تحلیلی از نفرین منابع نفتی و رانت‌جویی بر توزیع درآمد در کشورهای منتخب نفت‌خیز

نویسندگان

دانشگاه تهران

چکیده

عملکرد ضعیف اقتصادی در کشورهای دارای منابع غنی طبیعی که بعد از جنگ جهانی دوم در این کشورها مشاهده و به آن توجه شد، «نفرین منابع» نام گرفت. این پارادوکس و بررسی و توجیه آن، موضوع بسیاری از تحقیقات انجام گرفته در دو دهه‎ی اخیر بوده است. این تحقیقات به بررسی اثر مستقیم و غیرمستقیم وفور منابع طبیعی بر روی متغیرهای اقتصادی پرداخته‎اند، تا با شناسایی مسیرهای مختلف تأثیرگذاری، راه‎حلی برای دستیابی به رشد بالاتر اقتصادی استخراج کنند.
توزیع نابرابر درآمد، از مشخصه‎هایی است که در بیش‎تر کشورهای دارای منابع طبیعی و منابع نفتی مشاهده می‎شود. تمرکز این تحقیق بر روی کشورهای دارای منابع غنی نفتی است و 16 کشور از میان کشورهای توسعه‎یافته و در حال توسعه‌ی نفت‎خیز انتخاب شده‎اند. هدف، بررسی اثر درآمدهای بالای نفتی در کشورهای منتخب بر روی نابرابری توزیع درآمد است. نتایج رگرسیون نشان می‎دهد که در دهه‎ی اخیر درآمدهای نفتی در کشورهای توسعه ‎یافته‌ای که دولت کارآ دارند، سبب کاهش نابرابری توزیع درآمد و در بیش‎ترکشورهای دارای دولت‎های با کارایی کم‎تر سبب افزایش نابرابری شده‎ است، علت این تفاوت را می‎توان در زیرساخت نهادی و قانونی کشورها و ایجاد فرصت‎های رانتجویی جستجو کرد، چنان‌که در رگرسیون تخمین زده شده، متغیر جانشین رانت‎جویی بیش‎ترین تأثیر را بر نابرابری توزیع درآمد داراست.
طبقه بندی JEL : Q3،D72 ، D63

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Resource Curse, Rent-Seeking, and Income Inequality in Oil Rich Countries

نویسندگان [English]

  • Teymur Rahmani
  • Mandana Golestani
چکیده [English]

Weak economic performance that has been observed in countries with rich natural resources is called resource curse. There have been many studies on resource curse, especially the adverse effects of this phenomenon on economic growth.
Income inequality or unfair distribution of income is one of the main characteristics of resource rich countries. But, there has not been much research on the effect of resource curse on income inequality. The focus of this study is on the countries that are rich in oil and empirical study has been done for 16 countries. The purpose of this research is an analysis of the effect of oil incomes on income inequality for these countries. We find that oil incomes have reduced income inequality in countries with better governance. Rent-seeking could explain the adverse effect of oil incomes on income inequality. Our empirical results are consistent with this contention, because the index of rent-seeking has an adverse and significant effect on income distribution as measured by Gini coefficient.
JEL Classification: Q3, D72, D63

کلیدواژه‌ها [English]

  • income distribution
  • Rent – Seeking
  • Resource Curse