بررسی عوامل مؤثر بر رشد بهره‌وری سبز در اقتصاد ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 استادیار پژوهشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 دانش آموخته ارشد، اقتصاد محیط زیست، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

بهره­وری سبز، به‏عنوان مهم‌ترین هدف برای افزایش بهره­وری در ­کنار ­حفاظت از محیط‏زیست که پایهو اساس توسعه پایدار است، حائز اهمیت می­باشد. هدف اصلی این پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر رشد بهره­وری سبز در اقتصاد ایران می­باشد، لذا در­ این مطالعه از شاخص مالم­کوئیست و مالم­کوئیست­-لیونبرگر به­ترتیب برای اندازه­گیری بهره­وری و بهره­وری سبز استفاده شده است. هم‏چنین عوامل مؤثر بر رشد بهره­وری سبز در اقتصاد ایران طی سال‏های 1353-1393 با استفاده از داده­های سری­زمانی و روش ARDL مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده نشان می­دهد که رشد بهره­وری سبز و بهره­وری متداول به ترتیب با میانگین 0.976   و 0.990 روند نزولی و صعودی در طی دوره مورد مطالعه را داشته­اند. نتایج حاصل از برآورد مدل بهره­وری سبز حاکی از آن است که عواملی مانند شهرنشینی، تکنولوژی، سرمایه‏گذاری مستقیم خارجی و سهم سوخت­های فسیلی از کل مصرف انرژی، توانسته­اند روند رشد بهره­وری سبز در طول سال‏های مورد مطالعه را توضیحدهند. هم‏چنین بهره­وری سبز در اقتصاد ایران نسبت به نرخ شهر­نشینی و سهم سوخت­های فسیلی به ترتیب با ضرایب 0.338 - و 0.050 - دارای بیشترین کشش می­باشد.
طبقه­بندی JEL: D24، F43، F15

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigation of the effective factors on green productivity growth in economy of Iran

نویسندگان [English]

  • samaneh abedi 1
  • Arian Daneshmand 2
  • shima noryan 3
1 Assistant Professor, Faculty of Economics, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Economic Research Institute, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
3 M.Sc. in Environmental Economics, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Enhancing green productivity is an important way of achieving environmental objectives. The main objective of this paper is to investigate the determinants of green productivity growth measured by Malmquist and Malmquist-Luenberger indices in Iran during 1975-2014. According to the calculations, green productivity growth has an increasing trend while total factor productivity has a decreasing trend with means of 0.976 and 0.990, respectively. We use the autoregressive distributed lag approach to cointegration as the estimation method. The estimated long-run elasticities of green productivity growth with respect to urbanization rate and fossil fuel consumption are -0.338 and -0.050, respectively.
JEL Classification: D24، F43، F15
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Green productivity
  • Green economy
  • Data Envelopment Analysis and Economic growth
اسدی، شهرزاد، رمضانیان، محمد­رحیم و اسماعیل­پور، رضا (1395)، بررسی ارتباط بین زنجیره تأمین سبز و بهره­وری، مورد مطالعه: شرکت چوکای تالش، نخستین کنفرانس بین‏المللی پارادایم‏های ملی نوین مدیریت هوش تجاری و سازمانی.
امینی، علیرضا، ریسمانچی، هستی و فرهادی­کیا، علیرضا (1389). تحلیل نقش سرمایه­گذاری مستقیم خارجی (FDI) در ارتقای بهره­وری کل عوامل (TFP)، یک تحلیل داده­های تابلویی، بین­کشوری، فصلنامه پژوهش‏های اقتصادی ایران، سال چهاردهم، 43، 55-80.
پارسا، پریا، صادقی، زین­العابدین و جلائی اسفند­آبادی، سید­عبدالمجید (1394). تجزیه رشد بهره­وری زیست­محیطی عوامل تولید با استفاده از تابع فاصله­ای در استان­های ایران، فصلنامه علمی  پژوهشی مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، سال چهارم، 16، 24-1.
جایدری، فرزانه (1390). ارزیابی زیست کارایی پالایشگاه­های نفت ایران با استفاده از رویکرد تحلیل پوششی داده­ها (DEA)، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی.
جهانگرد، اسفندیار، طائی، حسن و نادری، مژگان (1391). تحلیل عوامل مؤثر بر بهره­وری عوامل تولید در اقتصاد ایران، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 63، 85-51.
حاج­ حسینی مهریزی، کاظم، محترم­نژاد، ناصر، سالاری، امیرحسین و سالاری، شبنم (1390). ارائه مدل اجرائی مدیریت بهره­وری سبز در صنایع نساجی، سومین همایش ملی نساجی و پوشاک.
 رضائی، علی، آماده، حمید و محمدی، تیمور (1391). تحلیل بهره­وری و کارایی زیست­محیطی در کشورهای منتخب وارد­کننده و صادر­کننده منابع انرژی فسیلی: رویکرد تابع مسافت جهت دار، فصلنامه اقتصاد محیط­زیست و انرژی، سال اول، 2، 126-93.
شجری، هوشنگ، استادی، حسین و شیخی، ثریا (1393). تحلیل عوامل مؤثر بر بهره­وری کل عوامل تولید: (مطالعه موردی صنایع تولید مواد شیمیایی اساسی ایران)، فصلنامه علوم اقتصادی، سال 8، 27.
فلاح، صابر، رضوی، سید­ حمیدرضا، ایمانی، عبدالمجید و امامقلی­زاده، سعید (1394). شناسایی و رتبه­بندی مؤلفه­های استراتژی بهره­وری سبز با رویکرد FAHP (سازمان مترو تهران)، پژوهش‏های مدیریت عمومی، سال هشتم، بیست و هشتم، 191-167.
مؤمنی، فرشاد، یوسفی، محمد­قلی و مبارک، اصغر (1388). بررسی عوامل تولیدکننده رشد بهره­وری و فقر در مناطق روستایی، پژوهش‏های روستایی، سال اول، 1.
میرزایی، حمزه، 1390، "تأثیر مقررات زیست­محیطی بر بهره­وری کل عوامل تولید: مطالعه موردی مجتمع فولاد مبارکه اصفهان"، پایان­نامه ارشد دانشگاه اصفهان.
نصراله­نیا، محمد، مداحی، محمد­ابراهیم و رحمانی­زاده، فرزانه (1393). بررسی عملکرد بهره­وری در رشد اقتصادی ایران و برخی کشورهای عضو سازمان بهره­وری آسیایی، فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، سال هفتم، بیست و سوم.
ولی­زاده­زنور، پروین (1384). بررسی بهره­وری در اقتصاد ایران، اداره بررسی­ها و سیاست‏های اقتصادی، 24.
Apo (2003, 2006), http://www.apo-tokyou.org Asia Productivity Organization.
Chung, Y. H., Färe, R., & Grosskopf, S. (1997). Productivity and undesirable outputs: a directional distance function approach. Journal of Environmental Management, 51(3), 229-240.
Chen, S., & Golley, J. (2014). Green productivity growth in China's industrial economy, Energy Economics, 44, 89-98.
Caves, D. W., Christensen, L. R., & Diewert, E. (1982). The Economic Theory of Index Number and the Measurement of Input, Output and productivity, Econometrica, 501, 1393-1414.
Falavigna, G., Manello, A., & Pavone, S. (2013). Environmental efficiency, productivity and public funds: The case of the Italian agricultural industry.Agricultural Systems, 121, 73-80.
Grosskopf, S. (1993). Efficiency and Productivity, in the Measurement Productive Efficiency: Techniques and Applications, Fried, H. O, Knox, C. L. L and Shelton, S. S., New York: Oxford University press, 160-194.
Hong, E., & Sun, L. (2011). Foreign direct investment and total factor productivity in china: a spatial dynamic panel analysis. Oxf. Bull. Econ. Stat. 73(6), 771-791.
Jaffe, A., & Stavins, R. (1995). Dynamic Incentives of Environmental Regulations: The Effect of Alternative Policy Instruments on Technology Diffusion. Journal of Environmental Economics and Management, 29: 543-63.
Komar, S., & Pacheco, G. (2012). What determines the long run growth rate in Kenya? Journal of policy modling 34(2012), 705-718.
Kumar, A., & Kober, B. (2012). Urbanization, Human capital, and cross country productivity Differences, Economics Letters, 2012, Elsevier.
Köhler, J., Barker, T., Anderson, D., & Pan, H. (2006). Combining energy technology dynamics and macroeconometrics: the E3MG model. The Energy Journal, 113-133.
Li, K., & Lin, B. (2017). Economic growth model, structural transformation, and green productivity in China. Applied Energy, 187, 489-500.
Mulgan, G., & Salem, O. (2008). The Green Economy: Background, Current Position and Rospects, in Overview Paper for the Shantou Dialoguse, Prepared by the Young Foundation.
Oh, D. H. (2010). A global Malmquist-Luenberger productivity index. Journal of Productivity.
Pesaran, M. H., & Pesaran, B. (2009). Working with Microfit 5.0: Interactive Econometric Analysis. Oxford University Press.
Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of level Relationships. Journal of Applied Econometrics 16 (3): 289-326. Doi: 10. 1002/jae.616.
Rao, P. (2004). Greening production: a South-East Asian experience. International Journal of Operations & Production Management24(3), 289-320.
Shen, Z., Boussemart, J. P., & Leleu, H. (2015).  Aggregate green productivity growth in OECD’s countries (No. 2016-EQM-03).
Tuan, C., Ng, L.F.Y., Zhao, B., (2009). Chinas post- economic reform growth: the role of FDI and productivity progress. J. Asian Econ.20 (3), 280-293.
Wawan, R., Tjiptoherijanto, P., Suganda, E., & Darmajanti, L. (2015). Assessment of green total factor productivity impact on sustainable Indonesia productivity growth, procedia Environmental sciences 28 (2015), 493-501.
Zhang, Z., & Ye, J. (2015). Decomposition of environmental total factor productivity growth using hyperbolic distance functions: A panel data analysis for China. Energy Economics, 47, 87-97