بررسی تأثیر موافقت نامه های بین ‏المللی بر کیفیت محیط‏ زیست از کانال سرمایه‏ گذاری مستقیم خارجی با رهیافت الگوی CGE: مطالعه موردی توافق برجام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی مقطع دکتری علوم اقتصادی، گرایش اقتصاد بین‌الملل، دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران،

2 استاد گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران، jalaee@uk.ac.ir 3. استادیار گروه اقتصاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران

3 استادیار گروه اقتصاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران

4 دانشجوی مقطعی دکتری علوم اقتصادی، گرایش اقتصاد بین‌الملل، دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران

چکیده

جذب سرمایه­ گذاری مستقیم خارجی به‏ عنوان منبعی برای تأمین موجودی سرمایه داخلی، تنها در سایه روابط گسترده بین‏ المللی و ثبات اوضاع سیاسی و اقتصادی داخلی ممکن می­شود. در این راستا، انتظار بر آن است که انعقاد توافق‌نامه‌های بین ‏المللی بستر لازم جهت ورود سرمایه­ های خارجی و به دنبال آن سرریزهای تکنولوژیکی را مهیا کند که در نهایت رشد اقتصادی را رقم زند. نظریه­ های مرتبط با اقتصاد محیط­ زیست نشان می­ دهند که فرآیند فوق می­ تواند با کاهش کیفیت محیط‏ زیست همراه باشد، در این مطالعه اثرات زیست‌محیطی و اقتصادی ورود سرمایه­ های خارجی و بهبود بهره­ وری کل طی شش سناریو در چهارچوب الگوی تعادل عمومی GTAP-E مورد ارزیابی قرار گرفته است. حل الگو نشان می ‏دهد که ورود FDI در شرایطی که سرریز تکنولوژیکی اندک و تغییرات بهره­ وری ناچیز باشد، می­تواند در قالب فرضیه پناهگاه آلودگی و همچنین در قسمت صعودی منحنی زیست‌محیطی کوزنتس تفسیر شود؛ یعنی ورود FDI تنها به شکل انتقال سرمایه فیزیکی و به بیانی در قالب کارخانه­ های آلاینده صورت می­ گیرد و رشد اقتصادی با افزایش انتشار کربن همراه می­ شود. در نهایت نتایج بر اهمیت بالای سرریز تکنولوژی همراه با FDI در بهبود کیفیت محیط‏ زیست تأکید دارد.
طبقه­ بندی JEL: C68، D58، Q58

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the Effect of International Agreements on the Quality of the Environment from the Foreign Direct Investment Channel with the CGE Model Approach: Case of JCPOA

نویسندگان [English]

  • Reza Akhbari 1
  • Seyed Abdolmajid Jalaee Esfandabadi 2
  • Mehdi Nejati 3
  • mina javadinia 4
1 Ph.D Student of International Economics, Faculty of Management and Economics of Shahid Bahonar University of Kerman, Iran
2 Professor, Economic Department, Faculty of Management and Economics of Shahid Bahonar University of Kerman, Iran
3 Assistant Professor Economic Department, Faculty of Management and Economics of Shahid Bahonar University of Kerman, Iran
4 Ph.D Student of International Economics, Faculty of Management and Economics of Shahid Bahonar University of Kerman, Iran
چکیده [English]

The absorption of FDI is possible only in the light of the widespread international relations and the stability of the domestic political and economic situation. In this regard, it is expected that the conclusion of international agreements will pave the way for FDI and, subsequently, technological overflows eventually lead to economic growth. Theories related to environmental economics show that the above process can be accompanied by a reduction in the quality of the environment. In this study, the environmental and economic impacts of FDI and the improvement of TFP in the six scenarios were evaluated in the framework of the general equilibrium model. The results show that the entry of FDI in a situation where there is little technological overflow and poor productivity, the economic growth is accompanied by an increase in carbon emissions. Therefore, technology overflows in the FDI process have a substantial effect on improving environmental quality.
JEL Classification: C68, D58, Q58
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • GTAP-E
  • Computable general equilibrium
  • CGE
  • FDI
  • JCPOA

مراجع

اخباری، رضا و آماده، حمید (1396). کاربردی از فرضیه پناهگاه آلودگی در شناسایی صنایع آلاینده: شواهدی از رابطه تجاری ایران- چین. فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط ‏زیست، شماره 73، 32-15.
اژدری، علی اصغر، میرجلیلی، فاطمه و دهقانی، فرید (1394). درباره برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) 6. تحلیل اثرات اجرای برجام در بخش صنعت، پتروشیمی و معدن کشور. مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی. دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن. شماره مسلسل: 14413.
اصغری، مریم و سالارنظر رفسنجانی‏ پور، سمیه (1392). تأثیر جریان سرمایه­ گذاری مستقیم خارجی بر کیفیت محیط‏ زیست کشورهای منتخب حوزه منا. فصلنامه تحقیقات توسعه اقتصادی، شماره 9، 30-1.
حیدرپور، افشین و پورشهابی، فرشید (1392). راه­کارهای گسترش سرمایه­ گذاری مستقیم خارجی (FDI) و سرریزهای دانشی در ایران. مرکز پژوهش­ های مجلس شورای اسلامی. دفتر مطالعات اقتصادی. شماره مسلسل: 13333.
شکیبایی، علیرضا، سعیدی، مهسا و نجاتی، مهدی (1394). بررسی اثر آزادسازی تجاری بر محیط‏ زیست: با استفاده از مدل تعادل عمومی قابل محاسبه چند منطقه‏ای. اولین کنفرانس بین­المللی اقتصاد، مدیریت، حسابداری و علوم اجتماعی. مشهد.
کاویانی‏پور، نجمه (1395). بررسی تأثیر اجرای توافق­نامه تغییرات اقلیمی پاریس بر متغیرهای اقتصادی ایران. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان.
مومنی، فرشاد (1386). اقتصاد ایران در دوران تعدیل ساختاری. انتشارات نقش و نگار. تهران.
مهرآرا، محسن و برخورداری، سجاد (1386). بررسی آثار کاهش تعرفه از طریق الحاق ایران به WTO و بر بخش‏های اقتصادی در قالب مدل تعادل عمومی قابل محاسبه (CGE/AGE). تحقیقات اقتصادی. شماره 80. 194-171.
ناظمان، حمید و بکی حسکوئی، مرتضی (1388). تخصیص بهینه درآمدهای نفتی در قالب یک مدل تعادل عمومی پویا. فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی­ های اقتصادی سابق)، دوره 6، شماره 4، 28-1.
نجاتی، مهدی (1391). ارزیابی اثرات سرمایه­ گذاری مستقیم خارجی بر اقتصاد ایران با استفاده از یک مدل تعادل عمومی قابل محاسبه. رساله دکترا. دانشگاه شیراز.

Aliyu A. J., & Ismail N. W. (2015). Foreign direct investment and pollution haven: does energy consumption matter in African countries? International journal of economics and management 9(5): 21-39.
Boehringer, C., Rutherford, T.F., & Wiegard, W. (2003). Computable General EquilibriumAnalysis: Opening a Black Box, ZEW Discussion Paper 03-56, Mannheim, Germany.
Burfisher, M. E. (2017). Introduction to computable general equilibrium models. Cambridge University Press, 2ed edition.
Brockmeier, M. (2001). A graphical exposition of the GTAP model. GTAP technical paper 8, revised.
Burniax, J-M., & Truong, T. P. (2002). GTAP-E: an energy-environmental version of the GTAP model. GTAP technical paper 16.
Cole M. A. (2007). Corruption, income and the environment: an empirical analysis. Ecological economics 62, 637-647.
Grossman G. M., & Krueger A. B. (1991). Environmental impacts of a north American free trade agreement. National bureau of economic research working paper 3914. NBER, Cambridge, MA.
Harrison, W.J., & Pearson, K.R. (1996). Computing Solutions for Large General Equilibrium Models Using GEMPACK, Computational Economics, 9, 83-127.
Hertel, T. W. (1997). Global trade analysis: modeling and applications, Cambridge university press, MA, Cambridge University Press.
Hertel, T. W., & Tsigas, M. E. (1997). Structure of GTAP. In: Hertel T. W. (ed.) global trade analysis: modeling and applications. Cambridge university press, Cambridge, 9-71.
Kaya G., Kayalica M. O., Kumas M., & Ulengin B. (2017). The role of foreign direct investment and trade on carbon emissions in Turkey. Environmental economics,8, 1.
Keller, W. J. (1980). Tax incidence, a general equilibrium approach. North Holland university press.
Kremers, H., Nijkamp, P., & Wang, S. (2002). A comparison of computable general equilibrium models for analyzing climate change policies. Journal of environmental systems 28 (3), 41-65.
Kuznets, S. (1955). Economic growth and income inequality. The American economic review, 45, 1-28.
Lu C., Zhang X., & He J. (2010). A CGE analysis to study the impacts of energy investment on economic growth and carbon dioxide emission: a case of Shaanxi province in western china. Energy 35, 4319-4327.
Malcolm, G., & Truong, T. P. (1999). The process of incorporating energy data into GTAP. Draft technical paper, Center for global trade analysis, Purdu University, West Lafayette, Indiana, USA.
Mc Dougall, R. A. (1995). Computable general equilibrium modeling: introduction and overview. Asia Pacific Economic Review 1, 88-91.
Mc Dougall, R., & Golub, A. (2007). GTAP-E: A Revised Energy-Environmental version of the GTAP Research Memorandum, 15. Purdue University.
Nijkamp, P., Wang, S., & Kremers, H. (2005). Modeling the impacts of international climate change policies in a CGE context: the use of the GTAP-E model. Economic modeling 22, 955-974.
Porter M. E., & Linde C. V. D. (1995). Green and competitive. Harvard business review, 120-134.
Saboori B., Sulaiman J., & Mohd S. (2012). Economic growth and CO2 emissions in Malaysia: a cointegration analysis of environmental Kuznets curve. Energy policy 51, 184-191.
Shoven, J. B., & Whalley, J. (1984). Applied general-equilibrium models of taxation and international trade: an introduction and survey. Journal of economic literature, 22 (3), 1007-1051.
Sulaiman J., Azman A., & saboori B. (2013). Evidence of the environmental Kuznets curve: implications of industrial trade data. American journal of environmental science 9(2): 130-141.
Truong, T. P. (1999). GTAP-E. incorporating energy substitution into GTAP model, technical paper 16, center for global trade analysis, Purdue University, Purdue.
Zheng J., & Sheng, P. (2017). The impact of foreign investment (FDI) on the environment: market perspectives and evidence from china. Economies 5, 8.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 24 خرداد 1397
  • تاریخ بازنگری: 16 مهر 1398
  • تاریخ پذیرش: 16 مهر 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار