دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد
فصلنامه تحقیقات اقتصادی
0039-8969
2588-6118
48
1
2013
04
21
سطح آموزش زنان و باروری در شهر تهران: یک رهیافت اقتصادی
1
20
FA
مجید
احمدیان
استاد اقتصاد دانشگاه تهران
mahmadian@ut.ac.ir
وحید
مهربانی
دکتری اقتصاد دانشگاه تهران
vmehrbani@ut.ac.ir
10.22059/jte.2013.30357
باروری متأثر از عوامل مختلفی است که در میان آنها آموزش جایگاه خاصی دارد. بحث در مورد این موضوع که زنان باسوادتر از باروری کمتری برخوردار هستند یا خیر، انجام مطالعات متنوع و گستردهای را در جوامع مختلف سبب شده است. با تدوین الگویی نظری در اقتصاد خرد باروری نشان داده میشود که وجود رابطهی منفی میان سطح آموزش و میزان باروری امری مورد انتظار است. بدین ترتیب، به منظور بررسی تجربی موضوع و ارائهی شواهد، نمونهای شامل 1294 مشاهده از شهر تهران مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج این مطالعهی حکایت از آن دارد که سطح آموزش زنان تأثیری بهشدت منفی بر میزان باروری آنها دارد، بهطوریکه این رابطه از تأثیر منفی آموزش مردان بر باروری زنان نیز قویتر است.
طبقهبندی JEL: D10, I20, J13
آموزش,باروری,تعداد فرزند,زنان
https://jte.ut.ac.ir/article_30357.html
https://jte.ut.ac.ir/article_30357_e5ae6be4e099adb1e9f354e9f80dee57.pdf
دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد
فصلنامه تحقیقات اقتصادی
0039-8969
2588-6118
48
1
2013
04
21
امنیت عرضهی گاز طبیعی: ارزیابی بازار آسیا و اروپا براساس شاخص GSSI
21
39
FA
علی
امامی میبدی
دانشیار و عضو هیئت علمی دانشکدهی اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی
emami@atu.ac.ir
علی
فریدزاد
دانشجوی دکتری اقتصاد نفت و گاز، دانشکدهی اقتصاد، دانشگاه علامهطباطبائی
faridzadali@yahoo.com
10.22059/jte.2013.30358
گاز طبیعی یکی از منابع هیدروکربوری است که استفاده از آن روز به روز در میان کشورهای مصرفکننده و تولیدکنندهی جهان در حال گسترش است. بازارهای موجود در آسیا و اروپا که با تقاضای رو به رشد منابع هیدروکربوری بهویژه گاز طبیعی در سالهای آینده روبرو هستند، بزرگترین بازارهای مصرف گاز طبیعی در جهان میباشند. بههمین دلیل امنیت عرضهی گاز طبیعی در این کشورها از اهمیت زیادی برخوردار است. بر این اساس، به کمک برآورد شاخص امنیت عرضهی گاز طبیعی (GSSI)1 میتوان، میزان آسیبپذیری اقتصاد یک کشور نسبت به شوکهای بالقوهی عرضهی گاز طبیعی را برآورد کرد. برآورد حاصل از بهکارگیری شاخص مذکور نشان میدهد بازار کشورهای منتخب آسیا، کشور چین و هند نسبت به سایر کشورها از وضعیت امنیت عرضهی گاز طبیعی مطلوبتری برخودار هستند. برآوردهای این شاخص در حوزهی انتخابی اروپا نیز نشان میدهد که کشور انگلستان در وضعیت بهتری نسبت به سایر کشورهای مورد مقایسه قرار دارد.
آسیا,اروپا,شاخص امنیت عرضه,گاز طبیعی
https://jte.ut.ac.ir/article_30358.html
https://jte.ut.ac.ir/article_30358_1e5eefcc67bce91b59d9e63dd3a54410.pdf
دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد
فصلنامه تحقیقات اقتصادی
0039-8969
2588-6118
48
1
2013
04
21
برآورد شاخص آزادسازی مالی در ایران و مقایسهی آن با برخی کشورهای منتخب
31
60
FA
انوشیروان
تقی پور
معاون امور برنامهریزی اقتصادکلان، معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور،
مدرس مدعو دانشکدهی اقتصاد دانشگاه تهران
افسانه
موسوی آزاد کسمایی
رییس گروه امور برنامهریزی اقتصادکلان و ارزیابی برنامهی معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور
afsanehmousavi@gmail.com
10.22059/jte.2013.30359
در ادبیات اقتصادی مطالعات مختلفی برای برآورد شاخص آزادسازی مالی بسیاری از کشورها انجام شده، اما در هیچ یک از آنها شاخص آزادسازی مالی برای ایران برآورد نشده است. از اینرو بهمنظور پرکردن این شکاف، در این مطالعهی شاخص آزادسازی مالی برای اقتصاد ایران که در برگیرندهی ابعاد مختلف اصلاحات در بخش مالی میباشد, برآورد شده و با چند کشور نمونه (ترکیه، پاکستان، مالزی و هند) مورد مقایسه قرار گرفته است. بهمنظور بهدست آوردن شاخص جامع آزادسازی مالی از روشهای مختلفی نظیر روش مؤلفههای اصلی (PCM) و جمع ساده شاخصهای زیرمجموعهی آزادسازی مالی استفاده شده است. نتایج یافتهها نشان میدهد که کشورهای ایران، پاکستان و هند طی سالهای اخیر به ویژه از اوایل دههی 1990 میلادی, به انجام اصلاحات مالی در حد محدود اقدام کردهاند به گونهای که شاخص مربوط به آنها طی سالهای اخیر افزایش یافته است، درحالیکه کشورهای ترکیه و مالزی یک دهه زودتر (1980 میلادی) آزادسازی مالی را آغاز کردهاند، همچنین یافتههای تحقیق نشان میدهد که شاخص مذکور برای ایران از همهی کشورهای مورد مطالعه پایینتر بوده است و بالاترین میزان آزادسازی مالی به کشورهای ترکیه و مالزی اختصاص دارد.
طبقهبندی JEL: G63, E61, E52
اصلاحات مالی,ایران,شاخص آزادسازی مالی,کشورهای درحال توسعه
https://jte.ut.ac.ir/article_30359.html
https://jte.ut.ac.ir/article_30359_31541c470e688ea7251745470506ca6f.pdf
دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد
فصلنامه تحقیقات اقتصادی
0039-8969
2588-6118
48
1
2013
04
21
بررسی اثر بخشی ابزارهای سیاست مالی دولت در استان ها
با داده های ترکیبی پویا و روش GMM سیستمی
61
79
FA
احمد
جعفری صمیمی
استاد اقتصاد دانشگاه مازندران،
Zahra
Elmi
0000-0002-2913-7292
دانشیار اقتصاد دانشگاه مازندران،
z.elmi@umz.ac.ir
شهریار
زروکی
دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه مازندران،
zarokish@gmail.com
10.22059/jte.2013.30360
با توجه به جهتگیری دولت مبنی بر استانی نمودن فعالیتهای دولت و واگذاری مدیریت اعتبارات به استانها، در این پژوهش میزان اثرگذاری سیاستهای مالی دولت بر تولید ناخالص داخلی استانها (ضرایب تکاثری) در کوتاهمدت و بلندمدت در سطح استانهای کشور در سالهای 1379 – 1387، مورد بررسی قرار گرفته و برای انجام تخمینهای مورد نیاز از روش دادههای ترکیبی پویا و تخمینزن گشتاورهای تعمیمیافته سیستمی استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که ضرایب تکاثری مخارج دولتی و مالیاتها در کوتاهمدت کوچکتر و در بلندمدت بزرگتر از واحد بوده و مطابق با انتظارات نظری، میزان این ضریب برای مخارج دولتی بزرگتر از درآمدهای مالیاتی میباشد. همچنین در کوتاهمدت و بلندمدت، میزان تأثیرپذیری تولید ناخالص داخلی استانهای کشور از مخارج سرمایهای بیشتر از مخارج مصرفی میباشد و ادوار تجاری در اقتصاد ایران اثر محسوس و معناداری بر اندازه ضریب تکاثری مخارج دولت ندارد.
