اثر عدم تخصیص یارانه‌ی نقدی به دهک‌های پردرآمد: مدل‌سازی رفاه اجتماعی در الگوی داده ستانده با رویکرد برنامه‌ریزی غیرخطی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر مرکز مطالعات تجارت جهانی، دانشگاه پردو، آمریکا

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت مالی، دانشگاه الزهرا، تهران

3 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه آزاد علوم تحقیقات

چکیده

هدف این تحقیق، تحلیل آثار رفاهی و توزیعی ناشی از عدم پرداخت یارانه‌ی نقدی انرژی به دهک‌های پردرآمد در ایران است. در این پژوهش الگوی داده ستانده قیمتی انرژی با رویکرد برنامه‌ریزی غیرخطی معرفی شده است. الگوی تحقیق بر پایه‌ی ماتریس داده‌های خرد سال 1383 کالیبره شده است که دارای 56 طبقه‌ی کالاها و خدمات، 10 طبقه خانوار روستایی و 10 طبقه خانوار شهری است. در الگوی محاسباتی تحقیق، توابع رفاه اجتماعی رالزی، بنتامی و کاب- داگلاس معرفی شده، شاخص تغییر قیمت انرژی براساس سال پایه تعدیل شده و در نهایت سناریوهای افزایش قیمت انرژی و پرداخت یارانه‌ی نقدی تحلیل شده است. برای اطمینان از سازگاری نتایج، مقادیر پولی بر اساس بُعد خانوار هر دهک تعدیل شده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که در سناریوی پرداخت یارانه‌ی نقدی به همه‌ی مردم، شاخص رفاه رالزی 47% و شاخص رفاه بنتامی 6/3% افرایش خواهد یافت و سایر شاخص‌های برابری نیز بهبود خواهند یافت، اما در سناریوی حذف سه دهک ثروتمند از دریافت یارانه‌ی نقدی و افزایش یارانه‌ی نقدی هفت دهک، شاخص رفاه رالزی 73% و رفاه بنتامی 9/1% افزایش خواهند یافت. هر چند این سناریو مطابق رویکردهای عدالت گرایی است، منجر به کاهش رفاه سه دهک ثروتمند شده و قدرت خرید آنها را بین 13% تا 16% کاهش خواهد داد.
طبقه بندی JEL: H24, D63, D31, C67

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Impact of Cutting Cash Subsidy Transfer to the Rich in a Nonlinear Programming Model for Economic Input-Output Analysis

نویسندگان [English]

  • Iman Haqiqi 1
  • Zahra Shahi 2
  • Mahdi Ismaili 3
1 Purdue University
2 Department of Economics & Social Sciences, Alzahra University
3 Department of Economics and Management, Azad University
چکیده [English]

 
This paper measures the distributional and welfare impact of cutting commodity subsidy and paying cash subsidy. We introduce an extended Input-Output model employing a non-linear programming approach. The model is calibrated based on 2004 Iranian Micro Consistent Matrix with 56 commodity groups, 10 rural, and 10 urban household groups. Then we calculate Rawlsian welfare, Bentham welfare, and Cobb-Douglass welfare functions. Then the 2010 version of Iranian Economic Reform Plan to cut commodity subsidies and pay them in cash is simulated. We translate the 2010 cash subsidy policy to scale of 2004 data and with special attention to different household dimension. Simulating the policy, we found that equal payment to all individuals can lead to 47% rise in Rawlsian welfare index, and 3.6% higher welfare in Bentham welfare function. Paying cash subsidy to seven expenditure-deciles of households can improve the Rawlsian and Bentham welfare index by 73% and 1.9%, respectively. Although this policy is preferred by equality measures, it decreases the welfare of top 30% rich between 13% to 16%.
JEL Classification: H24, D63, D31, C67

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cash subsidy
  • Social Welfare
  • income distribution
  • Input-Output model
  • nonlinear programming

مراجع

  1. احمدوند، محمدرحیم، اسلامی، سیف‌اله، اشرفی، یکتا و عباسی، اقبال (1386). برآورد اثر افزایش قیمت حامل‌های انرژی بر نرخ تورم و هزینه‌ی خانوارهای کشور با استفاده از مدل داده- ستانده. مجله‌ی اقتصادی (دوماهنامه‌ی بررسی مسائل و سیاست‌های اقتصادی)، ۷ (۷۵ و ۷۶):۱-۷۴

  2. اسماعیلی، مهدی (1390). تأثیر طرح هدفمندسازی یارانه‌ها بر وضعیت توزیع درآمد در ایران با استفاده از ماتریس داده‌های خرد، پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی.

  3. جهانگرد، اسفندیار، دانش جعفری، داود، فیض آبادی، فائزه (1391). تجزیه رشد بهره‌وری کل عوامل تولید: الگوی تلفیقی داده- ستانده (IO) و برنامه‌ریزی خطی (LP)، پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده‌ی علوم اقتصادی.

  4. حقیقی، ایمان (1392). آثار مرحله‌ی اول و دوم هدفمندسازی یارانه‌ها در مدل تعادل عمومی محاسبه‌پذیر، گزارش پژوهشی، پژوهشکده‌ی پولی و بانکی بانک مرکزی.

  5. خیابانی، ناصر (1387). یک الگوی تعادل عمومی قابل محاسبه برای ارزیابی افزایش قیمت تمامی حامل‌های انرژی در اقتصاد ایران، فصلنامه‌ی مطالعات اقتصاد انرژی، شماره‌ی 16.

  6. شاهمرادی اصغر، حقیقی، ایمان و زاهدی، راضیه (1390). بررسی اثرات افزایش قیمت حامل‌های انرژی و پرداخت یارانه‌ی نقدی در ایران، پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، شماره‌ی 57.

  7. منظور داود، شاهمرادی، اصغر و حقیقی، ایمان (1389). بررسی اثرات حذف یارانه آشکار و پنهان انرژی در ایران: مدل‌سازی تعادل عمومی محاسبه پذیر بر مبنای ماتریس داده‌های خرد تعدیل شده، مطالعات اقتصاد انرژی سال هفتم، شماره‌ی 26.

Hawdon, D., & Pearson, P. (1995). Input-output simulations of energy, environment, economy interactions in the UK. Energy economics, 17(1), 73-86.

James, D. E., deL Musgrove, A. R., & Stocks, K. J. (1986). Integration of an economic input-output model and a linear programming technological model for energy systems analysis. Energy economics, 8(2), 99-112.

Jensen, J., & David, T. (2002). Trades, Foreign Exchange Rate, and Energy Policies in Iran: Reform Agenda, Economic Implications, and Impact on the Poor. World Bank, Policy Research Working Paper 2768.

Manzoor, D., & Haqiqi, I. (2012). Impact of energy price reform on environmental emissions; a computable general equilibrium approach. Journal of Environmental Studies, 37(60), 1-12.

Manzoor, D., Shahmoradi, A., & Haqiqi, I. (2012). An analysis of energy price reform: a CGE approach. OPEC Energy Review, 36(1), 35-54.

Mas-Colell, A., Whinston, M. D., & Green, J. R.(1995). Microeconomic theory (Vol. 1). New York: Oxford university press.

Miller, R. E., & Blair, P. D. (2009). Input-output analysis: foundations and extensions. Cambridge University Press.

Suh, S. (Ed.). (2009). Handbook of input-output economics in industrial ecology (Vol. 23). Springer Science & Business Media

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 27 مهر 1395
  • تاریخ بازنگری: 09 اسفند 1395
  • تاریخ پذیرش: 02 خرداد 1396

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار