عوامل اقتصادی و سیاسی اثرگذار بر متناسب‌سازی مستمری‌های بازنشستگی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه اقتصاد امور عمومی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

متناسب سازی مستمری های بازنشستگی به دلیل وجود تورم های بالا در ایران بسیار ضرورت دارد. متناسب سازی مستمری ها در جهان اغلب با یک قاعده و با لنگر بر یک شاخص مشخص انجام میشود، اما در ایران بدون قاعده بوده و به صلاحدید دولت می باشد؛ بنابراین، ضروری است که عوامل اقتصادی و سیاسی اثرگذار بر متناسب سازی مستمری های بازنشستگی در ایران مورد مطالعه قرار گیرد.
این مقاله با استفاده از آمارهای سازمان تأمین اجتماعی بین سال های 1340 تا 1396، ابتدا نرخ سالانه تعدیل مستمری ها را محاسبه می­کند و با یک مدل OLS آن را توضیح میدهد.
متناسب سازی مستمری ها در ایران تحت تأثیر منابع درآمدی صندوق بازنشستگی، سایر مخارج از جمله مخارج درمان، نسبت پشتیبانی جمعیتی، سطح حداقل دستمزد تعیین شده و چرخه های تجاری (تولید ناخالص داخلی) و چرخه های سیاسی (انتخابات ریاست جمهوری و مجلس) قرار دارد. مستمری ها در سال های عادی با نرخی حدود 6/0 تورم تعدیل شده اند، اما در سال های انتخابات ریاست جمهوری متناسب سازی بیشتر و به نسبت 23/1 تورم صورت می گیرد.
مستمری ها به تدریج در قبال هزینه های زندگی ناکافی میشوند و معیشت بازنشستگان تحت تأثیر نوسانات سیاسی قرار گرفته است. سازمان تأمین اجتماعی در پرداخت مستمری ها در عمل به شکل بدون اندوخته (PAYG) اداره شده به گونه ای که نسبت پشتیبانی جمعیتی و درآمدهای حق بیمه بیشترین تأثیرگذاری را داشته اند. همچنین مستمری ها با حدأقل دستمزد رابطه مثبت و با تولید ناخالص داخلی رابطه منفی دارد که نشان می دهد این نوع از مخارج عملکرد ضدچرخه ای و تثبیت کننده خودکار دارند.
 طبقه بندی JEL:
E3, H55,  D72

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Economic and Political Determinants of Pension Indexation in Iran

نویسنده [English]

  • Abbas Khandan
Department of Economics of Public Affairs, Faculty of Economics, Kharazmi University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Pension indexation against inflation is crucial, especially in Iran with high and persistent inflation. Pensions worldwide are mainly adjusted automatically based on a definite indexation rule, but in Iran, it is provided by a considerable discretionary power of government. Hence, the study of economic and political determinants of pension indexation in Iran is critical and interesting.
Methodology: This study using Iran’s Social Security Organization (ISSO)’s data of pensions paid from 1340 (1960) to 1396 (2018) computes annually the actual pension indexation rate and explains it in a OLS model.
Findings: The incomes of ISSO, other expenses like the cost of hospital and medical services, population dependency ratio, the minimum wage, economic (GDP) and political cycles (presidential and parliament elections) have great influences on the discretionary rate of pension indexation in Iran. Old-age pensions in Iran are partly indexed against inflation with a ratio of 0.6, although in the years before presidential elections, pensions are indexed with a ratio of 1.23 above the inflation.
Conclusion: Pensions in Iran become eventually inadequate and retirees’ life are affected by political cycles as a result of indexation without a defined rule. The results show that ISSO’s pensions are provided effectively in a Pay-as-you-go system where dependency ratio and the contribution base are the most influential factors. Pensions were positively related with minimum wage and negatively with the country’s GDP showing that these welfare expenditures are countercyclical and act as an automatic stabilizer.
JEL Classification: E3, H55, D72

کلیدواژه‌ها [English]

  • Inflation
  • Pension indexation
  • Political cycles
  1. خندان، عباس (1399). متناسب‌سازی مستمری‌ها: قاعده‌گذاری با توجه به اصول جهانی و تجربه گذشته در ایران. گزارش کارشناسی شماره 20، مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی، تهران.
  2. سازمان تأمین اجتماعی (1379). بخشنامه شمارة 40 فنی و درآمد. سازمان تأمین اجتماعی، تهران.
  3. سازمان تأمین اجتماعی (1395). بخشنامه شمارة 69 فنی و درآمد. سازمان تأمین اجتماعی، تهران.
  4. سازمان تأمین اجتماعی (1396). بخشنامه شمارة 71 فنی و درآمد. سازمان تأمین اجتماعی، تهران.
  5. Beetsma, R. M. W. J., & Bucciol, A. (2011). Differentiating Indexation in Dutch Pension Funds. De Economist, 159, 323-360.
  6. Bikker, J. A., & Vlaar, P. J. G. (2007). Conditional Indexation in Defined Benefit Plans. The Geneva Papers on Risk and Insurance - Issues and Practice, 32, 494-515.
  7. Cashell, B. W. (2010). A Separate Consumer Price Index for the Elderly? Congressional Research Service, No. 7-5700. https://www.everycrsreport.com/files/20100120_RS20060_127de1d100bcdab9b4b1d28e79e7a5d352fb07f4.pdf
  8. Hohnerlein, E. M. (2019). Pension indexation for retirees revisited: Normative patterns and legal standards. Global Social Policy, 19(3), 246-265.
  9. Munnell, A. H., & Chen, A. (2015). Do we need a price index for the elderly? Issue in Brief 15-18, Center for Retirement Research at Boston College. https://econpapers.repec.org/paper/crrissbrf/ib2015-18.htm
  10. (2019). Pensions at a Glance 2019. OECD Publishing.
  11. Piggot, J., & Sane, R. (2009). Indexing pensions, Social Protection and Labor (SP) Discussion Papers No. 0925. The World Bank. https://documents1.worldbank.org/curated/en/686271468155723487/pdf/524450NWP0Box345558B01PUBLIC100925.pdf
  12. Vording, H., & Goudswaard, K. (2007). Indexation of public pension benefits on a legal basis: Some experiences in European countries. International Social Security Review, 50(3), 31-44.
  13. Whitehouse, E. (2009). Pensions, Purchasing-Power Risk, Inflation and Indexation. OECD Social, Employment and Migration Working Papers,
    77. https://www.oecd-ilibrary.org/social-issues-migration-

health/pensions-purchasing-power-risk-inflation-and-indexation_227182142567

  1. Khandan, A. (2020). Automatic Pension Indexation: Global rules and past experiences in Iran, Research report, 20. Social Security Research (SSOR) Institute, Iran. (In Persian)
  2. Iran Social Security Organization. (2017). Circular No. 71, Department of Income, Tehran, Iran. (In Persian)
  3. Iran Social Security Organization. (2016). Circular No. 69, Department of Income, Tehran, Iran. (In Persian)
  4. Iran Social Security Organization. (2000). Circular No. 40, Department of Income, Tehran, Iran. (In Persian)