طبقهبندی JEL: E62، C33، H72
دادههای استانی.,روش گشتاورهای تعمیمیافتهی سیستمی,سیاست مالی,ضریب تکاثر
https://jte.ut.ac.ir/article_30360.html
https://jte.ut.ac.ir/article_30360_ba7c302edc3a085031cb3e915366d109.pdf
دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد
فصلنامه تحقیقات اقتصادی
0039-8969
2588-6118
48
1
2013
04
21
برگشت ناپذیری در تخصیص منابع زیستمحیطی: کاربرد الگوی کروتیلا- فیشر در تخصیص بهینهی آب رودخانهی زرینهرود
81
100
FA
غلامعلی
شرزهای
دانشیار دانشکدهی اقتصاد دانشگاه تهران
gasharzei@yahoo.com
وحید
ماجد
0000-0002-0863-2374
استادیار دانشکدهی اقتصاد دانشگاه علوم اقتصادی
majed@ut.ac.ir
10.22059/jte.2013.30361
توسعهی منابع آبی و انتقال آب از حوضههای آبریز به مناطق دیگر جهت مصارف شهری، تجاری و صنعتی و عدم توجه به حقوق آبی اکوسیستمهای طبیعی بهویژه در مناطق پایین دست، سبب صدمات جبرانناپذیر و برگشتناپذیری به اکوسیستم طبیعی در دورههای جاری و آتی میشود و رفاه نسلهای حال و آتی را کاهش میدهد، بهویژه اینکه اگر منافع حاصل از حفاظت و صیانت از این منابع فزاینده در نظر گرفته شود، زیانهای رفاهی قابل ملاحظهای را متوجه آیندگان خواهد کرد.
بهرهبرداری گسترده از رودخانههای ورودی به دریاچهی ارومیه، بهویژه زرینهرود، سبب بهوجود آمدن خطرات زیست محیطی جبرانناپذیری شده که ابعاد بینالمللی به خود گرفته است. در مطالعهی حاضر با در نظر گرفتن ارزشهای برگشتناپذیر زیستمحیطی برای یک منبع آبی با کارکردهای اقتصادی و زیستمحیطی نرخ بهینهی برداشت در قالب یک مدل کنترل ارائه و سپس بر مبنای دادههای تجربی، برای زرینه رود وضعیت برداشت از آب رود با در نظر گرفتن برگشت ناپذیری در دو حالت وجود و عدم وجود انباشت برگشتناپذیری از دورههای قبل به کار برده شده است. نتایج نشان میدهد که در دوره مطالعه همواره برداشت از آب منبع بیشتر از حد بهینهای است که توسط مدل ارائه شده است و این امر موجب ایجاد و تشدید برگشتناپذیری در اکوسیستم رودخانه میگردد.
طبقهبندی: Q25, Q27, Q57, C61
آب,الگوی کروتیلا فیشر,برگشتناپذیری,زرینهرود,منابع زیستمحیطی
https://jte.ut.ac.ir/article_30361.html
https://jte.ut.ac.ir/article_30361_a5f267aa4c52e4fed86bb077020f8cbd.pdf
دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد
فصلنامه تحقیقات اقتصادی
0039-8969
2588-6118
48
1
2013
04
21
چارچوبی تلفیقی برای تحلیل تشکیل احزاب سیاسی به روش اقتصاد هزینهی مبادله
101
120
FA
جعفر
عبادی
دانشیار دانشکدهی اقتصاد دانشگاه تهران
jebadi@ut.ac.ir
علی
چشمی
0000000294091251
استادیار دانشکدهی علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد
ali.cheshmi@gmail.com
10.22059/jte.2013.30362
اقتصاد هزینهی مبادلهی ویلیامسون یک نظریهی بنگاه در اقتصاد نهادی جدید است که تاکنون بسیار برای تحلیل مبادلات اقتصادی به کار رفته و طبق آن تصمیمات ساخت - خرید یا به عبارتی ادغامهای عمودی در بنگاهها تحلیل شده است. نوآوری این مقاله، کاربرد این نظریه برای یک موضوع سیاسی یعنی تشکیل احزاب است. در این راه، مبانی نظریهی انتخاب عمومی (یا نظریهی اقتصادی سیاست) در نقش راهنما عمل میکند. کاربرد اقتصاد هزینهی مبادله برای تشکیل احزاب نیاز دارد نخست، مبادلات بین سیاستمداران با یکدیگر به عنوان واحد نهایی تحلیل انتخابشود، ماهیت ساختارهای تدبیر (انفرادی و حزبی) سیاستمداران برای انجام این مبادلات معرفی شود. ویژگیهای این مبادلات یعنی درجهی اختصاصی شدن داراییها، نااطمینانیهای محیطی و رفتاری و تکرار مبادلات که بر هزینهی هر یک از ساختارهای تدبیر تأثیر دارد، احصا شده و تأثیر محیط نهادی بر هزینه ساختارهای تدبیر تبیین شود. کاربرد این چارچوب برای تشکیل احزاب منتخب در کشورهای آمریکا، ترکیه و ایران نشان میدهد که سیاستمداران آمریکا و ترکیه به دلیل هزینهی کمتر ساختار حزبی (یا هزینه بیشتر رفتار انفرادی) از احزاب استفاده کردهاند، ولی در ایران به دلیل هزینهی بیشتر ساختار حزبی (یا هزینهی کمتر رفتار انفرادی) از احزاب استفاده بسیار محدودی شده است.
طبقهبندی JEL: D23, P16, D71, L31, L25
احزاب,اختصاصی شدن دارایی,اقتصاد هزینهی مبادله,ساختارهای تدبیر,محیط نهادی.,نظریهی انتخاب عمومی
https://jte.ut.ac.ir/article_30362.html
https://jte.ut.ac.ir/article_30362_96694575ef642350c6e18494e7d0d398.pdf
دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد
فصلنامه تحقیقات اقتصادی
0039-8969
2588-6118
48
1
2013
04
21
طراحی سازوکار و نقش آن در بازار کالاهای اعتباری؛ با تأکید بر دیدگاه اسلامی
121
138
FA
قهرمان
عبدلی
دانشیار دانشکدهی اقتصاد دانشگاه تهران
مهدی
موحدی بکنظر
مهدی موحدی بکنظر
دانشجوی دکتری علوم اقتصادی دانشگاه امام صادق(ع)
movahedi@isu.ac.ir
10.22059/jte.2013.30363
بازار کالاهای اعتباری یکی از بازارهایی است که وجود اطلاعات نامتقارن، آن را به بازاری مفقود شده تبدل کرده است. از آن جایی که خریداران کالاهای اعتباری معمولاً به دلیل عدم توانایی در تعیین دقیق تقاضای خود، قادر به برطرف کردن عدم تقارن اطلاعات خود نیستند، بنابراین نفعطلبی و سودجویی افراد متخصص ممکن است با دروغ گفتن به مشتری، انجام ندادن درست کار و یا گرفتن حقالزحمهی بیشتر، سبب تحمیل هزینهی اضافی به مصرفکنندگان این گونه کالاها شود. طراحی سازوکار به عنوان زیر شاخهای از نظریهی بازیها در اقتصاد خرد، چگونگی وابستگی رفتار تعادلی و بهینگی به قواعد بازی را تحلیل میکند. از این رو لازم است در پی طراحی سازوکاری برای دستیابی به یک نتیجهی مطلوب و بهینه از طریق هدایت رفتارهای استراتژیک افراد در شرایط اطلاعات ناقص باشیم. در این مقاله درپی آن هستیم تا با تببین و تحلیل نظری این موضوع در قالب یک بازی ایستا، به عنوان طراح سازوکار، با طراحی، تغییر و تنظیم قواعد بازی به آشکارسازی انگیزهها و ترجیحات پرداخته و به بر طرف کردن مشکلات تخصیص بهینه کمک کنیم. در کنار این سازوکار طراحی شده، نشان داده میشود که سازوکارهایی درونی، همچون عمل به تعالیم اسلامی و دینی، با هزینهای کمتر، زیان اجتماعی بیشتری را که ناشی از اطلاعات نامتقارن در بازار کالاهای اعتباری است کاهش خواهد داد.
طبقهبندی JEL: C70, C78, C79, C90, D02, D82
اطلاعات نامتقارن,افراد متخصص,تقلب,شکست بازار,طراحی سازوکار,کالاهای اعتباری
https://jte.ut.ac.ir/article_30363.html
https://jte.ut.ac.ir/article_30363_147973aa95dc447e273554f1296617b7.pdf
دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد
فصلنامه تحقیقات اقتصادی
0039-8969
2588-6118
48
1
2013
04
21
بررسی تأثیر درآمد بر شادی نیروی کار در ایران
139
158
FA
پرویز
محمدزاده
استادیار گروه اقتصاد دانشگاه تبریز
pmohamadzadeh@yahoo.com
حسین
اصغرپور
دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه تبریز
امید
منیعی
دانشجوی کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه تبریز
omid.maniei@gmail.com
10.22059/jte.2013.30364
در سالهای اخیر مطالعات فراوانی در زمینهی شناخت و آگاهی اقتصاددانان پیرامون فعل و انفعالات موجود بین احساسات نیروی کار و بهرهوری انجام شده است. این مطالعات فرآیندهای مربوط به تحلیلهای ذهنی و احساسی را در قالب متغیری بهنام شادی در معادلات و فرمولهای اقتصادی وارد میکند. شادی نیروی کار میتواند از کانال افزایش بهرهوری بر رشد اقتصادی مؤثر بوده و از این جهت بررسی عوامل تأثیرگذار برآن حائز اهمیت است. هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر درآمد بر شادی نیروی کار در ایران میباشد. با توجه به ماهیت رتبهای متغیر وابسته شادی نیروی کار روش حداکثر راستنمایی دادههای تابلویی احتمالات ترتیبی برای دادههای پرسشنامهای دو سال 2000 و 2005 به کار گرفته شده است. یافتههای تجربی نشاندهندهی تأثیر مثبت و معنیدار درآمد بر شادی نیروی کار در ایران می-باشد.
طبقهبندی JEL: A300, A130, I000, I100,I200
انتخابهای ترتیبی,بهرهوری,تحصیلات,درآمد نیروی کار,شادی نیروی کار
https://jte.ut.ac.ir/article_30364.html
https://jte.ut.ac.ir/article_30364_4fd7196dd7df00e7536dfd8ec6d1b603.pdf
دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد
فصلنامه تحقیقات اقتصادی
0039-8969
2588-6118
48
1
2013
04
21
اقتصاد کینز و اقتصاد نهادگرا قرابتهای فلسفی، نظری و عملی
159
178
FA
محمود
مشهدی احمد
دکترای اقتصاد
mmashhadi@ut.ac.ir
محمود
متوسلی
استاد دانشکدهی اقتصاد دانشگاه تهران
motavaselim@gmail.com
علی
طیب نیا
0000-0003-0171-5932
دانشیار دانشکدهی اقتصاد دانشگاه تهران
taiebnia@ut.ac.ir
10.22059/jte.2013.30365
اقتصاد نهادگرا بعد از چند دههی پرفروغ، در اواخر دههی 1930 میلادی شروع به افول کرد و تا حد زیادی کم فروغ شد. در تاریخ عقاید اقتصادی، برای این رخداد دلایل گوناگونی مطرح شده است. برخی معتقدند که طلوع کینز موجب این غروب زود هنگام نهادگرایی شده است. اما، آیا واقعاً اندیشههای کینز موجب این افول بوده است؟ به نظر میرسد، برای آنکه یک اندیشه، عرصههای فکری را از اندیشههای دیگر برباید، باید تفاوتهای بنیادین فلسفی و نظری و عملی با آنها داشته باشد، حال آیا میتوان رد چنین تفاوتهایی را بین اندیشههای کینز و نهادگرایان یافت؟ اینها پرسشهایی هستند که تلاش میشود در این مقاله به آنها پرداخته شود. برای این منظور، نشان خواهیم داد که بین اقتصاد کینز و اقتصاد نهادگرا در سه سطح فلسفی، نظری و عملی شباهتهای غیرقابل انکاری وجود دارد.
طبقهبندی JEL: B22, B15
اقتصاد کینز,اقتصاد مرسوم,اقتصاد نهادگرا,عدم اطمینان,معرفتشناسی,نظریهی عمومی
https://jte.ut.ac.ir/article_30365.html
https://jte.ut.ac.ir/article_30365_0a2a6a4e9a1b5423ac1d82b75e345f0b.pdf
دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد
فصلنامه تحقیقات اقتصادی
0039-8969
2588-6118
48
1
2013
04
21
سرمایهی اجتماعی و تأثیر آن بر رشد صنعتی از طریق بهبود نوآوری و فناوری
179
201
FA
ابوالقاسم
مهدوی
دانشیار دانشکدهی اقتصاد دانشگاه تهران
mahadavi@ut.ac.ir
حمید
عزیزمحمدلو
استادیار دانشگاه بینالمللی امام خمینی قزوین
azizmohammadlou@soc.ikiu.ac.ir
10.22059/jte.2013.30366
سرمایهی اجتماعی از طریق مکانیسمهای متفاوتی قادر است رشد بنگاههای صنعتی را بهبود بخشد. در این مقاله بهبود فناوری به عنوان یکی از این مکانیسمها در نظر گرفته شده و چگونگی نقش آفرینی سرمایهی اجتماعی در رشد صنعتی از طریق آن به طور نظری و تجربی مورد آزمون و تحلیل قرار گرفته است.
نتایج برآوردها در چارچوب روش همگرایی و با استفاده از دادههای اقتصاد ایران طی دورهی 1385-1345 حاکی از آن است که سرمایهی اجتماعی قادر است در بلندمدت و همچنین در کوتاهمدت بر بهبود فناوری در بخش صنعت تأثیر معنیداری داشته باشد. از طرف دیگر با توجه به اینکه رشد صنعتی نیز به طور مثبت تحت تأثیر عامل فناوری قرار میگیرد، این طور استنباط میشود که نوآوری به عنوان یکی از مکانیسمهایی است که بهواسطهی آن سرمایهی اجتماعی منجر به تقویت رشد صنعتی میشود، بنابراین به منظور تسریع فرایند بهبود فناوری مورد نیاز بنگاههای صنعتی جهت رشد بالاتر، تقویت سرمایهی اجتماعی در سطوح مختلف خرد، میانی و کلان به عنوان یک عامل تعیین کننده و پیش شرط اساسی محسوب میشود.
طبقه بندی JEL: O3, M14, D71
ایران,بهبود فناوری,رشد صنعتی,روش همگرایی,سرمایهی اجتماعی
https://jte.ut.ac.ir/article_30366.html
https://jte.ut.ac.ir/article_30366_8ac82c00434fe5302ccaeaae0bed3cf7.pdf
دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد
فصلنامه تحقیقات اقتصادی
0039-8969
2588-6118
48
1
2013
04
21
خطابهی "فرجام سرمایهداری" امکان پیشنگری و سناریوهای ممکن نظام سرمایهداری
203
233
FA
نیکواقبال
علی اکبر
استادیار دانشکدهی اقتصاد دانشگاه تهران
nikueghbal@yahoo.com
10.22059/jte.2013.30367
اقتصاددانان کلاسیک اولیه یعنی آدام اسمیت و به ویژه ریکاردو، عامل تولیدی سرمایه را بهعنوان کار انباشت شده درگذشته و کم بازدهترین زمینهای کشاورزی و به عبارتی بازدهیهای متفاوت زمینهای کشاورزی و نقش نیروی کار برای تبدیل مزارع کم بازده به زمینهای مرغوب و پر بازده را برای اصالت و عمده بودن تنها عامل تولیدی یعنی نیروی کار مطرح و تأکید کردهاند. این اصل یعنی اصل بازدهی کار ولیکن به طور مداوم در فرایند توسعهی بلندمدت خدشهدار شده و این امر موجب شده است که رشد و تقسیم تولید ناخالص ملی به طور دائمی به نفع دریافت کنندگای سود و بهره جریان پیدا کند.
شواهدی از بحران اقتصادی پیش رو نظیر رشد حیرتآور بدهیهای عمومی و خصوصی، تمرکز ثروت و داراییهای پولی و مالی نزد اقشار کوچکی از جوامع موجبات کاهش درآمد و سود و در نهایت کاهش فروش محصولات تولیدی بنگاهها را فراهم کرده است. اکنون این سئوال اساسی مطرح میشود که نظام سرمایهداری چگونه تحول خواهد یافت و آیا نظام سرمایهداری این بار نیز میتواند چالشهای داخلی و محیطی خود را شناسایی و با استفاده از بازخوردهای مثبت و منفی خود را تعدیل کند، یا اینکه چالشهای درونی و بیرونی، این نظام را دیر یا زود از پای درخواهد آورد. این مقاله نشان میدهد امکان پیشنگری و آیندهسازی نظام سرمایهداری با استفاده از روشهای سنتی نمیتواند پاسخگویی مطلوبی را به همراه بیاورد، بلکه روش خطابه گزینهی بهینه جهت آیندهسازی نظام سرمایهداری را در بردارد.
طبقهبندی JEL: P17, P11
نظام سرمایهداری,نظامهای اقتصادی,نهاد گرایی
https://jte.ut.ac.ir/article_30367.html
https://jte.ut.ac.ir/article_30367_f79a4dc5660a79497f6a480e45cb3b61.pdf
دانشگاه تهران - دانشکده اقتصاد
فصلنامه تحقیقات اقتصادی
0039-8969
2588-6118
48
1
2013
04
21
بررسی فقهی قاعدهی اقتصاد
233
254
FA
سید علی محمد
یثربی
عضو هیأت علمی دانشکدهی حقوق پردیس قم دانشگاه تهران
myasrebi@ut.ac.ir
10.22059/jte.2013.30368
امروزه در برخورد با مشکلات اقتصادی سه راه مشخص وجود دارد، آزادی مصرف و سختگیری نابهجا و شکننده و راه سومی که مسیر مستقیم منطبق با فطرت الهی انسان و آن طریق وسطی و مشی اقتصاد است، مقاله راه سوم را اثبات کرده است. قاعدهی «نفی اسراف» یا به تعبیر رساتر «قاعدهی اقتصاد» از حیث منابع و مصادیق و عناوین جدید اقتصادی و حکم تکلیفی و حکم وضعی و مستثنیات آن مورد تحقیق قرار گرفته است. راه اعتدال، تأمینکنندهی حیات متعارف و اسراف و تقتیر خروج از جادهی طبیعی حرکت حیاتی انسان تلقی شده است. روش تحقیق ما همان روش تحقیق فقه سنتی و پویایمان میباشد. نهایت، حاشیهای به آثار علمی استفاده از قاعده در عرصههای اقتصادی زده و نتیجهی آن ارائهی عنوان فراگیر و اثبات میزان قویمی جهت سنجش اقدامات اقتصادی است. معیار حد وسط معرفی شده و نسبت این قاعده و کارآیی در اصطلاح متعارف علم اقتصاد را تبیین کرده به نقش این قاعده در قوام اقتصادی با مراجعه به منابع دست اول حوزهی فقه و حقوق و اقتصاد پرداخته است. محتوای این قاعده مستند به نصوصی چند در منابع اسلامی است، گرچه به صورت یک قاعده با این نام مطرح نباشد. جایگاه این رویکرد به عنوان یک برخورد قاعدهمند اقتصاد را در علم اقتصاد بهمورد بررسی قرار میدهد اسراف که نمایانگر حد و مرز کمّی مصرف و تبذیر که نمایانگر حد و مرز کیفی مصرف است را منع میکند.
طبقهبندی JEL: K10, K12, K21
اسراف,اقتصاد,تبذیر,تقطیر,توسط,قصد,قوام
https://jte.ut.ac.ir/article_30368.html
https://jte.ut.ac.ir/article_30368_045fc1409c40b30e057c6ec891dff5e8.pdf