بررسی تاثیر زکات برتوزیع ثروت جامعه با استفاده از رویکرد مدل‌سازی عامل- بنیان

جاویدی عبداله زاده اول, نرگس; اسدزاده, احمد; متفکر آزاد, محمد علی; شهمراد, صداقت

doi:10.22059/jte.2019.72765

بررسی تاثیر زکات برتوزیع ثروت جامعه با استفاده از رویکرد مدل‌سازی عامل- بنیان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکترای اقتصاد دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز

² دانشیار دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز

³ استاد دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز

⁴ استاد دانشکده ریاضی، دانشگاه تبریز

10.22059/jte.2019.72765

چکیده

برقراری عدالت اجتماعی، تعادل و توازن در جامعه یکی از مهم‌ترین پیش شرط‌های توسعه است. از این‌رو کاهش روند افزایش نابرابری برای سیاست‌گذاران در بسیاری از کشورها به‌عنوان یک اولویت مطرح است. زکات یک قاعده حیاتی در سیستم کلان جامعه اسلامی است که نقش مهمی در تخصیص عادلانه درآمد ایفا می‌کند. هدف از این مقاله توصیف تئوری نقش زکات به‌عنوان یک ابزار مهم در رسیدن به کارایی و بهبود شاخص‌های توسعه انسانی است. برای این منظور از نرم‌افزار نت لوگو برای مدل‏سازی عامل- بنیان استفاده شده است. این مقاله به مدل‏سازی تأثیرات واقعی زکات در توزیع ثروت و کاهش نابرابری در یک جامعه اسلامی پرداخته و مقایسه‌ای بین توزیع ثروت در دو سیستم اقتصاد متداول و اقتصاد اسلامی انجام می‌دهد. نتایج حاکی از آن است که یک سیستم اقتصادی با الگوی اسلامی در مجموع به شاخص‌های بالاتر توسعه انسانی نسبت به یک سیستم با الگوی سرمایه‌گذاری مرسوم می‌انجامد.
طبقه‌بندی JEL: P4, C53, D630, D310, E21

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فقر و توزیع درآمد

عنوان مقاله [English]

Investigating the Effect of "Zakat" on the Distribution of Wealth of Society Using Agent-Based Modeling

نویسندگان [English]

Narges Javidi Abdollahzadeh Aval ¹
Ahmad Assadzadeh ²
Mohamad Ali Motafaker Azad ³
Sedaghat Shahmorad ⁴

¹ Economics And management faculty, Tabriz University, Iran

² Associate Professor, Economics and Management Faculty/Tabriz University, Iran

³ Professor, Economics and Management/Tabriz University, Iran

⁴ Professor, Mathematics Faculty/ Tabriz University, Iran

چکیده [English]

Establishing social justice and equilibrium in society is one of the most important preconditions for development. Therefore, reducing the trend of increasing inequality for policymakers in many countries is a priority. Zakat is a financial tool in the macro system of Islamic society, which plays an important role in the effective allocation of income. The purpose of this article is to describe the theory of the role of zakat as an important tool in achieving efficiency and improving human development indicators. For this purpose, the Net Logo application has been used for agent-based modeling. This paper examines the actual effects of Zakat on the distribution of wealth in Islamic economics and compares conventional and Islamic economics. The results indicate that an Islamic economic system, in general, leads to higher human development indicators than a conventional investment model system.
JEL Classification: C53, P4, D630, D310, E21

کلیدواژه‌ها [English]

Agent-based modeling
Islamic economics
Inequality
Gini coefficient
Consumption
Saving
wealth

مراجع

حبیبیان نقیبی، مجید و کفشگرجلودار، حسین (1395). مطالعه تطبیقی قوانین زکات در ایران و دیگر کشورهای اسلامی، فصلنامه تخصصی دین و قانون، 12، 11-56

خداپناه، مسعود، انصاری، الهه و زراء‌نژاد، منصور (1395). تخمین شاخص ترکیبی اقتصاد اسلامی و بررسی روند تغییرات آن در ایران، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، 16 (63)، 167-194.

خدادادکاشی، فرهاد (1381). اندازه‌گیری شاخص‌های فقر در ایران، تهران: گروه پژوهشی آمارهای اقتصادی.

عسکری، محمد مهدی و اسماعیل‌پور، مهدی (1388). تحلیل نظری زکات و بررسی امکان تعمیم دامنه اموال مشمول زکات، دوفصلنامه علمی- تخصصی مطالعات اقتصاد اسلامی، 1، 119-140.

عسکری، محمدمهدی و غفورزاده، حسین (1393). تحلیل مقایسه‌ای شاخص فقر چند بعدی در اسلام و اقتصاد متعارف، دو فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات اقتصاد اسلامی، 6 (۲)، 53-82.

مطهری، مرتضی (1359). بررسی اجمالی مبانی اقتصاد اسلامی، تهران: انتشارات حکمت.

نقی‌پورفر، ولی الله و احمدی، محمدرضا (1387). شاخص‌های اقتصادی توسعه انسانی از دیدگاه اسلام، فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، 7 (31)، 69-101.
1. Abdullah, M., & Suhaib A. (2011). The Impact of Zakat on Social life of Muslim Society. Pakistan Journal of Islamic Research 8: 85-91.
2. Alfonso, N., Saa, I. L., & Hurtado, F. (2017). Agent-based simulation in management and organizational studies, European Journal of Management and Business Economics, 26(3): 313-328.
3. Al-Kindi, S. N. (2007). Zakat: Obligatory Charity; Its rules and regulations, Islamic Information Centre, Sultan Qaboos Grand Mosque, Oman.
4. Al-Suwailem, S. (2008). Islamic Economics in a complex world. Islamic Development Bank.
5. Al-Zoubi, H., & Maghyere, A. (2008). Does issuing government debt needed as a Ponzi scheme in Islamic finance, Managerial Finance, 34(10): 726-736.
6. Bashir, A. (2018). Reducing Poverty and Income Inequalities: Current Approaches and Islamic Perspective, JKAU: Islamic Econ., 31(1): 93-104.
7. Bensaid, K., El Haloui, A.M., Naciri, N., Aboulaich, R., & Tkiouat, M. (2017). Agent Based Modeling of Islamic Microfinance with Cooperative and Takaful System, International Journal of Applied Business and Economic Research, 15(5), ISSN:0972-7302.
8. Bianch, F., & Squazzoni, F. (2015). Agent-based models in sociology. Wiley Interdisciplinary Reviews: Computational Statistics 7 (4): 284-306.
9. Bonabeau, E. (2002). Agent-based modeling: Methods and techniques for simulating human systems. Proceedings of the National Academy of sciences, 99(3):7280-7287.
10. Bremer, J. (2013). Zakat and Economic Justice: Emerging International Models and their Relevance for Egypt, Third Annual Conference on Arab Philanthropy and Civic Engagement, Tunis, Tunisia.
11. Habib, A. (2004). Role of Zakat and Awqaf in Poverty Alleviation, Islamic Research and Development Institute.3.
12. Hong, A. H. (2013) Poverty: Its Causes and Solutions. International Journal of Social, Behavioral, Educational, Economic, Business and Industrial Engineering 7: 2472-2479.
13. Hossain, M. Z. (2012). Zakat in Islam: A Powerful Poverty Alleviating Instrument for Islamic Countries. International Journal of Economic Development Research and Investment, 3.
14. Kahf, M. (1989). Zakat: Unresolved Issues in the Contemporary Fiqh. Journal of Islamic Economics, 2(1): 8-24.
15. Klein, D., Marx, J., & Fischbach, K. (2018). Agent-Based Modeling in Social Science, History and Philosophy, Historical Social Research 43(1), 7-27.
16. Leal, S. J., & Napoletano, M. (2017). Market stability vs. market resilience: Regulatory policies experiments in an agent-based model with low-and high- frequency trading. Journal of Economic Behavior & Organization, 157: 15-41.
17. Rahim, S. (2007). The Zakat Handbook, A Practical Guide for Muslims in West. The Zakat Foundation of America.
18. Rédha, B.M., Larbi, G., & Karima, R.M. (2016). The Impact of Zakat Fund in Reducing Poverty Case of Algeria. Mediterranean Journal of Social Science, 7(7), 256-264.
19. Sabzian, H., Aliahmadi, A., Azar, A., & Mirzaee, M. (2018). Economic inequality and Islamic charity: An exploratory agent-based modeling approach, arXiv.org > econ > arXiv:1804.09284.
20. Steph, S., & Eduardus, S. (2014). The Dominant Factors in the Causes of Poverty Level in Indonesia. Humanities and Social Sciences Review, 3(5), 67-76.
21. Sulaiman, M. (2003). The influence of riba and zakat on Islamic accounting. Indonesian Management and Accounting Review, 2(4), 149-167.
22. Usmani, Q. (2010). Guide to Zakah: Understanding and Calculation by Meezan Bank of Pakistan, Maktaba Ma’ariful Quran.
23. Wilensky, U., & Rand, W. (2015). An Introduction to Agent-based Modeling- Modeling Natural, Social and Engineered Complex Systems with Net Logo. MIT Press.
24. Wok M.M., Haneef, S., & Sikandar, S. (2010). The Use of Zakat Revenue in Islamic Financing: Jurisprudential Debate and Practical Feasibility, Studies in Islam and the Middle East
25. Zubair, H. (2002). Comments on Poverty elimination in an Islamic perspective: an applied general equilibrium approach, in Munawar Iqbal(Ed.), Islamic Economic Institutions and the Eliminating of poverty, The Islamic Foundation, Leicester, 97-112.