دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد
فصلنامه تحقیقات اقتصادی
0039-8969
2588-6118
47
1
2012
05
21
ارزیابی درجهی تمرکز اعتبارات در عقود اسلامی و اثر آن بر رشد اقتصادی در ایران
1
21
FA
علیرضا
پورفرج
استادیار اقتصاد و عضو هیأت علمی دانشگاه مازندران
pourfaraj@yahoo.com
ولی ا...
علیزاده
دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه مازندران
alizadehamoli@gmail.com
10.22059/jte.2012.24670
از سال 1363 قانون عملیات بانکی بدون ربا در سیستم بانکداری ایران اجرا شد. یکی از مهمترین اهداف این قانون، حذف ربا در سیستم بانکی و اثرگذاری اعتبارات بر رشد اقتصادی از طریق برتری مشارکت پول در سرمایه است.
این مقاله با استفاده از دادههای 1363 تا 1386 از طریق شاخص هرفیندال – هیرشمن، درجهی تمرکز اعتبارات در عقود بانکی را ارزیابی و رتبهبندی کرده است. نتایج نشان میدهد تمرکز در اعتبارات، بیشتر به سمت عقود مبادلهای با نرخ ثابت است و عقود مشارکتی در اهمیت دوم و کمتر قراردارد. با توجه به این که یکی از اهداف سیاستهای پولی در حذف بهره اثرگذاری بر رشد است، در بررسی علیت گرنجری، رابطهی میان اعتبارات بانکی عقود مبادلهای بر رشد معنیدار نبوده و نیاز است برای اهداف رشد، تمرکز اعتبارات به سمت عقود مشارکتی هدایت شود.
طبقهبندی JEL : O42, E52
برتری مشارکت پول در سرمایه,حذف ربا,رشد اقتصادی,شاخص هرفیندال- هیرشمن,عقود اسلامی
https://jte.ut.ac.ir/article_24670.html
https://jte.ut.ac.ir/article_24670_fe55397069ae25b7e420d8cecf92766e.pdf
دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد
فصلنامه تحقیقات اقتصادی
0039-8969
2588-6118
47
1
2012
05
21
تصمیم گیری برای تولید و قیمت گذاری محصول جدید با استفاده از نظریه بازی ها مطالعه موردی: خودروی سواری تولید داخل کشور
23
50
FA
محمد حسین
پورکاظمی
دانشیار دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی دانشگاه شهید بهشتی
مریم
صدری
کارشناس ارشد دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی دانشگاه شهید بهشتی
ma_sadri@yahoo.com
10.22059/jte.2012.24671
از تصمیمات مهم و اساسی برای هر بنگاهی، انتخاب مجموعهای از ویژگیها و قیمت برای محصول جدید میباشد. به این منظور یک بنگاه نیاز به اطلاع از تقاضای مصرفکنندگان نسبت به مشخصههای محصول، هزینهی تأمین این مشخصات و عکسالعملهای رقبای موجود نسبت به ورود محصول جدید در بازار را دارد. در این مقاله با استفاده از نظریهی بازی-ها به بررسی موقعیتهای مختلف ورود محصول جدید در بازار خودروی ایران پرداخته شده و موقعیت و قیمتی که بیشترین سود را برای تولید کننده ایجاد میکند، مشخص شده است. در این تحقیق با تقسیمبندی بازار خودرو به کلاسهای قیمتی مختلف، ویژگیها و قیمت سودآورترین محصول در هر کلاس قیمتی بررسی و تعیین شده است. همچنین نشان داده شده است، که با ورود محصول جدید، رقبا امکان واکنش قیمتی قابل ملاحظهای ندارند و ورود محصول جدید بیشترین اثر را بر سهم بازار آنها خواهد گذاشت.
طبقهبندی,E23 ,D4 ,C7 :JEL G12
تعادل نش,خودرو,قیمت گذاری,محصول جدید,نظریهی بازی
https://jte.ut.ac.ir/article_24671.html
https://jte.ut.ac.ir/article_24671_17175a1d14fc2e7f25af806b6a0d58c0.pdf
دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد
فصلنامه تحقیقات اقتصادی
0039-8969
2588-6118
47
1
2012
05
21
تحلیل رابطهی بین کارگر و کارفرما و دولت با استفاده از نظریهی بازیها
51
67
FA
حسین صادقی
سقدل
استادیار اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس
sadeghih@modares.ac.ir
یونس
برومند
کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس
y.brumand@yahoo.com
10.22059/jte.2012.24672
این مقاله به دنبال آن است که رابطهی میان کارگر و کارفرما و دولت را به کمک نظریهی بازیها تحلیل کند. بازی میان این سه بازیکن از نوع بازیهای ایستا با اطلاعات کامل میباشد و استراتژیهای هر کدام از بازیکنان به صورت تمایل به تغییر وضع موجود و تمایل به حفظ وضع موجود تعریف شده است. تعادل میان این سه بازیکن از نوع تعادل نش میباشد که در آن هر سه بازیکن استراتژی تمایل به حفظ وضع موجود را انتخاب میکنند، هر چند که بیشترین پیامد را برای آنها در بر نداشته باشد. دلیل چنین اقدامی نیز آن است که انتخاب استراتژی تمایل به تغییر وضع موجود، برای هر کدام از بازیکنان همراه با ریسک خواهد بود و چون ریسک برای بازیکنان اهمیت ویژهای دارد، آنها ترجیح میدهند به تعادلی در بهرهوری پایین دست یابند.
طبقه بندی JEL: C7, J17, J24, O15, O38
بازیهای ایستا,دولت,کارفرما,کارگر,نظریهی بازیها
https://jte.ut.ac.ir/article_24672.html
https://jte.ut.ac.ir/article_24672_2ec0a1e29a2a73cb6d44e41334823171.pdf
دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد
فصلنامه تحقیقات اقتصادی
0039-8969
2588-6118
47
1
2012
05
21
ارزیابی تأثیر عناصر ساختاری بر عملکرد صنعت بانکداری ایران
69
90
FA
فرهاد
خداداد کاشی
دانشیار اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشگاه پیام نور، ج.ا.ایران
khodadad@pnu.ac.ir
پری
جعفری
کارشناس ارشد اقتصاد نظری، دانشگاه پیام نور مرکز تهران
jafarielilab@yahoo.com
10.22059/jte.2012.24673
این مطالعه به دنبال بررسی تأثیر ویژگیهای داخلی بانک، شرایط حاکم برصنعت بانکداری و وضعیت اقتصادی کشور بر عملکرد سیستم بانکی کشور میباشد، تا از این طریق نظریهی ساختارگرایان مبنی بر تاثیر ساختار بر عملکرد در نظام بانکی ایران بررسی شود. برای این منظور اطلاعات مربوط به 11 بانک خصوصی و دولتی کشور طی سالهای
85- 1380 با استفاده از روش دادههای پانلی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. ابتدا بهرهوری بهعنوان شاخص عملکرد سیستم بانکی با استفاده از شاخص ترنکویست – تایل محاسبه شد و سپس تأثیر عوامل مختلف درونی، ساختاری، صنعتی و محیطی بر بهرهوری بانک مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج تحقیق بیانگر عدم تأیید نظریهی ساختار گرایان در صنعت بانکداری ایران میباشد.
طبقه بندی JEL: C23, G21, L22, L25
رفتار بنگاه,ساختار بازار,شاخص ترنکویست- تایل,عملکرد بنگاه.,نظریهی ساختار گرایان
https://jte.ut.ac.ir/article_24673.html
https://jte.ut.ac.ir/article_24673_b5f64662d35a036d60146dbd8951af12.pdf
دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد
فصلنامه تحقیقات اقتصادی
0039-8969
2588-6118
47
1
2012
05
21
منحنی فیلیپس هایبریدی کینزینهای جدید و بررسی تجربی آن در ایران
91
112
FA
تیمور
رحمانی
دانشیار و عضو هئیت علمی دانشکدهی اقتصاد دانشگاه تهران
trahmani@ut.ac.ir
حسین
امیری
دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی
hossienamiri@gmail.com
10.22059/jte.2012.24674
شناسایی و تبیین ارتباط بین دو پدیدهی تورم و بیکاری در اقتصاد کشور از نظر تصمیمگیریهای اقتصادی و سیاسی از جایگاه ویژهای برخوردار است. بررسی رابطهی میان تورم و بیکاری میتواند سیاستگذاران و اقتصاددانان را در بررسی عملکرد اقتصادی یاری دهد.
در این مقاله با استفاده از تحلیل مدلهای قیمتگذاری و مباحث چسبندگی دستمزدها و قیمتها به استخراج منحنی فیلیپس هایبریدی کینزینهای جدید پرداخته شده است. منحنی فیلیپس فریدمن - فلپس و منحنی فیلیپس کینزینهای جدید از انواع خاص منحنی فیلیپس هایبریدی کینزینهای جدید میباشند. مدلی که برای چسبندگی قیمتها و دستمزدها در این مقاله استفاده شده است مدل قیمتگذاری کالوو میباشد. سپس این منحنی برای اقتصاد ایران در دورهی زمانی 1386-1354 با استفاده از روش GMM برآورد شده است. نتیجهی حاصل از این تحقیق آن است که بنگاهها در تنظیم قیمت خود به ترکیبی از روشهای آینده نگر و گذشتهنگر توجه می کنند که سهم هر کدام از این قیمتها تقریباً به طور مساوی تقسیم شده است.
طبقه بندی JEL: E24، E31
روش GMM,مدل کالوو,منحنی فیلیپس هایبریدی کینزینهای جدید,نرخ بیکاری,نرخ تورم
https://jte.ut.ac.ir/article_24674.html
https://jte.ut.ac.ir/article_24674_d42a671605823770e1c6187e83c22483.pdf
دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد
فصلنامه تحقیقات اقتصادی
0039-8969
2588-6118
47
1
2012
05
21
تعیین ارزش اقتصادی آبهای زیرزمینی: مطالعه موردی شهرستان راور (استان کرمان)
113
128
FA
غلامعلی
شرزه ای
دانشیار دانشکدهی اقتصاد دانشگاه تهران
sharzeie@ut.ac.ir
سمیه
امیرتیموری
دانشجوی دکتری اقتصادکشاورزی دانشگاه تربیتمدرس
amirtaimoori@yahoo.com
10.22059/jte.2012.24675
آب به دلیل همجوار بودن شهرستان راور با کویر لوت و دشت کویر و شرایط آب و هوایی، یکی از مهمترین و کمیابترین نهادههای کشاورزی در این شهرستان محسوب میشود. پسته 90% اراضی باغی و 73% کل اراضی کشاورزی این شهرستان را بهخود اختصاص داده و مهمترین محصول کشاورزی این شهرستان محسوب میشود. عمدهترین منبع تأمین کنندهی آب کشاورزی در این منطقهی آبهای زیرزمینی است. قیمت پایین آب از یک سو و افزایش قیمت پسته در سالهای اخیر و در نتیجه افزایش سودآوری از طرف دیگر سبب بهرهبرداری بیش از حد از منابع آب زیرزمینی در این شهرستان شده است. لذا در این مطالعه به تعیین ارزش اقتصادی آبهای زیرزمینی شهرستان راور در سال زراعی 87-1386 پرداخته شده است. به این منظور روش محاسبه ارزش بهرهوری نهایی نهاده مورد استفاده قرار گرفته است. بهکارگیری این روش نیازمند تخمین تابع تولید محصول است. لذا ابتدا تابع مناسب برای محصول پسته تخمین زده شد و سپس ارزش اقتصادی آب با محاسبهی ارزش بهرهوری نهایی، تعیین گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که ارزش اقتصادی هر مترمکعب آب زیرزمینی در شهرستان راور بهطور متوسط 19870 ریال میباشد. با توجه به سهم 49% آب از کل ارزش پسته و کمیاب بودن این نهاده در شهرستان راور لازم است قیمت آن به تدریج به مقدار واقعی خود نزدیک و به ترویج و تشویق کشاورزان بهمنظور مصرف بهینه آب پرداخته شود.
طبقهبندی JEL: Q25، D45،D29
آبهای زیرزمینی,ارزش اقتصادی,بهرهوری نهایی,پسته,شهرستان راور
https://jte.ut.ac.ir/article_24675.html
https://jte.ut.ac.ir/article_24675_651f745d17b65270e191e7f74eaac25e.pdf
دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد
فصلنامه تحقیقات اقتصادی
0039-8969
2588-6118
47
1
2012
05
21
تقاضای پول در یک اقتصاد غیرربوی
129
151
FA
فاطمه
اسمعیلی
کارشناس بانک کشاورزی
f_esmaili890@yahoo.com
سیدکاظم
صدر
استاد دانشکدهی علوم اقتصادی و سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
k-sadr@sbu.ac.ir
محمد
نوفرستی
دانشیار دانشکدهی علوم اقتصادی و سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
m-noferesti@sbu.ac.ir
10.22059/jte.2012.24676
نقشهای پول و انواع تقاضاهای آن به خوبی در اقتصادهای ربوی شناخته شده است. آنچه مورد تردید باقی مانده، وجود همان نقشها و تقاضاها در اقتصاد بدون ربا به علت عدم تشکیل بازار وام است. در این مقاله، در ابتدا بازار داراییهای مالی معرفی و نشان داده شود که همان اطلاعاتی را که بازار پول در یک اقتصاد ربوی ارایه میکند، بازار یاد شده در حالت حذف بازار مزبور پدید میآورد. گرچه امکان سفته بازی برای داراییهای مالی باقی میماند، اما نشان داده میشود که این فعالیت وقتی انجام میگیرد که شرایط عمومی یا اختصاصی آن در بازارهای مالی پدیدار شود. اگر ضوابط عقود اسلامی برای انجام قراردادهای مدت دار در بازارهای مزبور رعایت و سیاستهای تثبیت کنندهی شرایط اقتصادی از سوی بانک مرکزی اتخاذ شود، شرایط مزبور از میان میرود و زمینهی سفته بازی در بازار دارایی ناپدید میشود. در این حالت تقاضایی برای سفته بازی پول شکل نمیگیرد.
