اصلاح یارانه‌های انرژی و مسیر زمانی مصارف انرژی (رهیافت مدل DCGE)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران

2 استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران

3 استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران

چکیده

اصلاح یارانه‎های انرژی در سال‌های اخیر موجب شده است که در نتیجة واکنش خانوارها و بنگاه‌ها رشد اقتصادی کشور تحت تأثیر قرار بگیرد. هرچند در کوتاه‌مدت مصرف انرژی و رشد اقتصادی کاهش می‌یابد، انتظار می‌رود در میان‌مدت و بلندمدت، بر اثر تعدیل رفتار کارگزاران اقتصادی، رشد اقتصادی افزایش یابد. متناسب با این تغییرات، مصرف انرژی نیز تجربة متفاوتی نسبت به گذشته خواهد داشت. در این مطالعه تلاش شده است تعدیل رفتار کارگزاران اقتصادی در نتیجة اصلاح یارانه‌های انرژی در یک افق بلندمدت در چارچوب مدل تعادل عمومیِ قابلِ محاسبة پویا مدل‌سازی شود و در چارچوب یک الگوی پویا مسیر زمانی مصرف انرژی در هر دو بخش‌ـ مصرف نهایی و مصرف واسطه‌ـ با ارائة سناریوهای مختلف شناسایی گردد. برای حل مدل و اجرایِ سناریوهای مختلف از داده‌های جدول داده- ستادة 1383 و نرم‌افزار GAMS استفاده شد. نتایج حاصل از سناریوهای مختلف نشان می‌دهد که در همة سناریوها مصرف نفت و فرآورده‌های نفتی واکنش شدیدی در مقایسه با سایر انواع انرژی، در نتیجة اصلاح قیمت‌های انرژی در هر دو بخش، خواهند داشت. همچنین، نتایج مطالعه نشان می‌دهد رشد مصرف انرژی در همة سناریوها، در مقایسه با رشد تولید، کُندتر خواهد شد و اقتصاد در دورة میان‌مدت و بلندمدت به مسیر رشد خود بازخواهد گشت. از این رو، حمایت از تسریع تعدیل در رفتار کارگزاران اقتصادی می‌تواند از آثار منفی اصلاح قیمت‌‌های انرژی در رشد اقتصادی کشور بکاهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Reform of Energy Subsidies, Technological Change and the Energy Consumption Phase in the Iranian Economy

نویسندگان [English]

  • Gholam Ali Sharzehi 1
  • Mansour Khalili Araghi 2
  • Sajjad Barkhordari 3
1 Associate Professor, Faculty of Economics, University of Tehran
2 Professor, Faculty of Economics, University of Tehran, Email: khalili@ut.ac.ir
3 Assistant Professor, Faculty of Economics, University of Tehran,
چکیده [English]

Abstract
The reform of energy subsidies has affected economic growth, as a result of household and firms’ behavior. However, despite the energy consumption and economic growth decrease in the short run, it is expected that economic growth will increase as a result of an adjustment in economic agents’ behavior over the mid- and long-terms. As is appropriate with these changes, energy consumption will change differently. In this paper, we modeled the adjustment in economic agents’ behavior through a dynamic CGE approach. In this model, we identified phases of energy consumption at both the final and intermediate consumption stages in different scenarios. The results showed that, in all the chosen scenarios the consumption of oil and energy products have a strong response to the reform of energy prices in comparison with other types of energy. In addition, the growth of energy consumption in all the scenarios would increase slowly in comparison to economic growth. Also, the Iranian economy would return to its normal phase over the middle-to long-run. Therefore, preparing the conditions for a speedy adjustment in agents’ behavior can decrease the negative effects of energy price reform on economic growth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Economic adjustment
  • Energy consumption
  • economic growth
  • Dynamics
  • General Equilibrium

مراجع

  1. آرمن، عزیز و زارع، روح‌الله (1384). «بررسی رابطة علّیت گرنجری بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی در ایران در طی سال‌های 1346 ـ 1381»، فصلنامةپژوهش‎های اقتصادی ایران، (7)24، 117-143.
  2. آماده، حمید، قاضی، مرتضی و عباسی‌فر، زهره (1388). «بررسی رابطة مصرف انرژی و رشد اقتصادی و اشتغال در بخش‌های مختلف اقتصاد ایران»، مجلة تحقیقات اقتصادی، 86، 1-38.
  3. بانک مرکزی ج. ا. ایران (1388). جدول داده- ستاده 1383، تهران.
  4. بهبودی، داود، اصغرپور، حسین و قزوینیان، محمدحسین (1387). «بررسی رابطة مصرف کل برق و رشد اقتصادی»، مجلةمطالعات اقتصاد انرژی، (5)17، 57-72.
  5. بهبودی، داود، فلاحی، فیروز و برقی گلعذانی، اسماعیل (1389). «عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر انتشار دی‌اکسید کربن در ایران (1346-1383)»، مجلة تحقیقات اقتصادی، 90، 1-17.
  6. شرزه‌ای، غلامعلی و حقانی، مجید (1388). «بررسی رابطة علّی میان انتشار کربن و درآمد ملی با تأکید بر نقش مصرف انرژی»، مجلةتحقیقات اقتصادی، 87، 75-90.
  7. وزارت نیرو، معاومت برنامه‌ریزی کلان انرژی (1389). ترازنامة انرژی، تهران.
    1. Asafu Adjaye, J. (2000). The relationship between energy consumption, energy prices and economics growth: time series evidence from Asian developing countries, Energy Economics, 22, 615-625.
    2. Devarajan, S. & Delfin, SG. (1998). The simplest dynamic general equilibrium model of a open economy, Journal of Policy Modeling, 20 (6), 677-714.
    3. Hatzigeorgiou, E. et al. (2011). CO2 emissions, GDP and energy intensity: a multivariate co- integration and causality analysis for Greece, 1977-2007, Applied Energy, 88(4), 1377-1385.
    4. Huang, B.N. et al. (2008). Casual relationship between consumption and GDP growth revisited: a dynamic panel data approach, Ecological Economics, 67, 41-54.
    5. IEA. (2010). World energy outlook. Paris, France, www.iea.org
    6. Klodt, H. (1994). Energy consumption and structural adjustment: the case of West Germany, Structural Change and Economic Dynamics, 5(1), 177-185.
    7. Krey, V., Martinsen, D. & Wagner, H.J. (2007). Effects of stochastic energy prices on long-term energy-economic scenarios. Energy, 32, 2340-2349.
    8. Martinsen, D., Kery, V. & Markewitz, H. (2007). Implications of high energy prices for energy system and emissions: the response from an energy model for Germany, Energy Policy, 35, 4504-4515.
    9. Mehrara, M. (2007). Eenergy consumption and economic growth: the case of oil exporting countries, Energy Policy, 35, 2939-2945.
    10. Nanthakumar, L. & Subramaniam, T. (2010). Dynamic co-integration link between energy consumption and economic performance: empirical evidence from Malaysia. International Journal of Trade, Economics and Finance, 11(3). www.ijtef.org/papers/47-F473.pdf.
    11. Noor, S. & Siddiqi, M.W. (2010). Energy consumption and economic growth in South Asian countries: a co-integration panel analysis. International Journal of Human and Social Sciences, 5, 14, www. waset.org.
    12. Paltsev, S. et al. (2005). The MIT emissions prediction and policy analysis (EPPA) model: version 4. MIT University.,www. globalchange.mit.edu/files/document/MITJPSPGC_Rpt125.pdf
    13. Rout, U.K., Akimoto, K., Sano, F., Oda, J., Homma, T. & Tomoda, T. (2008). Impact assessment of the increase in fossil fuel prices on the global energy system, with and without CO2 concentration stabilization. Energy Policy, 36, 3477–3484.
    14. 21.    Schipper, L. (2008). Automobile fuel economy and CO2 emissions in industrialized countries: troubling trends through 2005-2006. Transportation Research Board of the National Academies, Washington, DC. www. pdf.wri.org.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 29 اردیبهشت 1392
  • تاریخ بازنگری: 27 اسفند 1393
  • تاریخ پذیرش: 08 مهر 1393

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار