بررسی تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی با تأکید بر نقش منابع طبیعی (کاربرد مدل رگرسیون حد آستانه در داده‌های پانل)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم اقتصادی-اقتصاد مالی، پردیس بین‌الملل کیش، دانشگاه تهران

2 دانشیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران

3 دانشیار اقتصاد دانشگاه تهران

4 دانشیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه خوارزمی

چکیده

ارتباط بین رشد اقتصادی و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی موضوع مورد بحث برای بسیاری از محققان، اقتصاددانان و تحلیلگران سیاسی در طی زمان بوده است. مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی با در نظر گرفتن نقش منابع طبیعی و با استفاده از مدل رگرسیونی حد آستانه پانل برای 83 کشور در دوره 1996 تا 2015 انجام شده است. مدل تحقیق بر اساس روش ارائه شده توسط هانسن (1999) برای رگرسیون آستانه پانل، ارائه و تخمین آن با روش پیشنهادی وانگ (2015) و به‌صورت اثرات ثابت انجام گرفته است. نتایج تخمین مدل حد آستانه نشان داد که متغیرهای منابع طبیعی، تشکیل سرمایه داخلی، نرخ رشد جمعیت و شاخص حکمرانی تأثیر معناداری بر رشد اقتصادی دارند. حد آستانه برآورد شده برای متغیر منابع طبیعی برابر 58/28 درصد صادرات منابع طبیعی نسبت به صادرات کل کالاها می‌باشد. متغیر FDI، اثرات متفاوتی در رژیم‌های مختلف بر روی نرخ رشد GDP دارد. در رژیم اول رشد اقتصادی را افزایش می‌دهد، ولی در رژیم دوم یعنی در شرایطی که منابع طبیعی بیشتر از حد آستانه است نرخ رشد GDP را کاهش می‌دهد. این یافته مطابق با مسئله «نفرین منابع» مطرح شده توسط آتی (1993) می‌باشد. بررسی اثر متغیرهای تعاملی بر رشد در مدلی دیگر نشان داده است که متغیرهای تعاملی شاخص حکمرانی با منابع طبیعی و تشکیل سرمایه داخلی ناخالص با منابع طبیعی بر رشد اقتصادی مؤثر می‌باشند.
طبقه‌بندی JEL: C49, C89, F23, O47, P28

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigation the Effect of Foreign Direct Investment on Economic Growth with Emphasis on the Role of Natural Resources (Application of Threshold Regression Model in Panel Data)

نویسندگان [English]

  • farhad ghalambaz 1
  • ali souri 2
  • ghahraman abdoli 3
  • Mohsen Ebrihimi 4
1 Ph.D Candidate in Economics Science-Financial Economics, International Campus-Kish Island, University of Tehran
2 Associate Professor at Faculty of Economics, University of Tehran
3 Professor at Faculty of Economics, University of Tehran,
4 Associate Professor at Faculty of Economics, University of Kharazmi
چکیده [English]

The Relationship between economic growth and foreign direct investment (FDI) has been a subject of discussions for many researchers, economists and policy analysts in time. This study carried out to investigate the impact of FDI on economic growth. We consider the role of natural resources by using panel threshold regression model for 83 countries for 1996 to 2015 period. Research model is based on Hansen’s (1999) suggested model and estimated by Wang’s (2015) proposed method for fixed effect models. Results of threshold regression model showed that natural resources, domestic capital formation, population growth rate and governance indicator has statistically significant effect on economic growth. Threshold level for natural resources variable is 28.58 percentage of natural resources’ export to total goods export. FDI variable has different effect on economic growth in different regimes. In the first regime it increase economic growth but in the second one, in which natural resources is more than threshold level, FDI decrease GDP growth rate. This result approved “Resource Curse” problem posed by Auty (1993). Investigation of relationship between interaction variables and economic growth in another model revealed that interaction variable between governance indicator and natural resources and also interaction variable between gross domestic capital formation and natural resources affect economic growth.
JEL Classification: C49, C89, F23, O47, P28

کلیدواژه‌ها [English]

  • economic growth
  • Foreign direct investment
  • Natural resource
  • Panel data
  • Threshold Regression

