مقایسه اثربخشی رشد نقدینگی بر تولید ناخالص داخلی، سرمایه گذاری بخش خصوصی و اشتغال با حباب بازار دارایی ها

صمصامی, حسین; داودی, پرویز; امیری جاوید, هادی

doi:10.22059/jte.2016.58458

مقایسه اثربخشی رشد نقدینگی بر تولید ناخالص داخلی، سرمایه گذاری بخش خصوصی و اشتغال با حباب بازار دارایی ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار دانشکدۀ علوم اقتصادی و سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی

² استاد دانشکدۀ علوم اقتصادی و سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی

³ کارشناس ارشد برنامه ریزی سیستم های اقتصادی، دانشگاه شهید بهشتی

10.22059/jte.2016.58458

چکیده

امروزه یکی از سؤالات مهم در اقتصاد کشور این است که آیا نقدینگی تزریق شده به اقتصاد ایران بیشتر فعالیتهای مولد را تحت تأثیر قرار داده یا فعالیتهایی که زمینه سوداگرانه دارند. پژوهش حاضر به منظور مقایسه اثر رشد نقدینگی بر بخش واقعی با حباب بازار دارایی ها در اقتصاد ایران طی دوره (4)1390-(1)1373 انجام گرفته است. بدین منظور ابتدا شاخص قیمت چهار دارایی مهم اقتصاد ایران (ارز، مسکن، سهام و سکه طلا) به کمک روش تحلیل مؤلفه های اساسی ترکیب شده و شاخصی ترکیبی به نام شاخص قیمت دارایی ها ارائه می گردد. در مرحله دوم شاخص قیمت دارایی ها با استفاده از روش ARDL برآورد شده و تغییرات پسماند معادله برآورد شده به عنوان مؤلفه حبابی بازار دارایی ها (شاخص فعالیتهای سفته بازی) در نظر گرفته می شود. در مرحله نهایی پژوهش معادله مؤلفه حبابی بازار دارایی ها در کنار معادلات تولید ناخالص داخلی، سرمایه گذاری بخش خصوصی و اشتغال قرار گرفته و در چارچوب یک سیستم معادلات همزمان به روش سیستمی 3SLS برآورد می گردد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که طی دوره مذکور اثر رشد نقدینگی بر حباب بزرگتر از تولید و سرمایه گذاری بوده است؛ اما رشد نقدینگی اثر معناداری بر اشتغال نداشته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparing Effectiveness of Liquidity Growth on GDP, Private Investment and Employment with Assets Market Bubble

نویسندگان [English]

Hossein Samsami ¹
Parviz Davoodi ²
Hadi Amiri Javid ³

¹ Assistant Professor, Faculty of Economic and Political Sciences, Shahid Beheshti Universit,

² Professor, Faculty of Economic and Political Sciences, Shahid Beheshti University,

³ M.A, Planning of Economic Systems, Shahid Beheshti University, Hadiamirijavid@gmail.com

چکیده [English]

Today one of the major questions in the Iranian economy is that do liquidity injected into the economy more effected productive activities or speculative activities .This study was conducted to compare the effects of liquidity growth on real sector and assets market bubbles in Iranian economy during the period 1994(2)-2012(1). For this purpose, price index of four major assets in Iranian economy (currency, housing, stocks and gold coin) were firstly combined through principal component analysis and one composite index called assets price index was provided. At the second stage, assets price index is estimated by ARDL method and residual change of the calculated equation is considered as bubble component of the assets market (agiotage activities index). At the final stage of the study, the equation of assets market bubble component stands beside production equation, private sector investment and employment. It is estimated within the framework of simultaneous equations through 3SLS systematic method.
The findings of the study indicate that the effect of increased volume of liquidity on the assets market bubble is greater than GDP and investment in private sector during the aforesaid period. Furthermore, increased liquidity has no significant effect on the employment during such a period. Considering the results of the investigation, it is suggested to direct the resources correctly toward the manufacturing sector of the country.

کلیدواژه‌ها [English]

liquidity
Real Sector
Agiotage Activities
Assets Market Bubble3
SLS
Simultaneous Equations system

مراجع

احمدلو، فرشته (1392). «مقایسۀ تأثیر تأمین مالی دولت از طریق افزایش نرخ ارز و استقراض از بانک مرکزی بر تولید و تورم»، پایاننامة کارشناسی‌ارشد برنامهریزی سیستمهای اقتصادی، دانشگاه شهید بهشتی.

اصلانی، پروانه و تقوا خسروی (1391). «تحلیل عوامل مؤثر بر حباب قیمت مسکن در تهران»، فصلنامة پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، سال 20، ش 61، صص 105-132.

برانسون، ویلیام اچ. (1390). تئوری و سیاستهای اقتصاد کلان، ترجمۀ عباس شاکری، چ هفدهم، تهران، نشر نی.

توتونچی ملکی، سعید (1385). «اثر نوسانات نرخ ارز بر متغیرهای کلان اقتصادی»، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه شهید بهشتی.

داودی، پرویز و حسین صمصامی (1388)، اقتصاد پول و بانکداری، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.

دلاوری، مجید و زینب رحمتی (1389). «بررسی تغییرپذیری نوسانات قیمت سکۀ طلا در ایران با استفاده از مدلهای ARCH»، مجلة دانش و توسعه، ش 30، صص 51-68.

شریفی رنانی، حسین (1389). «بررسی اثرات سیاست پولی بر تولید و سطح عمومی قیمتها در ایران با استفاده از رویکرد تصحیح خطای برداری ساختاری (SVEC)»، سیاست‌گذاری اقتصادی، ش 3، صص 7-45.

قلیزاده، علیاکبر و بهناز کمیاب (1387). «بررسی اثر سیاست پولی بر حباب قیمت مسکن در دورههای رونق و رکود در ایران»، فصلنامۀ اقتصاد مقداری (بررسیهای اقتصادی سابق)، دورۀ 5، ش 3، صص 49-77.

---------------- (1389). «بررسی اثر سیاست پولی بر حباب قیمت مسکن: مطالعۀ بین‌کشوری»، مجلة تحقیقات اقتصادی، ش 92، صص 207-237.

کمیجانی، اکبر؛ گندلی علیخانی، نادیا و اسماعیل نادری (1392). «تحلیل پولی حباب بازار مسکن در اقتصاد ایران»، فصلنامۀ راهبرد اقتصادی، دورۀ 2، ش 7، صص 7-39.

محدث، فخری (1389). «روش تحلیل مؤلفه‌های اساسی و بررسی عوامل مطالعۀ موردی: استخراج شاخص قیمت دارایی‌ها و بررسی اثر آن بر تورم»، مجموعه پژوهش‎های اقتصادی، ادارۀ بررسیها و سیاستهای اقتصادی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، ش 41.

مصلحی، فریبا (1385). «تأثیرگذاری سیاستهای پولی در اقتصاد ایران»، فصلنامة پژوهش‌های اقتصادی، سال 8، ش 27، 151-133.

نوفرستی، محمد (1378). ریشۀ واحد و همجمعی در اقتصادسنجی، تهران، مؤسسة خدمات فرهنگی رسا.

Ariff, M., Chung, T. & Shamsher, M. (2012). "Money supply, interest rate, liquidity and share prices: A test of their linkage" Global Finance Journal, No. 23, Pages 202-220.

Chen, M. & Patel, K. (1998). "House Price Dynamics and Granger Causality: An Analysis of Taipei New Dwelling Market" Journal of the Asian Real Estate Society, Vol. 1, No 1, Pages 101 –126.

Chuku A. Chuku (2011)."Testing Long-Run Neutrality Propositions in a Developing Economy: The Case of Nigeria" Journal of Economic Research, Vol. 16, Pages 291-308.

Chung, S. & Tai, A. (1998)."On the Dynamic Relation Between Stock Prices and Exchange Rates" Journal of Financial Research, Vol. 19, Pages 193-207.

Corsi, F. & Sornette, D. (2014). "Follow the Money: The Monetary Roots of Bubbles and Crashes" International Review of Financial Analysis, No. 32, Pages 47-59.

Dreger, C. & Wolters, J. (2009). "Liquidity and Asset Prices, How Strong Are the Linkages? " ISSN Print Edition 1433-0210, Discussion Papers, 860.

Gylfason, T. & Radetzki, M. (1991). "Does Devaluation Make Sense in the Last Developed Countrie" Economic, Development and Cultural Change, 40, 1-25.

Hesiao, C. (1997). "Statistical Properties of the Two-Stage Least Squares Estimator Under Cointegration" Review of Economic Studies, 64, 385-398.

Shelly, G. & Wallace, F. (2006). "Long Run Neutrality of Money in Mexico" economía mexicana NUEVA ÉPOCA, vol. XVI, núm 2.

Snowdon, B. & Vane, H.R. (2005). Modern Macroeconomics: Its Origins, Development and Current State, Cheltenham, UK, Northhampton, MA: E. Elgar,

Tawadros, B. George. (2007). "Testing the Hypothesis of Long-Run Money Neutrality in the Middle East" Journal of Economic Studies, Vol. 34, No. 1, Pages 13-28.