بررسی نرخ بهره‌برداری از ظرفیت اقتصادی در صنعت تولید برق کشور طی سال‌های 1350-1388

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت‌علمی دانشکدة علوم اداری و اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد

2 کارشناس‌ارشد علوم اقتصادیِ دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

این مطالعه به دنبال برآورد میزان ظرفیت اقتصادی و، به تبع آن، محاسبة نرخ بهره‏برداری از ظرفیت اقتصادی در صنعت تولید برق در سال‏های 1350 ـ 1388 است. داده‏های مورد استفاده به صورت سری زمانی و مربوط به کلیة نیروگاه‏های حرارتی تولید برق کشور است. در این مطالعه با درنظرگرفتن قید همگنی از درجة صفر نسبت به قیمت نهاده‏ها، تابع تقاضای سرمایه استخراج و با روش OLS برآورد می‌شود و از آن معادله ظرفیت اقتصادی تولید استخراج می‏‌شود. سپس، نرخ بهره‏برداری از ظرفیت اقتصادی از نسبت تولید واقعی به ظرفیت تولید اقتصادی برای صنعت تولید برق ایران محاسبه می‏شود. سرانجام، با برآوردِ تابع نرخ بهره‏برداری از ظرفیت اقتصادی، عوامل مؤثر بر میزان بهره‏برداری از ظرفیت اقتصادی بررسی می‌شود. نتایج تحقیق نشان می‏دهد تفاوت زیادی بین نرخ بهره‏برداری از ظرفیت در دیدگاه‏های مهندسی و اقتصادی وجود دارد. میزان بهره‌برداری از ظرفیت اقتصادی صنعت تولید برق ایران در اکثر سال‌ها کمتر از یک است؛ بدین معنی که میزان تولید واقعی از ظرفیت تولید اقتصادی کمتر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Economic Capacity Utilization Rate in Iran’s Electricity Generation Industry During 1350-1388

نویسندگان [English]

  • Ahmad Seifi 1
  • Mohammad Reza Dehghanpoor 2
1 Faculty Member of Ferdowsi University
2 Master’s Graduate in Economics
چکیده [English]

This study aims to estimate economic capacity and, in turn the utilization rate of economic capacity in Iran’s electricity generation industry during 1350-1388. Aggregate time series data for thermal power plants are used. With parametric restrictions for linear homogeneity in input prices imposed, capital demand function is first derived and estimated. This allows the derivation of economic capacity. Then, the utilization rate of economic capacity in Iran’s electricity generation industry is obtained by dividing actual generation by economic capacity. Finally, the modeling and estimation of the (economic) capacity utilization rate function permits us to investigate the effects of various factors on the utilization rate of the generation industry. Our results point to the existence of a large difference between utilization rates as defined by engineering and economic perspectives. The economic capacity utilization rate for most years during the period of analysis is smaller than one, indicating actual generation is less than economic capacity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • electricity generation industry
  • economic capacity
  • engineering capacity
  • economic capacity utilization rate function
  • capital demand function
نفر، نصرت‏الله (1385). ظرفیت بهینة تولید در صنعت خودرو سازی ایران، مجموعه مقالات همایش صنعت خودرو ایران و اقتصاد جهانی.
Berndt, Ernst R. & Catherine, J. Morrison (1981). Capacity Utilization Measures: Underlying Economic Theory and an Alternative Approach, American Economic Review, Papers and Proceedings, 71, 45-51.
Berndt, Ernst R. & Dieter, M. Hesse (1986). Measuring and Assessing Capacity Utilization in the Manufacturing Sectors of Nine OECD countries, European Economic Review, 30, 961-989.
Cassels, J.M. (1937). Excess Capacity and Monopolistic Competition, Quarterly Journal of Economics, 51, 426-443.
Chenery, Hollis B. (1952). Overcapacity and the Acceleration Principle, Econometrica, 20, 1-28.
Grofalo, A., Gasper, A. & Malhotra, Devinder M. )1997(. Regional Measures of Capacity Utilization in the 1980s, Review of economic and statistic, 55, 28-45.
Hickman, B.G. (1964). On a new Method of Capacity Estimation, Journal of the American Statistical Assouation, 59, 529-545.
Hilke, J.C. )1984(. Excess Capacity and Entry: Some Empirical Evidence, Journal of Industrial Economics, 33, 233-240.
Kim H.Y. (1999). Economic Capacity Utilization and its Determinants: Theory and Evidence, Review of Industrial Organization, 15, 321-339.
Klein, L.R. (1960). Some Theoretical Issues in the Measurement of Capacity, Econometrica, 28, 272-286.
Lau, L.J. (1976). A Characterization of the Normalized Restricted Profit Function, Journal of Economic Theory, 12, 131-163.
Morrison, C.J. (1985a). On the Economic Interpretation and Measurement of Optimal Capacity Utilization with Anticipatory Expectations, Review of Economic Studies, 52, 295-310.
Nelson, Randy A. )1989(. On the Measurement of Capacity Utilization, Journal of Industrial economies, 37(3), 273-286.
Ohta, H. )1977(. On the Excess Capacity Controversy, Economic Inquiry, 153-165.
Rasche, Robert H. & John A. Tatom (1977). The Effect of the New Energy Regime on Economic Capacity, Production, and Prices, Federal Reserve Bank of St. Louis Review, 59, 2-12.
Schultze, Charles L. (1963). Uses of Capacity Measures for Short-Run Economic Analysis, American Economic Review, Papers and Proceedings, 53, 293-308.
Wenders, J. )1971(. Excess Capacity as a Barrier to Entry, Journal of Industrial Economics, 20, 14-19.
Wilson, Thomas A. & Eckstein, O. (1964). Short-Run Productivity Behavior in U.S. Manufacturing, Review of Economics and Statistics, 46, 41-54.