با استفاده از اطلاعات همین بازار دارایی و در نبود بازاری برای وام، تلاش میشود که تابع تقاضا برای پول استخراج و برآورد شود. نتایج حاصل از برآورد این تابع، با استفاده از روش همجمعی حداکثر درستنمایی جوهانسن - جوسیلیوس نشان میدهد که یک رابطهی معنی دار و با ثبات بین متغیرهای مستقل و تقاضای پول وجود دارد. در حقیقت، بین تقاضای واقعی پول ( ) و تولید واقعی ناخالص داخلی و نرخ تورم یک رابطهی مستقیم و بین تقاضای واقعی پول و نرخ بازدهی نقدی سهام رابطهای معکوس وجود دارد. چگونگی استفادهی مقامات پولی از نتایج به دست آمده برای اتخاذ یک سیاست مالی مدبرانه نیز بیان میشود.
طبقهبندی JEL: F10
بازار داراییهای مالی,تقاضای پول,فعالیت سفته بازی,مالیهی اسلامی
https://jte.ut.ac.ir/article_24676.html
https://jte.ut.ac.ir/article_24676_94f3edc4ef5aa2a759e27058c61a4caf.pdf
دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد
فصلنامه تحقیقات اقتصادی
0039-8969
2588-6118
47
1
2012
05
21
تأثیرعدم اطمینان نرخ ارز واقعی بر رشد اقتصادی
153
169
FA
عزت اله
عباسیان
0000-0001-8364-6461
استادیار و عضو هیأت علمی گروه اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا
e.abbasian@ut.ac.ir
مهدی
مرادپور اولادی
مدرس و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه
mehdi_moradpour@yahoo.com
نادر
مهرگان
0000-0001-9065-72491
دانشیار و عضو هیأت علمی گروه اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا
mehregannader@yahoo.com
10.22059/jte.2012.24677
مقالهی حاضر به بررسی نوسانات نرخ ارز واقعی و عدم اطمینان حاصل از آن بر رشد اقتصادی میپردازد. بدین منظور ابتدا چگونگی تأثیر غیرمستقیم عدم اطمینان نرخ ارز واقعی بر رشد اقتصادی از طریق تأثیر بر سرمایهگذاری خارجی، سرمایهگذاری خصوصی و صادرات، بیان و سپس با توجه به مطالعات انجام شده در زمینهی عدم اطمینان نرخ ارز واقعی و ارتباط آن با رشد اقتصادی و همچنین رشد سرمایهگذاری، الگوی نهایی برای ایران مشخص شده است. در این الگو چهار مدل رشد اقتصادی، مدل سرمایهگذاری خصوصی، مدل سرمایهگذاری خارجی و مدل صادرات مورد بررسی قرار گرفته است. این توابع از روش سیستمی معادلات همزمان برای دورهی زمانی 1387-1354 تخمین زده شده است. نتایج حاصل از تخمین الگوی مورد بحث، بیانگر تأثیر منفی و معنیدار عدم اطمینان نرخ ارز واقعی بر رشد اقتصادی میباشد.
طبقهبندی JEL : D81, C51, F31, O40
رشد اقتصادی,روش GARCH,روش سیستمی,عدم اطمینان,نرخ ارز واقعی
https://jte.ut.ac.ir/article_24677.html
https://jte.ut.ac.ir/article_24677_31a7f41a1a10bdd545cfb70b85e3f07d.pdf
دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد
فصلنامه تحقیقات اقتصادی
0039-8969
2588-6118
47
1
2012
05
21
تخمین عوامل تعیین اصابت و ساعات اضافهکاری در نیروی کار شهری ایران
171
203
FA
غلامرضا
کشاورز
0000-0001-5873-8217
دانشیار گروه علوم اقتصادی، دانشگاه صنعتی شریف
g.k.haddad@sharif.edu
پویان
خشابی
دانشجوی دکترای اقتصاد دانشگاه باکونی
pooyan.khashabi@phd.unibocconi.it
10.22059/jte.2012.24678
ساعات اضافه کاری بالا و همزمان با آن، نرخ بیکاری گسترده، به صورت جدی در میان نیروی کار بخشهای مختلف اقتصاد ایران شایع هستند، به طوری که در برخی از سالهای گذشته بیش از 61 درصد از شاغلان با سابقهی کار بیشتر از 31 سال افزون بر 42 ساعت در هفته در شغل اصلی خود حضور داشتهاند . همزمان، بیکاری نسبتا بالا در بازار کار ایران وجود دارد. به نظر میرسد تمایل نیروی کار برای ترمیم و افزایش درآمد، از دلایل اصلی این وضعیت در طرف تقاضای کار باشد. فرضیهی اصلی این مطالعه برای بررسی این بازتوزیع، اثر افزایش دستمزد ساعات اضافهکاری بر نرخ بیکاری بوده است. در این مطالعه، عوامل مؤثر بر اصابت اضافه کاری (تصمیم فرد به انجام اضافه کاری) و نیز عوامل تعیین کنندهی حجم ساعات اضافهکاری در میان مزد و حقوق بگیران شهری تک شغلهی بخشهای خصوصی، عمومی و تعاونی ایران مورد بررسی قرار گرفته است. گروه هدف مطالعه، از نتایج آمارگیری هزینه و درآمد خانوار در سال 85 استخراج شد. برای انجام تحلیلها، نتایج برآوردهای هکمن دومرحلهای، توبیت و روش تصحیح خطای انتخاب مضاعف نمونه، استخراج و مورد مقایسه قرار میگیرد. نتایج این مطالعه، به روشنی شایع بودن اضافهکاری (اصابت اضافهکاری و تعداد ساعات) را میان نیروی کار مرد، متأهل و شاغل در بخش خصوصی نشان میدهد. همچنین، درآمدهای غیر شغلی و تعداد فرزندان شاغل، از عوامل کاهش عرضهی اضافهکاری محسوب میشوند. شکل تابع دستمزد ساعتی اضافهکاری، کاهش میزان ساعات اضافهکاری در دستمزدهای بالا را نشان میدهد، که این نکته، احتمال باز توزیع موفق فرصتهای شغلی از طریق افزایش دستمزد اضافهکاری را، تقویت می کند.
طبقهبندی JEL: J22, J23, J33
اضافه کار,درآمد اضافه کار,ساعات اضافه کار,مدل های انتخاب نمونه
https://jte.ut.ac.ir/article_24678.html
https://jte.ut.ac.ir/article_24678_00fd51293a4cabfc8b34f2e4773ea2fe.pdf
دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد
فصلنامه تحقیقات اقتصادی
0039-8969
2588-6118
47
1
2012
05
21
مصرف تظاهری در آرای تورستین وبلن و موضوع پسانداز
205
241
FA
ابوالفضل
پاسبانی
0000-0003-0665-3216
دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه مفید و عضو هیأت علمی جهاد دانشگاهی
a.pasebanism@gmail.com
محمود
متوسلی
استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران
motavaselim@gmail.com
10.22059/jte.2012.24679
رویکرد نهادگرایی، در مقایسه با سایر رویکردها، در تحلیل و تبیین مسایل اقتصادی و اجتماعی تفاوتهایی دارد، که تحلیل مسئله فقر و نابرابری از جمله آن موضوعات است. با عنایت به توضیح تورستین وبلن درباره نحوهی رفتار طبقات اجتماعی، که گروههایی از جامعه در پی آن هستند تا از موقعیت خویش محافظت کرده و به روشهای گوناگون به آن تفاخر ورزند، این مقاله که با روش تحلیلی - توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانهای سامان یافته، بر آن است تا نشان دهد که رفتارهایی از جمله مصرف تظاهری، اهدافی فراتر از تفاخر را محقق کرده و موجب حفظ فواصل گروهها و تعمیق آنها میشوند، به طوری که گروههای مسلط جامعه با ترویج این نوع ویژگیها و تبدیل آنها به عادات، سایر گروهها را به دنبال خود کشانده و مانع شکلگیری پسانداز (راهی برای برون رفت از چرخهی فقر و جلو گیری از تعمیق نابرابری) در گروههای پایین جامعه میشوند. بنابراین، مصرف تظاهری به عنوان سد راه توانمندی اقتصادی برخی گروهها مطرح میشود.
طبقهبندی JEL :B52 ,E21,O12
پسانداز,طبقهی مرفه,محافظه کاری,مصرف تظاهری
https://jte.ut.ac.ir/article_24679.html
https://jte.ut.ac.ir/article_24679_da6c0d71428af8221ea39892c5504667.pdf