تخصص شهرها در بخش‌های اقتصادی و تأثیر آن بر رشد شهری در ایران

نویسنده

استادیار گروه اقتصاد - دانشگاه اصفهان

چکیده

در ادبیات اقتصاد شهری، مطالعات مختلفی به بررسی نظری و تجربی عوامل مؤثر بر رشد شهری پرداخت‌ه‌اند. به لحاظ مبانی نظری کامل‌ترین مدل‌ها در این زمینه توسط هندرسن (1988، 1997 و 1999) بیان شده و بیش‌تر مطالعات تجربی بر مبنای آن انجام گرفته است. مطابق با این مدل‌ها از جمله عوامل اثرگذار بر رشد شهری، می‌توان به ترکیب تولید ملی و تخصص و نیز رشد فناوری بر رشد اندازه‌ی شهرها اشاره کرد. این مقاله نیز با بهره‌گیری از این مبانی به بررسی رشد شهری در ایران در دوره‌ی زمانی 85-1365 می‌پردازد.
به منظور بررسی تأثیر ترکیب تولید ملی، آن را به چهار گروه تقسیم می‌کنیم که شامل گروه‌های کشاورزی و معدن؛ صنعت و ساختمان؛ خدمات توزیع، شخصی و عمومی؛ و خدمات اطلاعات محور می‌شود. بر اساس سه گروه آخر شهرهای متخصص در هر زمینه مشخص و بر اساس تعداد و اندازه‌ی شهرهای متخصص در هر گروه به آزمون قضایای مطرح شده توسط هندرسن پرداخته می‌شود. سپس اثر هر یک از این تخصص‌ها بر رشد شهری در ایران آزمون و تأثیر اندازه بر این رابطه مشخص می‌شود.
نتایج حاصل از مطالعه نشان دهنده‌ی تأثیر مثبت تخصص بر رشد شهری در ایران است که این تأثیر برای تخصص‌های صنعتی و خدمات اطلاعات محور تحت تأثیر اندازه‌ی شهر است. هرچه‌ اندازه‌ی شهرها بزرگ‌تر باشد، اثر تخصص در خدمات اطلاعات محور بر رشد شهری بیش‌تر است، چرا که در شهرهای بزرگ‌تر امکان بهره‌گیری از صرفه‌های شهری ناشی از تجمع بیش‌تر است.
طبقه‌بندی JEL : R11

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Impact of Urban Sectoral Specialization on Urban Growth in Iran

نویسنده [English]

  • Shekoofeh Farahmand
چکیده [English]

There are different studies in urban literature on the determinants of urban growth, from the theoretical and empirical points of view. The most completed theoretical model is Henderson model (1988, 1997, and 1999), which is tested by some empirical studies. As Henderson model shows, the set of national product, specialization and technological progress are the determinants of urban growth. Using this model, the paper investigates the urban growth of Iran over the period 1986-2006. The national product is divided into four groups including agriculture and mining; industry and construction; public, personal and distribution services; and information-based services. The specialized cities are determined based on the last three groups and the Henderson’s theorems are tested for them. Eventually, the effect of each type of specialization is tested on urban growth in Iran. The results demonstrate that specialization has positive effect on urban growth in Iran.
JEL Classification: R11

کلیدواژه‌ها [English]

  • Distribution services
  • Henderson model
  • Information-based services
  • Sector specialization
  • urban growth