اثر متقابل فراوانی منابع طبیعی و آزادی اقتصادی بر سرمایه گذاری بخش خصوصی در کشورهای منتخب صادرکننده نفت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه علوم اقتصادی و اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا، همدان

2 کارشناس ارشد علوم اقتصادی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

چکیده

سرمایه گذاری، ترکیب تقاضای بنگاه ها و عرضه پس‌انداز خانوارها را نشان می دهد و به علت ماهیت فرار، نمایانگر نوسانات کوتاه مدت در اقتصاد هر کشوری است. در این تحقیق سعی شده است، اثر فراوانی منابع طبیعی بر سرمایه گذاری بخش خصوصی از کانال شاخص آزادی اقتصادی و پنج شاخص اصلی آن( اندازه دولت، ساختار قانونی امنیت و حقوق مالکیت، دسترسی به پول سالم، آزادی تجارت خارجی و شاخص مقررات) در کشورهای منتخب صادرکننده نفت برای دوره زمانی 2012-2000 بررسی شود. جامعه آماری از پانزده کشور صادرکننده نفت به عنوان گروه نمونه و پانزده کشور توسعه یافته عضو OECD به عنوان گروه کنترل تشکیل می شود. مدل تحقیق با استفاده از داده های تابلویی و به روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) برآورد گردید. نتایج تخمین بیانگر تأثیر منفی فراوانی منابع طبیعی از کانال شاخص اندازه دولت بر سرمایه گذاری بخش خصوصی در هر دو گروه از کشورهای برگزیده است. همچنین فراوانی منابع طبیعی از کانال شاخص مقررات در کشورهای توسعه یافته بر سرمایه گذاری بخش خصوصی تاثیر مثبت و معنادار و در کشورهای صادرکننده نفت تاثیر منفی و معنادار داشته است. ضمناً فراوانی منابع طبیعی از کانال شاخص کل آزادی اقتصادی، آزادی تجارت خارجی، ساختار حقوق مالکیت، دسترسی به پول سالم در هر دو گروه از کشورهای منتخب بر سرمایه گذاری بخش خصوصی تاثیر مثبت و معنادار داشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the Effect of Abundance Natural Resources on Private Sector Investment through the Economic Freedom in Selected Countries of Petroleum Exporting

نویسندگان [English]

  • Abolfazl Shahabadi 1
  • ali moradi 2
1
2
چکیده [English]

Investment shows a combination of demand of firms and supply household savings and due to the volatile nature reflects short-term fluctuations in the economy of any country. This study examines the effect of abundance natural resources on private sector investment through the economic freedom and five main index (government's size, the structure of property rights, access to sound money, freedom of foreign trade and regulations), in the selected countries of the petroleum exporting for the period 2000-2012. Statistical society to be formed from fifteen groups of oil exporting countries as a sample group and fifteen members of developed countries of OECD as a control group. The research model using panel data and the generalized method of moments (GMM) estimated. The estimation results reflect the negative impact of the government's measure private sector investment in both countries has chosen. Abundance of natural resources regulations as well as channel indicator on private sector investment in developing countries has a significant positive impact and in oil-exporting countries have had a significant negative impact. Meanwhile, abundance of natural resources through the index of economic freedom, freedom of foreign trade, the structure of property rights, access to sound money in both groups of countries have had a significant positive effect on private sector investment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Private Sector Investment
  • Economic freedom
  • Abundance of Natural Resources
  • panel data
امامی، کریم و احمدی، لیلا (1390). تأثیر نااطمینانی مخارج جاری و عمرانی دولت بر سرمایه­گذاری بخش خصوصی در اقتصاد ایران. فصلنامه‌ی مدل‌سازی اقتصادی، سال پنجم، شماره‌ی 16‌، صص56-41.
برانسون، ویلیام اچ. (1388). تئوری و سیاست‌های اقتصاد کلان. مترجم: عباس شاکری. تهران. نشر نی. چاپ دوازدهم.
بهبودی، داود، اصغرپور، حسین و ممی­پور، سیاب (1388). فراوانی منابع طبیعی و سرمایه‌ی انسانی و رشد اقتصادی در کشورهای صادرکننده‌ی نفت. فصلنامه‌ی پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال سیزدهم، شماره‌ی 40‌، صص147-125.
پایتختی اسکویی، سیدعلی، طاهری، حسن و ابقایی، فلور (1391). مدیریت عوامل مؤثر بر سرمایه­گذاری بخش خصوصی در ایران. فراسوی مدیریت، شماره‌ی 23، صص 170-149.
پژویان، جمشید و خسروی، تانیا (1391). تأثیر تورم بر سرمایه­گذاری بخش خصوصی. فصلنامه‌ی علمی پژوهشی دانش سرمایه­گذاری، سال اول، شماره‌ی 4، صص17-1.
ترکی، لیلا و فراهانی، مریم (1392). تحلیل اثر نااطمینانی بر سرمایه­گذاری در کشورهای منتخب درحال توسعه. مجله‌ی اقتصاد و توسعه‌ی منطقه­ای، سال بیستم، شماره‌ی 5، صص 167-150.
خسروی، تانیا (1393). تأثیر سرمایه­گذاری بخش عمومی بر سرمایه­گذاری بخش خصوصی با حضور مالیات بر شرکت‌ها. فصلنامه‌ی علمی پژوهشی دانش سرمایه‌گذاری، سال سوم، شماره‌ی دهم، صص185-167.
رحمانی، تیمور (1387). اقتصاد کلان. انتشارات برادران، چاپ دهم.
سامتی، مرتضی، صامتی، مجید و ملااسمعیلی دهشیری، حسن (1393). تحلیل نقش ساختار قانونی و امنیت حقوق مالکیت در جذب سرمایه­گذاری مستقیم خارجی. مجله‌ی علمی و پژوهشی سیاست‌گذاری اقتصادی، سال ششم، شماره‌ی دوازدهم، صص177-155.
شاه­آبادی، ابوالفضل، ساری گل، سارا و جامه بزرگی، آمنه (1392). تأثیر فضای کسب و کار بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در منطقه‌ی منا. فصلنامه‌ی پژوهشی اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره‌ی 291، ص121-108.
شاه­آبادی، ابوالفضل و صادقی، حامد (1392). مقایسه اثر وفور منابع طبیعی بر رشد اقتصادی ایران و نروژ. فصلنامه‌ی مدل‌سازی اقتصادی، سال هفتم، شماره‌ی 2، صص43-21.
شاه­آبادی، ابوالفضل و گنجی، مهسا (1393). فرصت­ها و چالش­های سرمایه­گذاری داخلی. مجله‌ی راهبرد توسعه، شماره‌ی 37، صص166-140.
شاه­آبادی، ابوالفضل. و احمدی روشن، زهرا (1390). بررسی نقش دموکراسی و حقوق مالکیت بر جریان جذب سرمایه­گذاری مستقیم خارجی کشورهای D8 و G7. فصلنامه‌ی پژوهشنامه‌ی بازرگانی60، صص183-160.
صمدی، علی حسین، هادیان، ابراهیم و جعفری، محبوبه (1392). بررسی تأثیر نوسان­های دائمی و موقتی قیمت نفت اوپک بر سرمایه­گذاری، تولید و نرخ بیکاری در اقتصاد ایران. فصلنامه‌ی اقتصاد انرژی ایران، سال دوم، شماره‌ی 7، صص101-75.
طیبی، سیدکمیل، پورشهابی، فرشید، خانی­زاده امیری مجتبی و کاظمی، الهام (1392). اثر سرمایه­گذاری مستقیم خارجی و درجه بازبودن تجاری بر سرمایه‌گذاری داخلی و رشد اقتصادی (مطالعه‌ی موردی10 کشور درحال توسعه‌ی آسیایی). فصلنامه‌ی پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال بیست و یکم، شماره‌ی 67، صص 152-131.
عباسی نژاد، حسین و یاری، حمید (1386). بررسی اثرگذاری نرخ سود تسهیلات بانکی بر سرمایه­گذاری بخش خصوصی در افق بلندمدت ایران. مجله‌ی تحقیقات اقتصادی، شماره‌ی 81، صص 139-158.
غروی نخجوانی، سید احمد (1381). نقش درآمدهای نفتی در تأمین منابع سرمایه­گذاری در ایران. پژوهشنامه‌ی اقتصادی، شماره‌ی 7، صص253-237.
قربانی، محمد، شکری، الهام و مطلبی، مرضیه (1386). کاربردالگوی تصحیح خطای نامقید در تعیین عوامل مؤثر بر سرمایه­گذاری خصوصی در ایران. مجله‌ی دانش و توسعه، شماره‌ی 20، صص 111-124.
کازرونی، علیرضا و دولتی، مهناز (1386). اثر نااطمینانی نرخ واقعی ارز بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی (مطالعه‌ی موردی ایران). فصلنامه‌ی پژوهشنامه‌‌ی بازرگانی، شماره‌ی 45، صص 283-356.
کیانی، هژبر و رحیم­زاده، اشکان (1388). رابطه‌ی سرمایه­گذاری خصوصی و رشد اقتصادی در ایران (با تأکید بر مدل رشد اقتصادی درون‌زا). مجله‌ی دانش و توسعه، شماره‌ی 30، صص 69-97.
گرایی نژاد، غلامرضا، دقیقی اصلی، علیرضا و سادات استاد رمضان، آذین (1393). تأثیر عوامل مؤثر بر جذب سرمایه­گذاری مستقیم خارجی با تأکید بر متغیرهای نهادی و ساختاری. فصلنامه‌ی علوم اقتصادی، سال 8، شماره‌ی 29، صص150-131.
مهرآرا، محسن، موسایی، میثم و محمدیان، امیرحسین (1390). بررسی رابطه‌ی غیرخطی میان نرخ بهر­ه­حقیقی و سرمایه­گذاری خصوصی با استفاده از روش حد آستانه­ای (مورد کشورهای در حال توسعه). فصلنامه‌ی روند پژوهش‌های اقتصادی، سال نوزدهم، شماره‌ی 58، صص 65-33.
هاتف، حکیمه و کرباسی، علیرضا (1392). اثر شاخص‌های حکومتی و سرمایه‌گذاری خارجی برسرمایه­گذاری خصوصی در کشورهای آسیایی. مجله‌ی اقتصاد و توسعه‌ی منطقه­ای، سال بیستم، شماره‌ی 5، صص 47-23.
هادیان، ابراهیم و وهام، رضا (1389). تورم دایمی و تأثیر آن بر سرمایه­گذاری بخش خصوصی در ایران. فصلنامه‌ی اقتصاد مقداری، شماره‌ی 4، صص55-79.
Adkins, L., Moowaw, R. & Sawides, A. (2002). Institutions, freedom, and technical efficiency. Southern Economic Journal, No. 69, pp. 92-108.
Ashby, N. J. (2010). Freedom and international migration. Southern Economic Journal, 77(1); 49–62.
Ahn, S. C., & Schmidt, P. (1995). Efficient estimation of models for dynamic panel data. Journal of Econometrics, 68(1); 5–27.
Akbanbi, O. (2010). Role of governance in explaining domestic investment in Nigeria. Working Paper Number 168.
Alfonso, A., & Furceri, D. (2008). Government size composition volatility and economic growth. Working Paper Series, No. 849.
Al-sadig, A. J. (2013). Outward foreign direct investment and domestic Investment: the case of developing countries. IMF Working Paper, WP/13/52.
Arellano, M., & Bond, S. (1991). Some tests of specification for panel data: Monte Carlo evidence and an application to employment equations. The Review of Economic Studies, 58(2); 277-297.
Arellano, M., & Bover, O. (1995). Another look at the instrumental-variable estimation of error-components models. Journal of Econometrics, 68(1); 29-51.
Athukorala, P. C. (1998). Interest rates, saving and investment: Evidence from India. Oxford Development Studies, 26(2); 153-169.
Auty, R. M. (1993). Sustaining development in mineral economies: The resource curse thesis. Resources Policy, 20(1); 77-87.
Baltagi, B. H. (2005). Econometric analysis of panel data. Cambridge University Press.
Blundell, R., & Bond, S. (2000). GMM estimation with persistent panel data: An application to production functions. Econometric Reviews, 19(3); 321–340.
Bohacek, R., & Kapicka, M. (2008). Optimal human capital policies. Journal of Monetary Economics, 55(1); 1-16.
Brendan, P. (2007). Democracy, property rights and FDI in developing countries a regional analysis. Honor Paper Presented to Macalester College, Economic Departman. Minneapolisfed. org/mea / contest/ 2007papers / ierpont. pdf
Davies, A., & Quinlivan, G. (2006). A panel data analysis of the impact of trade on human development. Journal of Socio-Economics, 35(5):868-876.
Esposto, A. G., & Zaleski, P. A. (1999). Economic freedom and the quality of life: An empirical analysis. Constitutional Political Economy, No. 10, pp. 185-197.
FARLA, K., Crombrugghe, D. D., & Verspagen, B. (2014). Institutions, foreign direct investment, and domestic investment: Crowing out or crowing in. World Development, doi:10. 1016/j. worlddev. 2014. 04. 008.
Goel, R. K., & Korhonen, I. (2009). Composition of exports and cross-country corruption. (Institute for Economies in Transition, BOFIT Discussion Papers 5/ 2009). Available at: www. suomenpankki. fi/bofit.
Grubel, H. G. (1998). Economic freedom and human welfare: Some empirical findings. Cato Journal, No. 18, pp. 287-304.
Gylfason, Th. (2001). Natural resource and economic growing: what is the connection? Cesifo Working Paper. No. 530.
Gylfason, Th. (2008). Devlopment and growt in mineral-rich countries. CEPR Discussion Paper No. 7031.
Hodler, R. (2006). The curse of natural resources in fractionalized countries. EuropeanEconomic Review, 50(6); 1367-1386.
Iimi, A. (2007). Escaping from the resource curse: Evidence from Botswana and the rest of the World. IMF Staff Papers, 54(4); 663-699.
Imran, M., Bano, S., Azeem, M., M, Y., & Ali. A. (2012). Relationship between human capital and economic growth: Use of co-integration approach. Journal of Agriculture & Social Sciences, 8(4); 135-138.
Jerome lim, J. (2014). Institutional and structural determinants of investment Worldwide. Journal of Macroeconomics, 41(C); 160-177.
Kolstad, I. (2007). The resource curse: Which institutions matter?. Michelson Institute, pp. 1-7.
Lederman, D., & Maloney, W. (2003). Open questions about the link between natural resources and economic growth: Sachs and Warner Revisited. Central Bank of Chile Working Papers, No. 141.
Levin, A., Lin, C. F., & Chu, J. (2002). Unit root tests in panel data: Asymptotic and finite sample properties. Journal of Econometrics, 10)8(; 1-24.
Li, V., & Resnick, A. (2003). Reversal of fortunes: Democratic institutions and foreign direct investment inflows to developing countries. International Organization, 57(1); 322-349.
Naya, P. D., Ndeffo L. N., & Edokat E. T. (2012). Human Capital and Economic Growthin Cameroon. Online Journal of Social Sciences Research, 1(3); 78-84.
Norton, S. (1998). Poverty, property rights and human well-being: A cross-national study. Cato Journal, No. 25, pp. 244-256.
Olayelem, B. F. (2010). The resource curse: A state and provincial analysis. Department of Economics University of Victoria, Resource Economics & Policy Analysis Research group, REPA Working Paper, No. 2010-01.
Papyrakis, E., & Gerlagh, R. (2004). The resource curse hypothesis and its transmission channels. Journal of Comparative Economics, 32: 181-193.
Papyrakis, E., & Gerlagh, R. (2007). Resource abundance and economic growth in the United states. European Economic Review, 51(4) ; 1011-1039.
Poirson, H. (1998). Economic security; private investment and growth in developing countries. IMF Working, WP/9814.
Rafiq, S., Salim, R., & H. Bloch (2009). Impact of crude oil price volatility on economic activities: An emprical investigation in the Thai economy. Resource Policy, 3)4(; 121-132.
Ramirez, M. D. (2000). The impact of public investment on private investment spending in Latin America: 1980-95. Atlantic Economic Journal, 28(2); 210-225.
Sala-i-Martin, X., & Subramanian, A. (2003); Addressing the natural resource curse: An illustration from Nigeria. NBER Working Paper, No. 9804.
Sachs, J. D., & Warner, A. M. (1995). Economic reform and the process of global integration. Brookings Papers on Economic Activity, 1–118.
Serven, L. (1998). Macroeconomic uncertainty economic uncertainty and private investment in developing countries. The World Bank, Washington, D. C.
Stijns, Jean-Philippe C. (2005). Natural resource abundance and economic growth revisited, Department of Economics, Northeastern University, pp. 1-71.
WDI (2015). World development indicators. Available at: http://www. world bank. org.
www. barrolee.com/update 2014 June.