برآورد ضریب جینی چند بعدی در مقایسه با تک بعدی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

چکیده

نابرابری به‌صورت تک‌بعدی، در موارد بسیاری  برآورد شده، ولی رفاه فردی یک مفهوم چند بعدی است که نه‌تنها به درآمد؛ بلکه به سایر منافع مانند، آموزش، بهداشت، مسکن نیز بستگی دارد. هدف اساسی در این مقاله برآورد نابرابری در گروه‌های کالایی موجود در سبد خانوار و مقایسه بین روند تغییرات نابرابری چند‌بعدی با نابرابری تک بعدی (هزینه کل) در مناطق شهری، روستایی و کل کشور در ایران بوده؛ بنابراین، نابرابری چندبعدی با استفاده از ضریب جینی چند بُعدی کومار بنرجی (2010)، در دوره زمانی 1363-1400 برآورد شده است. برای این منظور از ریز داده‌های طرح هزینه - درآمد خانوار مرکز آمار ایران در گروه‌های 9 گانه ی کالایی خوراک، پوشاک، مسکن، خدمات، بهداشت، تفریحات و سرگرمی، آموزش، حمل‌ونقل و ارتباطات و سایر استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که نابرابری چند بعدی در مناطق شهری و روستایی دارای روند افزایشی بوده،  درحالی‌که نابرابری هزینه‌ای (تک‌بعدی) تا حدودی روند کاهشی را نشان داده‌ و شکاف بین آن‌ها نیز افزایشی بوده است. شاخص نابرابری چند بعدی در طول دوره مورد مطالعه همواره بسیار بالاتر از سطح نابرابری تک‌بعدی قرار داشته است که با شواهد واقعی در ایران تطابق بیشتری دارد.
طبقه بندی JEL : D3, I14, I24, I3

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Estimation of Multidimension Gini Coefficient in Comparison with the Unidimensional in Iran

نویسندگان [English]

  • Esmaiel Abounoori
  • Anahita Roozitalab
Professor of Econometrics & Social Statistics, Department of Economics, University of Semnan.
چکیده [English]

Unidimensional inequality has been estimated many times; but individual well-being is a multi-dimensional concept that depends not only on income but also on other benefits such as education, health, and housing. The main aim in this research has been to evaluate the inequality concerning commodity groups in the household basket and compare the multi-dimensional inequality with that of one-dimensional (total expenditure) inequality for urban, and rural areas as well as the country as a whole. Therefore, the multidimensional Gini coefficient is estimated according Kumar Banerjee (2010) during the period 1984-2021. Doing so, we have used the household income-expenditure microdata collected in the 9 commodity groups of food, clothing, housing, services, health, recreation and entertainment, education, transportation and communication, and others by Statistical Center of Iran.  The results indicate that the multi-dimensional inequality trend have been increasing for urban and rural so the country as a whole, while the one-dimensional expenditure(unidimensional) inequality shows a decreasing trend and the gap between trends were also increasing. The multidimensional inequality headways been more than that of unidimensional inequality level as has been expected, which more corresponds with real evidence in Iran.
JEL Classification: D3, I14, I24, I3

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • Multidimensional Gini coefficient
  • Multidimensional inequality
  • One-dimensional inequality

مراجع

  1. ابونوری، اسمعیل و اسناوندی، اسماعیل (1384). برآورد و ارزیابی سازگاری شاخص‌های نابرابری اقتصادی با استفاده از ریز داده‌ها در ایران. تحقیقات اقتصادی، 40(4)، 171-210.
  2. حنیفی، عادل؛ خداداد کاشی، فرهاد و موسوی جهرمی، یگانه (1400). اندازه‌گیری شاخص نابرابری چندبعدی به تفکیک مناطق شهری و روستایی ایران طی دوره ۱۳۹۷-۱۳۶۳. تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، ۹۷ (43)، 12-۴۷.
  3. راغفر، حسین؛ صفرزاده، اسماعیل و علی‌اکبری سلامی، فهیمه (1397). اندازه‌گیری شاخص نابرابری چندبعدی در مناطق شهری ایران ۱۳۹۲-۱۳۶۸. پژوهش‌های رشد و توسعه پایدار (پژوهش‌های اقتصادی)، 18(1)، 127-154.
  4. شرافت جهرمی، محمدناصر و نگین‌تاجی، زریر (1389). تأثیر سیاست‌های کلان اقتصادی بر توزیع درآمد در ایران. اقتصاد و الگو سازی، 1(2)، 1-29.
  5. محمودزاده، محمود و علمی، سیامک (1391). نابرابری و رشد اقتصادی در استان‌های کشور. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، ۲۰ (۶۴)، ۱۳۱-۱۴۸.
  6. مفتخری، علی؛ جعفری، محمد؛ ابونوری، اسمعیل و نادمی، یونس (1401). بررسی اثرات غیرخطی نابرابری توزیع درآمد بر فرار مغزها در کشورهای درحال توسعه. پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، ۲۲ (۲)، ۱۵۷-
  7. مهرگان، نادر؛ عباسیان، عزت اله و اردلان، بهرام (1393). تجزیه چندگانه نابرابری درآمد در ایران با رویکردی به ضریب جینی تعمیم یافته. فصلنامه سیاست‌گذاری پیشرفت اقتصادی دانشگاه الزهرا (س)، 2(2)، 61-89.
  8. یزدانی بروجنی، فرشید (1384). نگاهی به جهانی شدن و نابرابری با تأکید بر ایران. رفاه اجتماعی، ۵ (۱۸)، 201-222.
  9. Atkinson, A. B., & Bourguignon, F. (1982). The comparison of multidimensioned distributions of economic status. Review of Economic Studies, 49, 183–201
  10. Atkinson, A. B., Cantillion, B., Marlier, E., & Nolan, B. (2002). Social indicators. The EU and social inclusion. Oxford: Oxford University Press.
  11. Banerjee, A. K. (2010). A multidimensional Gini index. Mathematical Social Sciences, 60(2), 87-93.
  12. Banerjee, A. K. (2019). Economic properties of statistical indices: the case of a multidimensional Gini index. Journal of Quantitative Economics, 17, 41-56.
  13. Blackbory, C., & Donaldson, D. (1978). Measures of relative inequality and their meaning in terms of social.
  14. Boland, P. J., & Proschan, F. (1988). Multivariate arrangement increasing functions with applications in probability and statistics. Journal of multivariate analysis, 25(2), 286-298.
  15. Bourguignon, F. (1999). Comment on ‘multidimensioned approaches to welfare analysis’, in (E. Maasoumi and J. Silber, eds.), Handbook of Income Inequality Measurement, London: Kluwer Academic, 437-450.
  16. Bui, T. K. T., & Erreygers, G. (2020). Multidimensional Inequality in Vietnam, 2002–2012. Economies, 8(2), 29-38.
  17. Chakravarty, S. R., & Lugo, M. A. (2019). Multidimensional indicators of inequality and poverty. Poverty, Social Exclusion and Stochastic Dominance, 223-259.
  18. Cummins, R. A. (1996). Domains of life satisfaction: An attempt to order chaos. Social Indicators Research, 38(3), 303–328.
  19. Decancq, K., & Lugo, M. A. (2012). Inequality of well-being: A multidimensional approach. Economica, 79, 721–746
  20. Decanq, K., & Lugo, M. A. (2009). Measuring well being inequality with a multidimensional Gini index, 60-71.
  21. Doyal, L., & Gough, I. (1991). A theory of human need. Basinkstoke: Macmillan.
  22. Khan, A. U., Saboor, A., & Shah, A. H. (2021). Dynamics of Multidimensional Inequality across Different Occupations in Pakistan. Social Indicators Research, 153(1), 93-109.
  23. Kolm, S-C. (1977). Multidimensional egalitarianism. Journal of multivariate Analysis, 60(5), 252- 276.
  24. Li,Y., & Wei, Y. D. (2014). Multidimensional Inequalities in Health Care Distribution in Provincial C hina: A Case Study of H enan Province. Tijdschrift voor economische en sociale geografie, 105(1), 91-106.
  25. Lugo, M. A. (2007). Comparing multidimensional indices of inequality: Methods and application. In Inequality and Poverty, Emerald Group Publishing Limited. Vol. 14, 213-236.
  26. Maasoumi, E. (1986).The measurement and decomposition of multidimensional inequality, Econome trica, 54(1), 991–998.
  27. Nilsson, T. (2010). Health, wealth and wisdom: Exploring multidimensional inequality in a developing country. Social indicators research, 95(2): 299-323.
  28. Nussbaum, M. C. (2000). Women and human development: The capabilities approach. Cambridge: Cambridge University Press.
  29. Parente, F. (2019). A multidimensional analysis of the EU regional inequalities. Social Indicators Research, 143(3), 1017-1044.
  30. Pinar, M. (2019). Multidimensional well-being and inequality across the European regions with alternative interactions between the well-being dimensions. Social Indicators Research, 144(1), 31-72.
  31. Ramsay, M. (1992). Human needs and the market. Aldershot: Avebury
  32. Ravallion, M. (1996). Issues in measuring and modeling poverty. Economic Journal, 106, 1328–1343.
  33. Rawls, J. (1971). A theory of justice. Cambridge: Harvard University Press.
  34. Sen, A. K. (1985). Commodities and capabilities. Amsterdam: North-Holland
  35. Sen, A. K. (1993). In M. Nussbaum (Ed.), the quality of life. Oxford: Clarendon Press.
  36. Stewart, F. (1985). Basic needs in developing countries. Baltimore, MD: Johns Hopkins University Press.
  37. Stiglitz, J., Sen, A. K., & Fitoussi, J. P. (2009). Report by the Commission on the Measurement of Economic Performance and Social Progress. www.stiglitz-sen-fitoussi.fr.
  38. Streeten, P. (1981). First things first: Meeting basic human needs in developing countries. New York, Oxford: Oxford University Press.
  39. Thorbecke, E. (2008). Multidimensional poverty: Conceptual and measurement issue. In N. Kakwani & J. Silber (Eds.), The many dimensions of poverty (pp. 3–20). New York: Palgrave Macmillan.
  40. Townsend, P. (1979). Poverty in the United Kingdom: A survey of household resources and standards of living. Harmondsworth: Penguin Books.
  41. Tsui, K.-Y. (1995). Multidimensional generalizations of the relative and absolute inequality indices: The Atkinson-Kolm-Sen approach. Journal of Economic Theory, 67, 251–265.
  42. Tsui, K.-Y. (1999). Multidimensional inequality and multidimensional generalised entropy measures: Anaxiomatic derivation. Social Choice and Welfare, 16(1), 145–157.
  43. Zheng, B. (2007). Unit‐consistent decomposable inequality measures. Economica, 74 (293), 97-111.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 04 اسفند 1401
  • تاریخ بازنگری: 03 خرداد 1402
  • تاریخ پذیرش: 16 خرداد 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار