تعیین سبد غذایی برای گروه‎های درآمدی مختلف با استفاده از منطق فازی

نویسندگان

دانشگاه شهیدبهشتی

چکیده

انسان به‎عنوان رکن اصلی اقتصاد جامعه دارای نیازمندی‎هایی است که مهم‎ترین آن‎ها نیاز به امنیت غذایی و تغذیه سالم است. در جامعة ایران دو گروه از افراد وجود دارند که از امنیت کامل غذایی برخوردار نیستند، این دو گروه شامل کسانی هستند که یا به‎علت بضاعت مالی توانایی تهیه مواد غذایی سالم و مغذی را ندارند و یا این‎که علی‎رغم توانایی مالی، به‎علت مصرف غیرصحیح مواد غذایی فاقد امنیت غذایی‎اند. لذا دو عامل در ایجاد امنیت غذایی افراد نقش مهم ایفا می‎کنند که شامل درآمد و ارتقای دانش غذایی افراد می‎شوند و با معرفی سبد غذایی مناسب می‎توان به این دو دست یافت. در این مقاله ضمن استفاده از نظرات متخصصان تغذیه و بهداشت، برای اولین بار به کمک منطق فازی با تابع عضویت ذوزنقه وبا استفاده از داده‎های مرکز آمار و جداول ترکیبات مواد غذایی، یک سبد غذایی برای دهک‎های خانوارهای شهری و روستایی تعیین شده است. هم‎چنان‎که خواهیم دید، ماهیت تغذیه و انسان آن‎چنان است که روش استفاده از منطق فازی بر دیگر روش‎ها برتری دارد. ما در این‎جا با تعریف 21 تابع هدف و 27 مجموعه مواد غذایی و 10 مادة مغذی و 78 قید با ضرایب فازی و با استفاده از برنامه‎ریزی آرمانی یک سبد غذایی را به‎دست آورده‎ایم. این سبد غذایی علی رغم آن‎که نیاز افراد به مواد غذایی را مرتفع می‎کند از کم‎ترین هزینه نیز برخوردار است. با تعیین سبد غذایی و هزینة آن خط فقر مشخص شده است. نتایج به‎دست آمده نشان می‎دهد که خانوارهای روستایی در دهک‎های اول و دوم هزینه‎ای و خانوارهای شهری در دهک اول، توانایی مالی جهت خرید مایحتاج غذایی را نداشته‎اند. لذا به امنیت غذایی دسترسی نخواهند داشت. هزینة سبد غذایی ارائه شده از این روش که برای اولین بار در ایران محاسبه شده از دیگر روش‎های معمول کم‎تر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Determination of Food Basket for Various Income Groups by Using Fuzzy Logic

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hossein Pourkazemi
  • Mohammad Soozandeh
چکیده [English]

As the main element of economy, human being has requirements the main one of which is the need for food security and healthy nutrition. Unfortunately, in the Iranian society there are two groups of people who do not enjoy food security. These groups include people who either do not have the financial means to provide healthy and nutritious food or those who, despite having the financial means, lack the necessary knowledge regarding proper combination of various food groups. Therefore, the two main factors which play important role in creating people’s food security are 1) income (financial ability) and 2) knowledge regarding nutrition and preparation of proper food basket.
In this paper at the first time by using fuzzy logic with trapezoidal membership function, data from statistical center and food ingredients tables, a food basket for urban and rural families is defined and we will see that fuzzy logic is preffered to other methods.for this problem (obtain basket food) we have 21 objectives , 27 variables , 10 nutrition and 78 constrains that by using goal programming we receive a food basket which, requires the least cost.
The cost of the said basket determines which income groups are capable of providing for their nutritional needs and which are not.
Findings of this study indicate that I) Urban families within the first ten percentile point and rural families within the first ten and twenty percentile points do not have the necessary financial means to provide for desired food security.
JEL Classification: P61, C12, I39, I36, P46

کلیدواژه‌ها [English]

  • Food security- Food basket- Poverty- Fuzzy logic- Fuzzy optimization