هم‌گرایی بهره‎وری نیروی کاربخشی در ایران (آزمون نظریه‌ی لوئیس)

نویسنده

استاد گروه اقتصاد - دانشگاه الزهرا

چکیده

در این مقاله به آزمون تئوری تغییر ساختاری لوئیس در ایران در دوره‎ی 84-1354 می‎پردازیم. بر اساس این تئوری، تفاوت دربهره‎وری نیروی کار بخشی منجر به تخصیص دوباره‌ی نیروی کار بین بخش‎های اقتصادی و سرریز تکنولوژی تولید از بخش‎های با بهروری بالاتر (کارخانه‎ای و یا خدمات) به بخش‎های با بهروری کم‎تر (کشاورزی) می‎شود، که هم‌گرایی بهره‎وری نیروی کار در بخش‎های اقتصادی را به دنبال دارد. رشد بهره‎وری کل نیروی کار می‎تواند حاصل رشد بهره‎وری درون بخشی و یا حاصل تخصیص مجدد باشد. اهمیت هر یک در رشد بهره‎وری را می‎توان با توجه به رشد بهره‎وری با کاربرد - تحلیل سهم انتقال به دست آورد.
این مقاله ابتدا به تحلیل ساختار بهره‎وری نیروی کار در ایران می‎پردازد. سپس با محاسبه‌ی انتروپی (شاخص تایل)، روند هم‌گرایی بهره‎وری در بخش‎های اقتصاد ایران را بررسی می‌کند. نتایج، نمایانگر فرایند کند هم‌گرایی و در نتیجه طولانی بودن هم‌گرایی بهره‎وری نیروی کار در بخش‎های اقتصاد ایران می‎باشد. بنابراین هم راستا با مبانی نظری مدل‎های اقتصاد دوگانه, می‎توان نتیجه گرفت که در ایران با کاهش سهم اشتغال بخش کشاورزی و افزایش سهم اشتغال بخش‎های خدمات و کارخانه‎ای، انتقال نیروی کار از بخش کم‌تر کارا به بخش‎های کارا انجام شده است. این فرایند حاصل رشد بهره‎وری نیروی کار در بخش صنایع کارخانه‎ای بر اثر پیشرفت تکنولوژی و اثر سرریزناچیز آن به بخش کشاورزی می‎باشد.
طبقه بندی JEL: N5, N6, O1, O2, O3

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Convergence of the Sectoral Labor Productivity in Iran (An empirical test of Lewis Structural change)

نویسنده [English]

  • Zahra Afshari
چکیده [English]

This paper examines the Lewis theory of structural change in Iran in the period 1974-2005. Where labor productivity growth and the intensive use of labor occurs via reallocation of labor between sectors or spillovers in the production from the manufacturing or service sectors to agriculture resulting to convergence.
Assessing whether productivity gap is reducing or increasing, takes us to the notion of convergences. Aggregate productivity growth can occur within sectors or result from sectoral employment reallocation. Their relative importance can be fairly easily assessed by decomposing growth using a shift-share analysis. In this study, first the importance of sectoral reallocations is measured by a shift-share analysis, then convergence in sectoral productivity level is measured by Theil index. The results support the process of convergence in the sectoral labor productivity in Iran on the period under consideration. However, sectoral convergence may take a long time to occur.
JEL classification: N5, N6, O1, O2, O3

کلیدواژه‌ها [English]

  • convergence
  • Entropy
  • Iran
  • Labor productivity
  • Shift share analysis