ارزش‌گذاری قراردادهای سوآپ نفت‌خام ایران با کشورهای حاشیه دریای خزر با رویکرد مشتقات مالی

ابریشمی, حمید; بهرادمهر, نفیسه; طهماسبی, نرگس

doi:10.22059/jte.2018.232802.1007578

ارزش‌گذاری قراردادهای سوآپ نفت‌خام ایران با کشورهای حاشیه دریای خزر با رویکرد مشتقات مالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران

² استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران

³ دانشجو/ دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران

10.22059/jte.2018.232802.1007578

چکیده

هدف اصلی این مطالعه ارزش‌گذاری سوآپ نفتخام ایران با کشورهای حاشیه دریای خزر است. در قراردادهای سوآپ نفت‌خام، ایران می‌تواند دو نقش «معاوضه‌گر» و یا «خریدار و فروشنده» را ایفا کند. هم‌چنین، دریافت نفت‌خام از شمال کشور و تحویل معادل ارزشی آن از جنوب کشور می‌تواند همزمان اتفاق بیفتد و یا با فاصله زمانی رخ دهد. به‌همین منظور، با دو فرض همزمانی و فاصله زمانی یک ماهه و سه ماهه بین دریافت نفت‌خام از کشورهای خزر و تحویل معادل آن از جنوب کشور، به ارزش‌گذاری سوآپ نفت‌خام ایران در نقش «معاوضه‌گر» و «خریدار و فروشنده» با استفاده از مشتقات مالی پرداخته می‌شود. ایران سابقه قرارداد سوآپ نفت‌خام پنج ساله با شرکت کاسپین اویل دارد، لذا در این تحقیق، طول دوره قراردادهای سوآپ نفت‌خام پنج سال در نظر گرفته می‌شود و ارزش هر قرارداد سوآپ از مجموع ارزش پنج قرارداد آتی به‌دست آورده میشود. برای بررسی تأثیر طول دوره قراردادها بر سودآوری سوآپ، طول دوره هر قرارداد به هفت سال افزایش داده می‌شود. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که، سودآوری سوآپ نفت‌خام برای ایران در نقش «خریدار و فروشنده» بیشتر از نقش «معاوضه‌گر» است. دریافت و تحویل نفت‌خام با فاصله زمانی رخ می‌دهد و هرچه طول دوره قراردادهای نفتی بیشتر باشد، سودآوری سوآپ بیشتر است.
طبقه‌بندیJEL:C52 ,G13 ,Q48 ,Q40

کلیدواژه‌ها

موضوعات

اقتصاد منابع و انرژی

عنوان مقاله [English]

Valuation of Iran’s Crude Oil Swap Contracts with Caspian Countries via the Approach of Financial Derivatives

نویسندگان [English]

Hamid Abrishami ¹
Nafiseh Behradmehr ²
narges tahmasebi ³

¹ Professor of Economics of Tehran University

² MSc in Energy Economics Faculty of Economics of Tehran University

³ Student/Tehran university

چکیده [English]

The purpose of this study is to evaluate crude oil swap of Iran with Caspian countries. In crude oil swap contracts, Iran can take two roles: "the Swapper" or "the Buyer and Seller". Also, receiving crude oil from the Caspian countries and delivering equivalent of value of that from the south of Iran can take place simultaneously and non-simultaneously. The datasets contain oil future contract price for period of 1999-2012. Life of swap is assumed to be 5 years. But, it is also increased to 7 years. The results show that It would be more beneficial for Iran to play the role of "the Buyer and Seller" than the role of "the Swapper" in swap contract. Finally, the longer the life of the swap, the higher profitability level will be.
JEL Classification: Q48, Q40, G13, G0

کلیدواژه‌ها [English]

Keywords: crude oil swap
future contracts
the Swapper
the Buyer and Seller

مراجع

آدمی، علی و نظریان، ابوذر (1394). بررسی جایگاه انرژی دریای مازندران و خطوط لوله انتقال آن بر امنیت ملی ایران، فصلنامه تخصصی علمی ترویجی فرایند نو، زمستان 94، 52.
آقاجعفری، فاطمه (1390). امکان‌سنجی اقتصادی سوآپ فرآورده‏های نفتی کشورهای همسایه، از طریق جمهوری اسلامی ایران با رویکرد حضور بخش خصوصی، کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان.
چنارانی، حسن (1393). خسارت 5.5 میلیون دلاری توقف سوآپ یا شوآپ، ماهنامه چشم‌انداز نفت، سوم، چهاردهم، 15-13.
حبیب‌زاده ‌قره‌تپه، محسن (1394). کارکرد قراردادهای معاوضه (سوآپ) نفت در ساختار حقوقی و اقتصادی ایران، مجله اطلاعات سیاسی- اقتصادی، بیست و نهم، 1، 167-158.
خیاط‌ سرکار، محمد (1392). ارزیابی اقتصادی سوآپ نفت و گاز کشورهای حاشیه‌ی دریای خزر از طریق ایران و تأثیر آن بر اقتصاد ایران، کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
شادی‌وند، قادر (1393). نگاهی به تاریخچه سوآپ ایران؛ چرا نفت ‌دیگران را جابه‌جا کنیم؟، ماهنامه توسعه صنعت نفت، 90-85.
صدقی، ابوالفضل (1384). بررسی مسیرهای انتقال نفت و گاز حوزه‌ی دریای خزر. ماهنامه ایراس، 5.
عطایی، فرهاد و عزیزی، حمیدرضا (1389). نقش عامل انرژی در روابط ایران و ترکمنستان. فصلنامه تحقیقات سیاسی و بینالمللی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا، 3، 79-108.
نشریه‌ی اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفت، گاز و پتروشیمی ایران، اول 1391.
ودودی، کاوه، سیدحسینی، سیدمحمد و حسینی، سیدمحمد (۱۳۸۸). افزایش بهره‌وری ناوگان حمل‌ونقل کشور با استفاده از مفهوم سوآپ، اولین همایش ملی راهکارهای نوین تأمین، نگهداشت، انتقال و توزیع فرآورده‌های نفتی، تهران.

Hull, John. C. (2016). Options, futures and other derivatives, University of Toronto.
Bidyart, Hari Mohan Jha hi & Deshmukh, Laxmikant B.(2013). Swap in Downstream Petroleum Supply Chain: An Effective Inventory Handling Tool, In Driving the Economy through Innovation and Entrepreneurship (pp. 703-715), Springer India.
Firecone Ventures Pty Ltd Melbourne (2006). Gas swap.
Khorramshahgol, Reza, Al-Hussain, Raed & Tamiz, Mehrdad (2010). Application of linear programming to swap analysis in supply chain management of oil industry, Journal of Information and Optimization Sciences, 31(6), 1375-1388.
4-Mixon, Scott, Onur, Esen and Riggs, Lynn (2017). Integrating Swaps and Futures: A New Direction for Commodity Research, Journal of Commodity Markets, 2017 – Elsevier.
Jayakumar, K., & Valarmathi, B. (2012). A Perspective on Challenges and Opportunities of Supply Chain Management. Global J. of Arts & Mgmt, 2(3).
www.mashalnews.ir
http://caspianoilgas.az
https://fred.stlouisfed.org www.mashalnews.ir www.nioc.ir