خطابه‌ی "فرجام سرمایه‌داری" امکان پیش‌نگری و سناریوهای ممکن نظام سرمایه‌داری

نویسنده

استادیار دانشکده‌ی اقتصاد دانشگاه تهران

چکیده

اقتصاددانان کلاسیک اولیه یعنی آدام اسمیت و به ویژه ریکاردو، عامل تولیدی سرمایه را به‌عنوان کار انباشت شده درگذشته و کم بازده‌ترین زمین‌های کشاورزی و به عبارتی بازدهی‌های متفاوت زمین‌های کشاورزی و نقش نیروی کار برای تبدیل مزارع کم بازده به زمین‌های مرغوب و پر بازده را برای اصالت و عمده بودن تنها عامل تولیدی یعنی نیروی کار مطرح و تأکید کرده‌اند. این اصل یعنی اصل بازدهی کار ولیکن به طور مداوم در فرایند توسعه‌ی بلندمدت خدشه‌دار شده و این امر موجب شده است که رشد و تقسیم تولید ناخالص ملی به طور دائمی به نفع دریافت کنندگای سود و بهره جریان پیدا کند.
شواهدی از بحران اقتصادی پیش رو نظیر رشد حیرت‌آور بدهی‌های عمومی و خصوصی، تمرکز ثروت و دارایی‌های پولی و مالی نزد اقشار کوچکی از جوامع موجبات کاهش درآمد و سود و در نهایت کاهش فروش محصولات تولیدی بنگاه‌ها را فراهم کرده است. اکنون این سئوال اساسی مطرح می‌شود که نظام سرمایه‌داری چگونه تحول خواهد یافت و آیا نظام سرمایه‌داری این بار نیز می‌تواند چالش‌های داخلی و محیطی خود را شناسایی و با استفاده از بازخوردهای مثبت و منفی خود را تعدیل کند، یا این‌که چالش‌های درونی و بیرونی، این نظام را دیر یا زود از پای درخواهد آورد. این مقاله نشان می‌دهد امکان پیش‌نگری و آینده‌سازی نظام سرمایه‌داری با استفاده از روش‌های سنتی نمی‌تواند پاسخ‌گویی مطلوبی را به همراه بیاورد، بلکه روش خطابه گزینه‌ی بهینه جهت آینده‌سازی نظام سرمایه‌داری را در بردارد.
طبقه‌بندی JEL: P17, P11

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Rhetoric on “The End of Capitalism” - The Possibility of Forecasting the Future and the Possible Scenarios of Capitalism

نویسنده [English]

  • Nikoueghbal Aliakbar
چکیده [English]

According to the classical economists such as Ricardo, labour was considered as the only factor of production; while capital, realized in machinery, tools and the like was identified as the accumulated labour and that inferior lands can be exploited due to the use of labour on them. But, in the long run development of capitalism in the western countries, this idea, i.e. labour as the base of production of wealth for human being, lost its importance due to some facts: For years, economic growth rates in major developed countries were lower than the long run interest rates. Evidence from the ensuing economic crisis like the incredible growth of debts, concentration of financial and monetary assets, production capacity expansion at the global level and permanent developments of labour saving technologies, the accumulation of wealth in the hands of a minority of the population has resulted in the decrease in total consumption and increase in saving (though banking rates in major industrial countries have tended to decline relatively). Now at the present time, the fundamental question is how will the capitalist system evolve? Will the capitalist system this time be able to identify its internal and external challenges and to modify itself by using the positive and negative feedbacks? Or, will be destroyed by the internal and external challenges sooner or later? This article tries to find an answer for the above question.
JEL Classification: P17, P11

کلیدواژه‌ها [English]

  • Capitalism
  • Economic System
  • forecasting
  • Rhetoric