اثر شوک‌های درآمدهای نفتی بر مصرف خانوارها در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا

2 دانشگاه بوعلی سینا همدان

چکیده

هدف از این مطالعه بررسی اثر شو‌ک‌های درآمدهای نفتی بر مصرف خانوارها در ایران طی سال‌های 1393-1353 می­باشد. برای این منظور، ابتدا شوک‌های مثبت و منفی قیمت نفت با استفاده از رویکرد هودریک - برسکات (HP) استخراج می­شود. سپس با به‌کارگیری روش حداقل مربعات معمولی پویا (DOLS)و استفاده از الگوی تصحیح خطا (ECM) اثر شوک‌های درآمدهای نفتی بر مصرف خانوارها در بلندمدت و کوتاه‌مدت مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. نتایج تخمین بلندمدت نشان می‌دهد که در بلندمدت شوک‌های مثبت و منفی درآمدهای نفت به ترتیب اثر مثبت و منفی معنی‌دار بر مصرف خانوارها داشته است­­؛ درحالی‌که در کوتاه‌مدت شوک‌های مثبت و منفی درآمدهای نفت معنی‌دار نیست. به‌عبارت دیگر مصرف خانوارها در ایران در بلندمدت متأثر از شوک مثبت و منفی درآمدهای نفتی است. سرریز درآمدهای نفتی در جامعه منجر به افزایش نقدینگی و تقاضای کاذب برای کالاها و خدمات می­گردد. بنابراین، هدفمند کردن هزینه درآمد­های نفتی و تخصیص آن به سرمایه‌گذاری­های تولیدی در کاهش نقدینگی و تورم و اجتناب از تقاضای کاذب مصرفی مؤثر است.
طبقه‌بندی JEL:C23،C32 ،C33 ،E21

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effects of Oil Revenues Shocks on Households’ Consumption Expenditures in Iran

نویسندگان [English]

  • Mohammad Mowlaei 1
  • Oday Ali 2
1 Associate Professor of Bu-Ali Sina, Faculty of Economics and Social Sciences, Department of Economics
2 Bu-Ali Sina University
چکیده [English]

The main purpose of this study is to study the effects of oil revenues shocks on household consumption in the economy of Iran over period 1973-2014. In order to achieve this goal, firstly, the positive and negative shocks of oil prices have been extracted using the Hodric-Prescott (HP) approach. Subsequently, by applying the Dynamic Ordinary Least Squares (DOLS) method and using the error correction pattern (ECM), the effects of oil revenue shocks on household consumption in the long run and in the short run are estimated. The results of the long-run model estimation show that in the long run, the positive and negative shocks of oil revenues had a significant positive and negative effect on household consumption, respectively. In the short run, the positive and negative shocks of oil revenues are not significant. So, the Iranian households’ consumption is affected by positive and negative shocks in the long run. The spillover of oil revenues increases the liquidity and false demand for goods and services in Iran. Thus, the targeted spending of oil revenues and the allocating it for investments decrease the liquidity and inflation and avoid the false demand of Iranian households.
JEL Classification: C23, C32, E 21

کلیدواژه‌ها [English]

  • Household Consumption
  • Iranian Economy
  • Positive and Negative Shocks
  • oil revenues

مراجع

احمد، مولود، تشکینی احمد و سوری، امیر رضا (1387). تخمین تابع مصرف بخش خصوصی در اقتصاد ایران. پژوهشنامه اقتصادی، ­8 (28):39-15.
اشرفی پور، محمد (1393)، آثار سیاست‌های مالی بر مصرف بخش خصوصی در ایران. مجله اقتصادی، 4(8): 51-72.
امامی،­کریم­، شهریاری، سمانه و دربانی سمن ­(1390). اثر شوک­های نفتی بر رشد اقتصادی برخی کشورهای وارد کننده و صادر کننده نفت­. فصلنامه علوم اقتصادی، 5 (16):62-27.
بانک مرکزی ایران (1394). خلاصه تحولات اقتصادی، تهران، بانک مرکزی ایران: 15-16.
بهبودی، داود، متفکر آزاد، محمد علی و رضازاده، علی (1388). اثرات بی ثباتی قیمت نفت بر تولید ناخالص داخلی ایران. فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، 6 (20): 31-1.
حیدری، حسن و ملابهرامی، احمد (1393). شوک‌های نفتی و سیاست پولی در ایران: شواهد بر پایه یک مدل تعادل عمومی پویا تصادفی. پژوهش‌های پولی- بانکی، 7(19): 51-67.
خشاوردیان، ادموند و خیابانی، ناصر (1380). طرح یک الگوی کلان سنجی پویا برای سیاست‌گذاری در اقتصاد ایران. تهران: وزارت امور اقتصادی و دارایی، چاپ اول.
خلیلی عراقی، منصور و گودرزی فراهانی، یزدان (1392). اثرات نا­­متقارن سیاست‌های پولی و نوسانات اقتصادی در اقتصاد ایران. دو فصلنامه مطالعات و سیاست‌های اقتصادی، 9(2):62-31.
ربیع‌ همدانی، هستی و پدرام، مهدی (1393). اثر ثروت و فشار هزینه ناشی از شوک قیمت‌ نفت در اقتصاد ایران: یک رویکرد نوکینزی. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی22(70):246-223.
10. فولادی، معصومه و ستایش، هدیه (1392). مطالعه آثار سیاست‌های مالی بر تولید، اشتغال و درآمد خانوارها در ایران: رهیافت مدل تعادل عمومی. فصلنامه علمی-پژوهشیبرنامه‌ریزی و بودجه، 19(11): 82 -109.
11. محمدی، حسن و برات‌زاده، امین (1393). تأثیر شوک‌های حاصل از کاهش درآمد نفت بر مخارج دولت و نقدینگی در ایران. فصلنامه اقتصاد انرژی ایران، 2(7): 145-129.
مرکز آمار ایران (1393). نتایج آمارگیری از هزینه و درآمد خانوارها در سال‌های 1394-1353. تهران، مرکز آمار ایران.
13. Abounoori, A. A., Nazarian, R., & Amiri, A. (2014). Oil Price pass-through into Domestic Inflation: the case of Iran, International Journal of Energy Economics and Policy, 4(4): 662-669.‏
14. Brown, S. P.A. & Yucel, M, K. (2002). Energy Prices and Aggregate Economic Activity: An Interpretive Survey. The Quaterly Review of Economic and Finance, 42(2): 198-208.
15. Dizaji, S. F. (2014). The Effects of Oil Shocks on Government Expenditures and Government Revenues Nexus (with an Application to Iran's Sanctions, Economic Modeling, 40 (5): 299-313
16. Emami, K., & Adibpour, M. (2012). Oil Income Shocks and Economic Growth in Iran, Economic Modelling, 29(5):1774-1779
17. Esfahani, H. S., Mohaddes, K., & Pesaran, M. H. (2013). Oil Exports and the Iranian Economy. The Quarterly Review of Economics and Finance, 53(3): 221-237.
18. Farzanegan, MR. & Markwardt, G. (2009). The Effects of Oil Price Shocks on the Iranian Economy. Energy Economics. 31(1): 134-151.
19. Hamilton, J. D. (2009). Causes and Consequences of the Oil Shock of 2007-08. National Bureau of Economic Research, No. w15002.
20. Increase, C.O., Chukwubudom, C.J. & Matim, O. (2018). Oil shocks, Household Income and Expenditure: Evidence from Nigeria. Journal of Research in Business and Management, 6(2):13-27.
21. Karimli, T., Jafarova, N., Aliyeva, H., & Huseynov, S. (2016). Oil Price Pass-Through into Inflation: The Evidence from Oil Exporting Countries, (No. 01-2016). Economics Section, the Graduate Institute of International Studies.‏
22. Kilian, L. (2008). The Economic Effects of Energy Price Shocks. J. Econ. Lit. 4(6): 71–909.
23. Mehra, Y. P., & Petersen, J. D. (2005). Oil Prices and Consumer Spending. FRB Richmond, Economic Quarterly, 91(3): 53-72.
24. Mehrara, M. (2008). The Asymmetric Relationship between Oil Revenues and Economic Activities: The Case of Oil Exporting Countries. Energy Policy, 36(3): 1164-1168.
25. Mork, K. A. (1989). Oil and the Macroeconomics when Prices Go Up and Down: An Extension of Hamilton’s Results. The Journal of Political Economy, 97(3): 740-744.
26. Odusami, B. O. (2010). To Consume or not: How Oil Prices Affect the Co-movement of Consumption and Aggregate Wealth. Energy Economics, 32(4): 857-867.
27. Interactive Econometric Analysis. Oxford, Oxford University Press.
28. Stock, J.H. & Watson, M. W. (1988). Testing for Common Trends. Journal of the American Statistical Association, 83(404): 1097-1107.
29. Tano, A. T. (2015). The Dutch Disease in an Emerging Oil Economy: Empirical Evidence in the Ghanaian Context. Journal of Studies in Management and Planning, 1(2): 115-142.
30. Wang, Y. S. (2013). Oil Price Effects on Personal Consumption Expenditures. Energy Economics, 40(36): 198-204.
31. Zhang, D., Broadstock, D. C., & Cao, H. (2014). International Oil Shocks and Household Consumption in China. Energy Policy, 75(1): 146-156.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 04 شهریور 1397
  • تاریخ بازنگری: 25 آبان 1397
  • تاریخ پذیرش: 15 آبان 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار