استفاده از نقشة علّی بیزین برای بررسی عوامل مؤثر بر تورم در اقتصاد ایران

نقوی, سمیه; شاهنوشی, ناصر

doi:10.22059/jte.2015.54103

استفاده از نقشة علّی بیزین برای بررسی عوامل مؤثر بر تورم در اقتصاد ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

² استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

10.22059/jte.2015.54103

چکیده

یکی از مهم‏ترین اهداف هر نظام اقتصادی دستیابی به تورم پایین و باثبات و رشد اقتصادی مداوم است. در مطالعة حاضر، نخست، با استفاده از نقشة علّی کامل، عوامل مؤثر بر تورم شناسایی شد. سپس، با استفاده از شبکة علّی بیزین و تعیین احتمالات پیشین و احتمالات پسین در قالب سناریوهای مختلف، به بررسی تأثیر هر یک از این عوامل بر نرخ تورم در اقتصاد ایران پرداخته شد. نتایج تحلیل حساسیت نشان می‏دهد رابطة نرخ تورم با متغیرهای کسری بودجه، نسبت اعتبارات بخش خصوصی به تولید ناخالص داخلی، بدهی دولت، نرخ ارز، اندازة دولت، و نرخ بهره مثبت و با متغیر نرخ رشد اقتصادی منفی است. بنابراین، در راستای نتایج تحقیق، با توجه به اهمیت معضل تورم، اگر بودجة دولت مستقل از درآمدهای نفتی باشد، می‏توان امیدوار بود که استقلال بانک مرکزی می‏تواند گامی در جهت کاهش تورم در اقتصاد ایران باشد.
طبقه‌بندی JEL:E3, E31

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Using of the Bayesian Causal Map In Order to Investigate the Effective Factors on Inflation in the Iranian Economy

نویسندگان [English]

somayyeh naghavi ¹
naser shahnoushi ²

¹ Ph.D. Student of Agricultural Economics,Ferdowsi University of Mashhad

² Professor of Agricultural Economics,Ferdowsi University of Mashhad

چکیده [English]

One of the most important objectives of any economic system is to achieve to low and stable inflation and sustained economic growth. In this study, first, Bayesian causal is indentified effective factors on inflation and then using Bayesian causal network and Determining prior probabilities and posterior probabilities in different scenarios,it is discussed The impacts of this factors on inflation in the Iranian economy. Sensitivity analysis show The relationship of inflation to budget deficit, ratio private credit to gross domestic production, government debt, exchange rate, govement size and interest rate is positive and with economic growth is negative. Then, it is recommended if government budget is independence from oil revenues, there is hope that Central bank independence can be a step towards disinflation in the Iranian economy.
JEL Classification: E3, E31

کلیدواژه‌ها [English]

Inflation
Bayesian Causal Networks
Iran Economy

مراجع

باصری، بیژن (1382). «بررسی تأثیر تغییر نرخ سود سپرده‌ها بر متغیرهای کلان اقتصادی»، مجلة پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 27، 29 ـ 52.

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران- ادارة بررسی‏های اقتصادی، گزارش اقتصاد و ترازنامة بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، سال‏های مختلف.

دادگر، یدالله و صالحی، مسعود (1383). «کاربرد مدل بارو جهت ارزیابی رابطه بین تورم و رشد اقتصادی در ایران»، فصلنامة پژوهشنامة بازرگانی، 55 ـ 82.

سهیلی، کیومرث، الماسی، مجتبی و سفایی، مریم (1391). «ارزیابی اثر تورم انتظاری، رشد نقدینگی، تورم وارداتی، شکاف تولید، و نرخ ارز بر نرخ تورم در ایران»، مجلة اقتصاد کلان، 13، 39 - 60.

صادقی، سیدکمال، شیبایی، امینه و فشاری، مجید (1390). «بررسی عوامل مؤثر بر تورم با تأکید بر اندازة دولت»، فصلنامة مدل‌سازی اقتصادی، 1، 73 ـ 91.

طیبی، س.ک و مصری‌نژاد، ش. (1381). «بررسی رابطة تعامل کوتاه‌مدت و بلندمدت تورم و عرضة صادرات غیرنفتی در ایران»، مجلة تحقیقات اقتصادی، 61، 1 ـ 23.

کازرونی، ع. و اصغری، برات (1381). «آزمون مدل کلاسیک تورم در ایران: روش همگرایی»، پژوهشنامة بازرگانی، ش 23.

نیلی، مسعود (1364). «بررسی آثار افزایش حجم پول بر نظام اقتصادی کشور در دو دهة اخیر»، برنامه و توسعه، 1(3): 89 ـ 119.

Aarle, B. & Nina, B. (1996). Financial Repression, Inflation and Seigniorage: The Polish Experince.

Alesina, A. & Drazen, A. (1991). Why are stabilizations Delayed?American Economic Review,1170-1188.

Baldini, A. & Poplawski (2008). Fiscal and Monetary Anchors for Price stability : Evidence form Sub-saharan Africa, IMF, Working Paper.

Barro, R.J. (1979). On thr Determination of the Public Debt, Journal of Political Economy, 87(5, part1), 940-971.

Darrat, A.F. (1987). The inflationary process of the Iranian economy, A Re-examination of the Evidence, International Journal of Middle East study, 19.

Delan, V. (1993). The Macroeconomic Effects of Rate Unification, With Special Reference the Islamic Republic of Iran, 256-270.

Esfahani, R. & Yavari, K. (2003). The Real and Nominal Determinants of Inflation in Iran: VAR Approach, Quarterly Journal of Iranian Economics Research, 5(16):69-99. (in Persian).

Friedman, M. (1969). The Optimum Quantity of Money in Milton Friedman. ed., The Optimum Quantity of Money and Other Essays, Chicago: Aldine:1-50

Han, S. & Mulligan, A. (2008). Inflation and the Size of Government, Federal Reserve Bank of St. Louis Review, 90(3, Part2): 245-267.

Kazeroni, A. & Asghari, B. (2002). The Test of Classic Inflatin Mdel in Iran: Convergance Approach, Journal of Trade Studis, 6(23):97-139.

Mehrgan, N., Ezati, M. & Asgharpur, H. (2006). The Causal Relationship between Inflation and Interest Rate by Using of Panel Data, Journal of Economic Research, 6(3):91-105.

Nadkarni, S. & Shenoy, P.P. (2000). A causal Mapping Approach to Constucting Bayesian Netwoks School of Business, Working Paper, 289, 1-30.

Nadkarni, S. & Shenoy, P.P. (2001). A Bayesian Network Approach to Making Inferences in Causal Maps, European Journal of Operational Research, 128(3): 21-40.

Netica user Guide (2006). WWW.Norsys.com.

Nazifi, F. (1999). Is Inflation a Monetary Phenomenon?, Journal of Economic Research, 1, 85-104.

Sargent, T.J. (1982). The Ends of Four Big Hyperinflations, in Robert E. Hall, ed., Inflation: Causes and Effects. Chicago: University of Chicago Press.

Shahin, S., Ulekgin, F. & Ulrngin, B. (2006). A Bayesian causal map for inflation analysis: The case of Turkey, European Journal of Operational Research, 175(2006): 1268-1284.