اصابت مالیاتی؛ مطالعه‌ی موردی مالیات بر ارزش افزوده در ایران

وصال, محمد; صبوری, نیما

doi:10.22059/jte.2017.63698

اصابت مالیاتی؛ مطالعه‌ی موردی مالیات بر ارزش افزوده در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار اقتصاد، دانشگاه صنعتی شریف

² کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه صنعتی شریف

10.22059/jte.2017.63698

چکیده

تخمین تجربی میزان اصابت مالیات بر ارزش افزوده بر مصرف‌کنندگان، یکی از سئوالات کلیدی مالیه‌ی عمومی بوده و برای سیاست‌گذار نیز یک پارامتر حیاتی به حساب می‌آید. باتوجه به معافیت‌های ذیل ماده‌ی ۱۲ قانون مالیات بر ارزش افزوده، دو دسته کالای مشمول مالیات و معاف از مالیات وجود دارد. انتظار می‌رود افزایش نرخ مالیات تنها روی قیمت کالاهای مشمول اثرگذار باشد. این مقاله رشد ماهانه‌ی قیمت کالاهای معاف را با کالاهای مشمول در دوره‌های افزایش نرخ مالیات مقایسه می‌کند (روش تفاضل در تفاضل). نتایج تخمین با استفاده از داده‌های قیمت مصرف‌کننده برای ۴۳ کالا طی دوره‌ی فروردین ۱۳۸۴ تا اسفند ۱۳۹۳ حاکی از سهم ۶۳ درصدی مصرف‌کننده از مالیات بر ارزش افزوده است. البته به دلیل تغییرات کم نرخ مالیات و تورم بالا در این دوره‌ی بازه‌ی اطمینان ۹۵ درصد تخمین‌ها بزرگ است و انتقال کامل و کمتر از کامل مالیات هر دو در این بازه قرار دارد، امّا فرضیه‌ی انتقال صفر در سطح معنی‌داری ۵ درصد رد می‌شود.
طبقه‌بندی JEL: H22, H31, H32

کلیدواژه‌ها

موضوعات

اقتصاد مالیه

عنوان مقاله [English]

Tax Incidence: A Case Study of Value-Added Tax in Iran

نویسندگان [English]

Mohammad Vesal ¹
Nima Sabouri ²

¹ Assistant Professor of Economics, Sharif University of Technology

² M.Sc. Economics, Sharif University of Technology

چکیده [English]

Tax incidence is a key question in empirical public finance and tax policy design. Using monthly price data from April 2005 to March 2014 in Iran, we classify 43 commodities to exempt and taxable groups. By comparing monthly price changes for the two categories over the periods with tax rate changes, we employ a difference-in-differences strategy to estimate VAT incidence. Consumer share of VAT is estimated to be 63 percent. However, this point estimate should be interpreted with caution because the 95 percent confidence interval is large and contains both full and less than complete pass through. No pass through is rejected at 5 percent significance level. Lack of precision in estimates could be a result of small tax increases and high inflation rates during this period.
JEL Classification: H22, H31, H32

کلیدواژه‌ها [English]

Keywords: Value - added tax
Tax incidence
Difference-in-differences

مراجع

ارشدی، علی، نجفی‌زاده، سید‌عباس و مهدوی، مهران (۱۳۹۰). تأثیر مالیات برارزش افزوده بر قیمت‌ها در ایران. فصلنامه‌ی پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال نوزدهم، شماره‌ی ۵۸، ۷۲۷-۷۵۸.

اسدزاده، احمد، تسلیمی بابلی، امین و جلیلی، بتول (۱۳۹۳). بررسی اثرات تورمی و توزیعی مالیات بر ارزش افزوده بر بخش‌های مختلف اقتصاد ایران. پژوهشنامه‌‌ی مالیات، شماره‌ی بیست‌و‌چهارم (مسلسل ۷۲).

سازمان امور مالیاتی کشور، قانون مالیات بر ارزش افزوده، (۱۳۸۷).

فریدزاد، علی، پروین، سهیلا و بانویی، علی‌اصغر (۱۳۹۰). اثر قیمتی مالیات بر ارزش افزوده با استفاده از تکنیک داده - ستانده (مورد ایران). فصلنامه‌ی پژوهش،های اقتصادی، سال شانزدهم، شماره‌ی ۴۷، ۱۰۵-۱۲۷.

مرکز آمارهای اقتصادی بانک مرکزی )۱۳۹۴(. معاونت آمارهای اقتصادی، بخش شاخص قیمت‌ مصرف‌کننده، داده‌های سری زمانی شاخص قیمت.

Anderson, S. P., de Palma, A., & Kreider, B. (2001). “Tax Incidence in Differentiated Product Oligopoly.” Journal of Public Economics 81, 173–192.

Besley, T. J. (1989). “Commodity Taxation and Imperfect Competition: A Note on the Effects of Entry. ” Journal of Public Economics 40, 359–67.

Besley, T. J., & Rosen, H. S. (1999). “Sales Taxes and Prices: An Empirical Analysis.” National Tax Journal 52, 157–178.

Carbonnier, C., (2007). “Who Pays Sales Taxes? Evidence from French VAT Reforms, 1987–1999.” Journal of Public Economics 91, 1219–1229.

Delipalla, S., & Keen, M. (1992). “The Comparison between Ad Valorem and Specific Taxation under Imperfect Competition.” Journal of Public Economics 49, 351–68.

Delipalla, S., & O'Donnel, O. (2001). “Estimating Tax Incidence, Market Power and Market Conduct: The European Cigarette Industry.” International Journal of Industrial Organization 19, 885–908.

Doyle, J. J., & Samphantharak, K. (2008). “$2. 00 Gas! Studying the Effects of a Gas Tax Moratorium.” Journal of Public Economics 92 (2008) 869–884.

Fullerton, D., & Metcalf, G. E. (2002). “Tax Incidence.” In: Auerbach, A., Feldstein, M. (Eds.), Chapter 26 in Handbook of Public Economics, vol. 4. Elsevier, Amsterdam, 1788–1872.

Kenkel, D. S., (2005). “Are Alcohol Tax Hikes Fully Passed Through to Prices? Evidence from Alaska. ” American Economic Review 95, 273–277.

Kosonen, T. (2013). "More Haircut after VAT Cut? On the Efficiency of Service Sector Consumption Taxes." Government Institute for Economic Research Working Papers 49.

Stern, N. (1987). “The Effects of Taxation, Price Control and Government Contracts in Oligopoly and Monopolistic Competition.” Journal of Public Economics 32, 133–158.

Taubman, P. (1965). “The Effect of Ad Valorem and Specific Taxes on Prices.” Quarterly Journal of Economics 79, 649–656.