مراجع

حیدری، حسن و علی‌نژاد، رقیه (1393). بررسی تأثیر متغیر نهادی حاکمیت قانون بر رشد اقتصادی در هشت کشور بزرگ اسلامی. دو فصلنامه‌ی دانشنامه حقوق اقتصادی. سال 21، ش، 5: 120-98.
دژپسند، فرهاد و نصراصفهانی، مصطفی (1391). بررسی تطبیقی اثر اندازۀ دولت بر رشد اقتصادی در دو حوزۀ کشورهای اوپک و OECD به روش رگرسیون پنل آستانه‌ای. فصلنامه‌ی اقتصاد و الگوسازی. سال 3، ش 9: 92-68.
رضایی، محمد، یاوری، کاظم، عزتی، مرتضی و اعتصامی، منصور (1394). بررسی اثر وفور منابع طبیعی (نفت و گاز) بر سرکوب مالی و رشد اقتصادی از کانال اثرگذاری بر توزیع درآمد. پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران. سال 4، ش 14: 122-89.
عبادی، جعفر و نیکونسبتی، علی (1391). منابع طبیعی، نهادها، رشد اقتصادی. فصلنامه‌ی علمی پژوهشی برنامه‌ریزی و بودجه. سال 17، ش 4: 144-127.
گجراتی، دامودار (1385). مبانی اقتصاد­سنجی، ترجمه، ابریشمی، حمید، چاپ چهارم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1167ص.
موتمنی، مانی و زروکی، شهریار (1391). تحلیل علیت سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی با تأکید بر ناهمسانی رفتار در داده‌های تابلویی. فصلنامه‌ی اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق). دوره 9، ش 4: 65-45.
مهرآرا، محسن، ابریشمی، حمید و زمانزاده نصرآبادی، حمید (1390). تفسیری از فرضیه نفرین منابع در کشورهای صادرکننده نفت: تکانه‌های مثبت نفتی، از چه سطح آستانه‌ای برای رشد اقتصادی مضر است؟ فصلنامه‌ی مطالعات اقتصاد انرژی. سال 8، ش 28: 134-119.
مهرآرا، محسن و زارعی، محمود (1390). اثرات غیرخطی مصرف انرژی بر رشد اقتصادی مبتنی بر رویکرد حد آستانه‌ای. پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی. سال 2، ش 5: 43-11.
یاوری، کاظم، رضاقلی‌زاده، مهدیه و آقایی، مجید (1390). بررسی رشد اقتصادی در کشورهای وابسته به منابع طبیعی (با تأکید بر منابع نفتی). فصلنامه‌ی علمی پژوهشی مدل‌سازی اقتصادی. سال 5، ش 3: 46-25.

Aseidu, E. (2005). Foreign Direct Investment in Africa: The Role of Natural Resources, Market Size, Government Policy, Institutions and Political Instability. World Institute for Development Economic Research, Working Paper No. 2005/24.
Aseidu, E. (2013). Foreign Direct Investment, Natural Resources and Institutions. International Growth Centre, Working Paper.
Aseidu, E., & Lien, D. (2011). Democracy, Foreign Direct Investment and Natural Resources. Journal of International Economics, 84(1), 99-111.
Auty, Richard M. (1993). Sustaining Development in Mineral Economies: The Resource Curse Thesis, London Routledge.
Baltagi, B. H. (2005). Econometric Analysis of Panel Data, Third Edition, John Wiley & Sons Ltd. 302 pages.
Drukker, D. M. (2003). Testing for serial correlation in linear panel-data models. The Stata Journal, Number 2, 168–177.
Elheddad, M. M. (2016). FDI and economic growth: Does the natural resource curse exist? Empirical study on Gulf Cooperation Council Countries (GCC).
Gylfason, T., & Zoega, G. (2001). Natural Resources and Economic Growth: The Role of Investment. EPRU Working Paper Series 01-02, Economic Policy Research Unit (EPRU), University of Copenhagen. Department of Economics.
Hansen, B. E. (1999). Threshold effects in non-dynamic panels: Estimation, testing, and inference. Journal of Econometrics 93: 345–368.
Hayat, A., & Cahlik, T. (2017). FDI and Economic Growth: A Changing Relationship across Country and Overtime. MPRA Paper 78240, University Library of Munich, Germany.
Hoechle, D. (2007). Robust standard errors for panel regressions with cross-sectional dependence. The Stata Journal, Number 3, pp. 281-312.
Jafari Samimi, A., Nademi, Y., & Zobeiri, H. (2010). Government Size & Economic Growth: A Threshold Regression Approach in Selected Islamic Countries. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 1-3.
Kwasi, D. F., & Sulemana, K. M. (2010). The contribution of oil to the economic development of Ghana: The Role of Foreign Direct Investment (FDI) and government policies. Master thesis in International Business, Department of Economics and Informatics, University West. Spring term.
Levin, A., Lin, C.F., & Chu, C. (2002). Unit root tests in panel data: asymptotic and finite sample properties. Journal of Econometrics, 108, 1–24.
Nguyen, T. Q., & Kim To, N. (2016). Threshold Effect in the Relationship Between Foreign Direct Investment and Economic Growth: Evidence from ASEAN Countries. Third Asia Pacific Conference on Advanced Research (APCAR, Melbourne, July, 2016). 32-45.
Sachs, J. D., & Warner, A. M. (2001). Natural Resources and Economic Development The curse of natural resources. European Economic Review, 45, 827-838.
Simionescu, M. (2016). The relation between economic growth and foreign direct investment during the economic crisis in the European Union. Zb. rad. Ekon. fak. Rij. vol. 34. No.1: 187-213.
Wang, Q. (2015). Fixed-Effect Panel Threshold model using Stata. The Stata Journal, 15(1), 121-134.
Wooldridge, J. M. (2002). Econometric Analysis of Cross Section and Panel Data. Cambridge, MA: MIT Press.
Wooldridge, J. M. (2016). Introductory Econometrics, A Modern Approach, Cengage Learning, 789 pages.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 12 بهمن 1396
  • تاریخ بازنگری: 29 مهر 1397
  • تاریخ پذیرش: 15 آبان 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار