آثار غیرخطی متغیرهای کلان اقتصادی بر رشد اقتصادی با تأکید بر نرخ ارز (مورد ایران)

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده‌ی اقتصاد دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد اقتصاد

چکیده

در این مقاله ضمن آزمون عدم تقارن نوسانات نرخ ارز (بر حسب تکانه‌های مثبت و منفی) بر تولید حقیقی، با استفاده از الگوی رگرسیونی سری زمانی غیرخطی (STR)، به تبیین عوامل تعیین‌‌کننده‌ی رشد تولید حقیقی در اقتصاد ایران طی دوره‌ی 1386-1338 می‌پردازیم. در تصریح معادله‎ی رشد تولید، علاوه بر لحاظ کردن تکانه‌های مثبت و منفی نرخ ارز، تأثیر سایر عوامل (متغیرهای کنترلی) شامل هر دو گروه عوامل طرف عرضه (مانند درآمدهای نفتی و سرمایه‌گذاری) و عوامل طرف تقاضا (مانند مخارج دولت) مورد توجه قرار گرفته است. نتایج به‌دست آمده زمینه‌ی فرضیه‌ی اصلی تحقیق مبنی بر عدم تقارن تکانه‌های مثبت و منفی نرخ ارز دلالت بر آن دارد که تکانه‌های منفی اثرات به‌مراتب بیش‌تری بر کاهش رشد اقتصادی نسبت به تکانه‌های مثبت دارد. در حقیقت؛ تکانه‌های منفی نرخ ارز حقیقی(تقویت ارزش حقیقی پول داخلی) رشد اقتصادی را کاهش می‌دهد، در حالی‌که تکانه‌های مثبت نرخ ارز اثر مشابهی بر تولید نداشته و قادر نیست تولید را به سطح اولیه‌ی آن برگرداند. در ادامه با استفاده از مدل‌های غیرخطی STR و بررسی روابط میان تولید و متغیرهای سیاستی، ضمن مشاهده‌ی افزایش قدرت توضیح‌دهندگی مدل، می‌توان نتیجه گرفت که رشد تولید حقیقی در اقتصاد ایران نسبت به سطوح متفاوت رشد مخارج دولتی رفتاری نا‌متقارن نشان می-دهد. متغیرهای کاهش نرخ ارز، نسبت سرمایه‌گذاری به تولید، مخارج دولت و عدم تعادل پولی در رژیم پایین مخارج دولتی، اثرات بااهمیتی بر رشد اقتصادی دارند، اما در رژیم بالا اثرات متغیرهای مذکور به میزان قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند.
طبقه‎بندی JEL: O23, F31, C13, C01

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Nonlinear Effects of Macroeconomic Variables on Economic Activities with Emphasis on the Exchange Rate (The Case of Iran)

نویسندگان [English]

  • mohsen mehrara 1
  • Akbar Sarkhosh 2
1
2
چکیده [English]

In this paper, asymmetric effects of exchange rate fluctuation (according to positive and negative shocks) on real output were investigated. In the meantime, the study of behaviour of real output growth in Iran’s economy over the period 1338-1386 was done. In specification of the output growth equation, in spite of considering positive and negative shocks of exchange rate, the effects of other factors (control variables) including both factors of the supply side (e.g. oil revenues and investment) and factors of the demand side (e.g. government spending) were considered. The results show that negative shocks have much more effects on reduction of economic growth compared to positive shocks, which was in a great agreement with the main hypothesis at this study. In fact, negative shocks of real exchange rate (appreciation of the domestic currency) decrease the economic growth, while positive shocks of exchange rate don’t show similar effects on output and can’t recover output to the initial level. In addition, by using nonlinear models of STR and studying of relationships between output and political variables, it can be concluded that real output growth in Iran economy with respect to different levels at government spending growth shows a nonlinear behaviour. The Variables of negative shocks of exchange rate, ratio investment to output, government spending and monetary inequilibrium in low regime of government spending have important effects on economic growth, but in high regime effects of the mentioned variables decrease in a larch scale.
JEL Classification: C01, C13, F31, O23

کلیدواژه‌ها [English]

  • Asymmetric Effects
  • government spending
  • Gross Domestic Product
  • Real Exchange Rate
  • STR Model