.com
1
دانشگاه اصفهان
AUTHOR
رحیم
دلالی اصفهانی
rateofinterest@yahoo.com
2
دانشگاه اصفهان
AUTHOR
رحمان
خوش اخلاق
rahman@ase.ui.ac.ir
3
دانشگاه اصفهان
AUTHOR
ژهره
شیرانی فخر
zohrehshirani@gmail.com
4
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
نقش حکمرانی خوب در بهبود کارکرد هزینههای دولت: مطالعة موردی بخش بهداشت و آموزش کشورهای اسلامی
آیا فقط افزایش هزینههای دولت برای بهبود شاخصهای اجتماعی کافی است، یا متغیرهای مرتبط با وضعیت نهادهای حکومتی در جامعه نیز، در این میان مؤثرند؟ مقالة حاضر با استفاده از مفهوم نوین حکمرانی خوب، به بررسی نقش این متغیر، در بهبود کارکرد هزینههای آموزشی و بهداشتی کشورهای منتخب عضو سازمان کنفرانس اسلامی پرداخته است. به عبارت دیگر، روابط سه حوزة «حکمرانی خوب»، «هزینههای دولت» و «شاخصهای بهداشتی و آموزشی» مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور از شاخصهای «فساد» و «بوروکراسی اداری»، بهعنوان متغیرهای نشان دهندة «وضعیت حکمرانی» در کشورهای مذکور استفاده شده است.
نتایج به دست آمده حاکی از آن است که افزایش هزینههای آموزشی و بهداشتی دولت، همواره مؤثر نبوده است؛ اما در کشورهایی که از وضعیت حکمرانی بهتری برخوردار بودهاند، این افزایش هزینهها، تأثیر بیشتری بر شاخصهای بهداشتی و آموزشی داشته است؛ به عبارت دیگر، بهبود شاخصهای حکمرانی، عملکرد هزینههای این دو بخش را افزایش داده است.
طبقهبندی JEL : H51, H52, D73
https://jte.ut.ac.ir/article_19977_c0b5a07ce0b3513c19bbbef070ea3914.pdf
2010-01-21
حکمرانی خوب
کارکرد هزینههای عمومی
هزینههای آموزشی
هزینههای بهداشتی
هزینههای دولت
مجید
صباغ کرمانی
majix777@yahoo.com
1
دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
مهدی
باسخا
basakha@gmail.com
2
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
هدفمند سازی یارانة دارو، از دو منظر عدالت و کارایی
درتئوریهای اقتصاد رفاه همواره شاهد تبادل بین کارایی و برابری (عدالت) هستیم. در این تحقیق، رابطة مذکوردر ارتباط با تحولات نظام دارویی ایران طی سالهای 76 الی 85، مورد مطالعه قرار میگیرد. در همین راستا، در این تحقیق به بررسی فرایند هدفمندسازی یارانة دارو در ایران طی سالهای 76 الی 84 از دو منظر عدالت توزیعی در بخش درمان، در ارتباط با هزینههای دارویی و تغییرات کارایی در بخش صنعت دارو، پرداخته شده است. در بررسی عدالت توزیعی، از آمار مربوط به هزینههای دارویی خانوار نمونه در دهکهای هزینهای و محاسبة میزان رشد این هزینهها طی سالهای مذکور، استفاده شده است. در بررسی کارایی صنعت دارو در ایران نیز، شاخص هرفین دال با استفاده از آمار مربوط به سهم ریالی هریک از شرکتهای تولید کنندة دارو از بازار دارویی ایران، محاسبه شده است. در همین راستا، تحولات بازار دارویی کشور و رقابتیتر شدن آن، همراه با افزایش تولید دارو در این بخش، بهعنوان شاخصی برای افزایش کارایی صنعت در نظر گرفته شده است. پس از انجام مطالعات و بررسیهای مذکور، مشاهده شد که با وجود افزایش کارایی در صنعت دارویی کشور طی سالهای مذکور که بهصورت رقابتیتر شدن بازار دارویی کشور و افزایش تولید دارو تجلی کرده است، وضعیت عدالت توزیعی در بخش بهداشت و درمان از منظر توانایی تمامی اقشار جامعه برای دسترسی به داروهای مورد نیازشان، تفاوت چشمگیری نداشته است.
طبقهبندی JEL : I11 , I12 , I18 , D60 , D63
https://jte.ut.ac.ir/article_19978_690d1594fca54b555a291b49a1508f88.pdf
2010-01-21
دارو
عدالت توزیعی
کارایی
یارانه
جعفر
عبادی
jebadi@ut.ac.ir
1
دانشگاه تهران
AUTHOR
محمد
حسین قوام
ghavam@mailinator.com
2
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
پیشبینی شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران با مدل ARFIMA
در این مقاله با استفاده از دادههای روزانة شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در دورة زمانی 6/1/1382 تا 14/4/1386، به بررسی ویژگی حافظة بلند این شاخص پرداخته و مدل ARFIMA را بر آن برازش میدهیم. همچنین عملکرد پیشبینی مدل ARFIMA را با مدل ARIMA مقایسه میکنیم. نتایج نشان میدهند که اولاٌ این سری زمانی از نوع حافظة بلند است، بنابراین میتوان با تفاضلگیری کسری آن را مانا کرد. پارامتر تفاضلگیری بهدست آمد. پس از تفاضلگیری کسری و تعیین تعداد وقفههای اجزای خودبازگشت و میاانگین متحرک مدل، شکل کلی بهصورت ، مشخص میشود. پارامترهای این مدل برای 900 داده درون نمونهای برآورد شده است و از آنها برای پیشبینی 70 دادة خارج از نمونه استفاده میشود. مقایسة عملکرد پیشبینی مدل ARFIMA با مدل ARIMA، نشان میدهد که مدل ARFIMA از قدرت پیشبینیکنندگی بالاتری برخوردار است.
طبقهبندی JEL : A12
https://jte.ut.ac.ir/article_19979_43089800a2bb34943720070761f69828.pdf
2010-01-21
تحلیل دامنة استاندارد شدة تغییر یافته
تحلیل دامنة استاندارد شده
حافظة بلند
مدل ARFIMA
مدل ARIMA
علیرضا
عرفانی
aerfani@semnan.ac.ir
1
دانشگاه سمنان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
جایگزینی و رقابت بین تلفن همراه و ثابت: یک مطالعة تجربی در ایران
در این مطالعه با استفاده از سیستم تقاضای تقریبا ایدهال(AIDS)، توابع تقاضای تلفن همراه و ثابت به طور تخمینی بیان شده و شدت جایگزینی بین تلفن همراه و ثابت برای کشور ایران مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج حاکی از این واقعیت است که در طول دوران مورد بررسی تعداد مشترکان تلفن همراه در ایران روند صعودی داشته، بهطوریکه در این سالها از تلفن ثابت پیشی گرفته است. این ممکن است به علت کاهش قیمت دسترسی به خدمات تلفن همراه در طی سالهای اخیر باشد. توسعة این روند ممکن است در آیندهای نزدیک به جانشینی کامل موبایل منجر شود.
کششهای قیمتی خدمات تلفن ثابت و همراه حاکی از حساسیت مشترکان به قیمت این خدمات ویژه موبایل است، لذا نیروهای بازار برای کنترل کردن قیمت کافی نیستند و تنظیمات خدمات و قیمت مورد نیاز است. این در حالی است که کششهای متقاطع بین تلفن همراه و ثابت در ایران نشاندهندة مکمل بودن این خدمات است. این مکمل بودن از عواملی همچون دولتی بودن خدمات تلفن نشأت میگیرد. نبود رقابت کافی و افزایش قیمت نسبت به خدمات تلفن ثابت از جمله عوامل دیگری هستند که سبب بروز این پدیده شدهاند.
طبقهبندی JEL : L86
https://jte.ut.ac.ir/article_19980_7637decb5106b6946088ee9201119634.pdf
2010-01-21
تلفن همراه و ثابت
جایگزینی
رقابت
طیبه
فراهانی
ta1385us@yahoo.com
1
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مقایسه تکنیکهای تحلیل داده در پیش بینی میزان تولید نفت: مورد کاربردی میدان اهواز
این مقاله به توصیف و مقایسه پیش بینیهای دو روش از بین روشهای تحلیل دادهها، روش منحنی کاهش (DCE) با استفاده از روش رگرسیون و روش شبکة عصبی مصنوعی (ANN) میپردازد. نتایج بهدست آمده مربوط به تولید حاصل از چاههای واقع بر میدان نفتی اهواز نشان میدهند که در طول دوره برآورد، برازش روش شبکة عصبی از انطباق بهتری نسبت به روش رگرسیون (با استفاده از تکنیکهای اقتصادسنجی) برخوردار است، ولی در دورة پیش بینی تولید، با توجه به سناریوی انتخابی، پیش بینی روش شبکة عصبی بسیار متفاوت از روش رگرسیون است و نشان میدهد که تحلیلگران نباید برای تخمین تولید میادین نفتی تنها به یک روش خاص تکیه کنند. به هر حال این دو شیوه در سیستمی موسوم به “سیستم پشتیبانی تصمیم ”، DSS، برای کاربران امکان پیش بینی تولید یک میدان یا حتی یک چاه را فراهم میآورند. بنابراین، یک کارشناس میدان نفتی میتواند منحنیهای مختلف مربوط به نرخهای تولید پیشبینی شده را مقایسه و مناسبترین مدل را برای تصمیمگیری انتخاب نماید. بهعبارت دیگر، معادلات (ریاضی) بهکار رفته برای پیش بینی تولید یک میدان نفتی بهگونهای باید مدل سازی شوند که بتوانند مقادیر نسبتا نزدیک به یکدیگر را بهدست دهند.
طبقهبندی JEL : Q4
https://jte.ut.ac.ir/article_19981_a3f20a41e9602b94d9c6593e9a949019.pdf
2010-01-21
پیش بینی میزان تولید نفت
رگرسیون
روش شبکههای عصبی مصنوعی
روش منحنی کاهش
میدان نفتی
محمدرضا
مقدم
mr_moghaddam@yahoo.com
1
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
آیا حداقل دستمزد منجر به افزایش تورم میشود؟
این مقاله به بررسی رابطة علّی بین نرخ تورم و حداقل دستمزد در اقتصاد ایران از دیدگاه تجربی طی سالهای 1348-1384، میپردازد. براساس ادبیات اقتصادی، ارتباط تنگاتنگی میان نرخ تورم و حداقل دستمزد وجود دارد. برخی از صاحبنظران اعتقاد به افزایش تورم به دلیل افزایش در حداقل دستمزد دارند و در مقابل، گروهی دیگر افزایش تورم را دلیل افزایش حداقل دستمزد ارزیابی میکنند. نتایج تجربی تحقیق بیانگر وجود رابطة علّی یک طرفه از تورم به حداقل دستمزد است.
طبقه بندی JEL: E24, E31, J31
https://jte.ut.ac.ir/article_19982_022411eefc6c551d1f777f9682345908.pdf
2010-01-21
تورم
حداقل دستمزد
رابطة علّی
نادر
مهرگان
mehregannader@yahoo.com
1
دانشگاه بوعلی سینا
AUTHOR
روح الله
رضائی
rezaee@mailinator.com
2
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
برآورد و پیش بینی تلاطم بازدهی در بازار سهام تهران و مقایسه دقت روشها در تخمین ارزش در معرض خطر: کاربردی از مدلهای خانوده FIGARCH
پیش بینی تلاطم یکی از مهمترین موضوعات مورد مطالعه ریسک در بازارهای مالی است. در تحقیق حاضر ابتدا با استفاده از روشهای GARCH، تلاطم موجود با استفاده از 1467 دادة روزانه برای شاخص قیمت بورس تهران برآورد شده و بهترین مدلها در تخمین و پیشبینی تلاطم برای توزیع نرمال و توزیع تی- استیودنت نتیجه شده است. با توجه به وجود علائم حافظه بلندمدت برای تبیین میانگین شرطی، از مدل ARFIMA و برای واریانس شرطی، در کنار مدلهای با حافظه کوتاه مدت، از مدل با حافظه بلندمدت FIGARCH استفاده شده است. برای انجام پیشبینی در دورة خارج از دورة نمونه، مدل ARFIMA-FIGARCH با توزیع نرمال، دقیقترین مدل بوده و نتایج بهتری را ارائه میدهد. یکی از روشهای مطرح در بررسی ریسکها و مدیریت ریسک، تخمین VaR یا ارزش در معرض خطر است. مقایسة مدلها نشان میدهد که در سطوح اطمینان متفاوت برای تخمین ارزش در معرض خطر، مدلهای مختلف نتایج متفاوتی میدهند، ولی میتوان گفت مدل FIGARCH در سطح معنیداری 5/2? بهترین عملکرد را در میان مدلهای GARCH دارد.
طبقهبندی JEL : F45 , G32
https://jte.ut.ac.ir/article_19983_68171699122aa2d8d78278c561bbd771.pdf
2010-01-21
ارزش در معرض خطر
حافظه بلند مدت
شاخص قیمت بورس تهران
مدلهای GARCH
غلامرضا
کشاورز
g.k.haddad@sharif.edu
1
AUTHOR
باقر
صمدی
baghersamadi@yahoo.com
2
AUTHOR