اثر پیمان تجاری ایران - ترکیه بر حجم واردات و قاچاق بین دو کشور

فرج‌نیا, سلمان; یوسفی, کوثر

doi:10.22059/jte.2019.71287

اثر پیمان تجاری ایران - ترکیه بر حجم واردات و قاچاق بین دو کشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری. موسسه عالی آموزش و پژوهش برنامه‌ریزی و مدیریت

² موسسه عالی آموزش و پژوهش در برنامه‌ریزی و مدیریت

10.22059/jte.2019.71287

چکیده

توافقات ترجیحی نوعی از پیمان‌‌های تجاری هستند که طی آن دو کشور در لیست مشخص و محدودی از کالاها به یکدیگر تخفیفات تعرفه‌ای اعطا می‌نمایند. توافق ترجیحی ایران و ترکیه در سال ۱۳۹۴ از زوایای مختلفی مورد انتقادات توصیفی بوده‌است؛ لیکن این موارد کمتر به‌صورت آماری بررسی شده‌اند. مطالعه‌ی حاضر با استفاده از داده‌های مبادلات ایران، ترکیه و سایر کشورها (۱۳۹۰ - ۱۳۹۶) و روش تفاضل در تفاضل با اثرات ثابت، اثر این توافق را بر سهم بازار ترکیه در ایران و نیز، مبادلات غیررسمی بین دو کشور ارزیابی می‌نماید. نتایج نشان می‌دهد، در اثر توافق ترجیحی سهم بازار کالاهای ترجیحی ترک نسبت به سایر کالاهای ترک و نسبت به مبادلات با سایر کشورها به ترتیب ۱۰% و ۳۵% افزایش یافته است. این نتایج نسبت به انتخاب گروه‌های مختلف کنترلی، تصریح‌های مختلف (اثرات ثابت، حداقل مربعات) و فروض مختلف نسبت به واریانس (واریانس ناهمسانی، خوشه‌بندی) مستحکم است. نتایج مطالعه‌ی حاضر اثر معناداری بر کاهش حجم تجارت غیررسمی (قاچاق) بین دو کشور نشان نمی‌دهد. همچنین، با استفاده از مدل لاجیت، نشان داده می‌شود سیاست‌گذار برای انتخاب لیست ترجیحی دو فاکتور بهبود رابطه‌ی مبادله و کاهش حجم تجارت غیررسمی را در نظر داشته‌است. برای بهبود رابطه مبادله از شاخص «حجم واردات» استفاده شده است. زیرا هرچه‌ این حجم بزرگتر باشد، کشش قیمتی صادرات نسبت به تعرفه‌های وارداتی در مقصد بیشتر است. نتایج نشان می‌دهند نسبت شانس (odds ratio) قرار گرفتن در لیست ترجیحی به‌ازای هر یک‌درصد حجم بالاتر از واردات و قاچاق در سال‌های قبل از توافق، به ترتیب، ۱۷۰% و ۲۰۰% افزایش می‌یابد.
طبقه بندی JEL:F1, F13, F14, F15, F53

کلیدواژه‌ها

موضوعات

تجارت بین الملل

عنوان مقاله [English]

The Impact of Iran-Turkey Trade Agreement on Legal and Illegal Trade

نویسندگان [English]

Salman Farajnia ¹
Kowsar Yousefi ²

¹ PhD students, The Institute for Management and Planning Studies

² Assistant Professor of Economics, IMPS

چکیده [English]

The Iran-Turkey trade agreement in 2015 has widely been under discussion. However, its statistical outcomes are less investigated. This study aims to evaluate the impact of this trade policy on legal and illegal trade between the two countries. We use product-level trade data, from 2011 to 2017. We incorporate the difference-in-difference methodology and control for product-country fixed effects at 6 digits of HS codes. Results indicate that the policy has raised the market shares of preferential Turkish products in Iran. The rise is 10% compared to non-preferential Turkish goods and 35% compared to the same goods exported from other countries. Furthermore, we do not find any robust evidence on the reduction of smuggling, in contrast to what was expected from this agreement. Finally, we use a logit model to analyze factors which may explain the policymakers’ choice of preferred goods. Results indicate that the odds ratio of being chosen as a preferred product increases, respectively, by 170% and 200 %, if the size of legal and illegal trade increases by 1%. Trade volume is considered as a proxy for terms of trade.
JEL Classification: F1, F13, F14, F15, F53

کلیدواژه‌ها [English]

Trade Policy
Preferential Trade Agreement
Empirical Studies of Trade
Illegal import
Difference in difference

مراجع

سیف، اله‌مراد (۱۳۸۷). قاچاق کالا در ایران. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.

پژویان، جمشید و مداح، مجید (1385)، بررسی اقتصادی قاچاق در ایران، پژوهشنامه اقتصادی، 6، 1، 70-43

صامتی، مجید، سامتی، مرتضی و دلائی میلان، علی (1388). برآورد اقتصاد غیر رسمی در ایران 1333 الی 84: به روش MIMIC، مطالعات اقتصاد بین‌الملل، 20(35)، 114-89.

شکیبائی، علیرضا و احمدی، علی محمد (۱۳۷۸). قاچاق کالا، علل، آثار و شاخص‏های اندازه‌گیری آن. خلاصه مقالاتسومین همایش ملی بررسی پدیده قاچاق کالا و راه‌های پیشگیری از آن

یوسفی، کوثر و سبحانی، فاطمه ‌زهرا (۱۳۹۵). ارزیابی سیاستی اثر توافقات ترجیحی بر سهم بازار ایران در کشورهای طرف توافق. فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه، ۲۱ (۱) :۲۳-۵۶

Arkolakis, C., Costinot, A., & Rodriguez-Clare, A. (2012). New trade models, same old gains?. American Economic Review, 102(1), 94-130.

Beshkar, M., & Lee, R. (2018). How Do Terms-of-Trade Effects Matter for Trade Agreements? Working Paper

Fisman, R., & Wei, S. J. (2004). Tax rates and tax evasion: evidence from “missing imports” in China. Journal of political Economy, 112(2), 471-496.

Hayakawa, K., Kimura, F., & Laksanapanyakul, N. (2018). Measuring the usage of preferential tariffs in the world. Review of World Economics, 1-19.

Krugman, P. (1980). Scale Economies, product differentiation, and the pattern of trade. The American Economic Review, 70(5), 950-959.

Krugman, P. R. (1979). Increasing returns, monopolistic competition, and international trade. Journal of international Economics, 9(4), 469-479.

Limão, N. (2016). Preferential trade agreements. In Handbook of commercial policy (1, 279-367). North-Holland.

Melitz, M. J. (2003). The impact of trade on intra‐industry reallocations and aggregate industry productivity. Econometrica, 71(6), 1695-1725.

Mishra, P., Subramanian, A., & Topalova, P. (2008). Tariffs, enforcement, and customs evasion: Evidence from India. Journal of public Economics, 92(10-11), 1907-1925.

Pavcnik, N. (2002). Trade liberalization, exit, and productivity improvements: Evidence from Chilean plants. The Review of Economic Studies, 69(1), 245-276.

Yousefi, K., Vesal, M., & Pilvar, H. (2019). Import Tax Evasion and Avoidance: Evidence from Iran. Working Paper.