آثار تجارت خارجی بر بهره وری: مورد ایران

نویسندگان

چکیده

برخی از اقتصاددانان براساس فرضیه های تجارت رشد درون زا، معتقدند که گسترش تجارت خارجی و آزادسازی های تجاری، نه تنها سطح بهره وری، بلکه نخ رشد بلندمدت بهره وری را نیز در کشورهای درحال توسعه افزایش می دهد. در این مقاله آثار تجارت خارجی بر سطح و رشد بهره وری (TFP) با استفاده از داده های پانل 9 زیر بخش صنعتی، طی دوره 1379-1360 در اقتصاد ایران مورد مطالعه قرار می گیرد. برای این منظور الگوی اقتصادسنجی، مبتنی بر تابع تولید فدر و با لحاظ کردن متغیرهای تجاری سهم صادرات، واردات و نهادهای واسطه ای وارداتی در ستاده بخش، تصریح شده و با روش GMM برآورد می گردد. نتایج حاصله، اثر صادرات بر سطح بهره وری را قوی و معنی دار نشان می دهند. اما تأثیر این متغیر بر نرخ رشد بهره وری معنی دار نیست. علامت نادرست ضریب متغیر واردات واهمیت آماری پایین آن در الگو، نیز دلالت بر آن دارد که فشارهای رقابتی بر صنایع داخلی از طریق واردات، آثار مورد انتظار را بر سطح و رشد بهره وری نداشته است. از میان متغیر های تجاری، تنها آثار نهاده های وارداتی بر رشد بهره وری اهمیت دارد. برآوردهای حاصله همچنین نشان می دهند که سیاست های آزادسازی پس از سال 1368 هر چند سطح بهره وری را به میزان3/9 درصد افزایش داده، اما تأثیری بر نرخ رشد بهره وری نداشته است. به نظر می رسد سیاستگذاران اقتصادی برای رشد بهره وری باید به عوامل بنیادی و تمهیدات نهادی دیگری فراتر از تجارت خارجی توجه کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

-

چکیده [English]

In recent years, some authors have suggested that economic integration and
liberalization of international trade are likely to have positive effects not only on
productivity levels but also on long-term productivity growth rates in developing
countries. Using a panel of Iranian manufacturing industries, this paper examines
several alternative mechanisms through which trade contributes positively to
productivity levels and growth rates. Special attention is paid to the trade
liberalization implemented in Iran after 1989. The results indicate that reductions in
rates of protection have significant positive effects on sectoral productivity levels.
The estimates also suggest that after liberalization, increasing share of exports in
total output increased average total factor productivity by 9.3 percent. However, the
rates are found to be statistically insignificant.
When there are greate price distortions and under- utilized capacity, import
liberalization may well produce quick increases in factor productivity in short-term
but something more fundamental has to come into play to increase the long-term
growth rate.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Growth
  • Iran Economy
  • productivity
  • protection
  • Trade Liberalization