بررسی اثر تکانه‌های قیمتی نفت بر نااطمینانی در بازارهای ارز، طلا و بورس اوراق بهادار در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه امور بازرگانی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران

2 استاد دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

در ادبیات اقتصادی اثر منفی نااطمینانی بر فعالیت­های اقتصادی و در نتیجه کاهش رشد اقتصادی پذیرفته شده است. مطالعات انجام شده در این حوزه نشان می­دهد که عوامل مختلفی در ایجاد نااطمینانی مؤثرند. شناسایی این عوامل می­تواند کمک شایانی به سیاست‌گذاران برای کاهش نااطمینانی و اثرات مخرب آن کند. در این مقاله به‏دلیل اهمیت نفت در اقتصاد ایران، اثر تکانه­های قیمتی نفت بر نااطمینانی در سه بازار بورس ارز، طلا و اوراق بهادار مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور روش خودرگرسیون برداری ساختاری با استفاده از داده­های ماهانه ایران برای دوره زمانی 2004 تا 2018 به کار گرفته شده است. هم‏چنین در این تحقیق به‏دلیل بررسی دقیق­تر تکانه­های قیمتی نفتی به سه دسته تکانه­های عرضه، تقاضا و تقاضای احتیاطی تقسیم شده­اند، برای سنجش نااطمینانی نیز از شاخص جدید حجم جستجوی اینترنتی استفاده شده است. نتایج حاصل‌شده نشان می­دهد که تکانه­های قیمتی نفت سبب ایجاد نااطمینانی در بازارهای طلا، ارز و بورس اوراق بهادار در ایران می­شوند.
طبقه بندی JEL: Q43, D8
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigating the Effect of Oil Price Shocks on Uncertainty in Gold, Stock Exchange and Foreign Exchange Markets in Iran

نویسندگان [English]

  • Abolghasem Mahdavi 1
  • Mohsen Mehrara 2
  • mohammadhossein memarian 3
1 Associate Professor, Faculty of Economics, University of Tehran, Theoretical Economics
2 Professor, Faculty of Economics, Tehran University, Theoretical Economics Department
3 Ph.D. Student, Faculty of Economics, University of Tehran
چکیده [English]

It has been accepted that uncertainty negatively affects economic activity and, therefore, economic growth. There are many factors which can cause uncertainty but among them Oil price shocks is definitely a very important one, especially in case of oil-exporting country. In this article the effect of oil price shocks on uncertainty in gold, stock exchange and foreign exchange markets in Iran has been investigated. doing structural VAR with monthly data in 2005-2015 period. Also SEARCH VOULIM INDEX was applied as an uncertainty measurement.The result revealed that oil price shocks increase uncertainty in gold and foreign exchange market.
JEL Classification: Q43, D8

کلیدواژه‌ها [English]

  • Uncertainty
  • Oil Price Shocks
  • Search Volume Index
  • Structural VAR
اﺑﺮاﻫﯿﻤﯽ، محسن و ﺳﻮری، ﻋﻠﯽ (1384). زﯾﺎن ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﺎاﻃﻤﯿﻨﺎﻧﯽ درآﻣﺪﻫﺎی ﻧﻔﺘﯽ ﺑﺮ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدی و ﺿﺮورت ﺣﺴﺎب ذﺧﯿﺮه ارزی/ ﻧﺎﻣﻪ اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﻔﯿﺪ، ﺟﻠﺪ 1، ﺷﻤﺎره 1، 43-54.
اﻋﻈﻤﯽ، ﮐﻮرش، ﻋﺰﯾﺰﯾﺎن، ﺟﺒﺎر و ﺟﻌﻔﺮی ﺻﻤﯿﻤﯽ، اﺣﻤﺪ (1394). ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻧﺎاﻃﻤﯿﻨﺎﻧﯽ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎد ﮐﻼن (ﻧﺮخ ارز، ﺗﻮرم و ﻧﺮخ رﺷﺪ) ﺑﺮ واردات ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻣﻨﺘﺨﺐ در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ (ﺷﺎﻣﻞ اﯾﺮان) / فصلنامه اقتصاد مقداری، دوره 12، شماره 3، 49-27
بابکی، روح الله، مهدوی عادلی، محمد حسین، همایونی فر، مسعود و سلیمی‏فر، مصطفی (1396). تأثیر تکانه درآمدهای نفتی دولت و نااطمینانی­های ناشی از آن بر سرمایه­گذاری بخش خصوصی در اقتصاد ایران/ پژوهش‏های سیاست‌گذاری و برنامه­ریزی انرژی، دوره 3، شماره 7، 78-43
بخشی، پرویز، راحلی، حسین و قهرمان زاده، محمد (1395). تأثیر تکانه­های درآمدهای نفتی و نااطمینانی ناشی از نوسان­های نرخ ارز بر رشد بخش کشاورزی در ایران/ تحقیقات اقتصاد کشاورزی، دوره 8، شماره 3، 122-101
بزازان، فاطمه، علی نژاد مهربانی، فرهاد، صیدی زاده، مهناز (1388). بررسی رابطه بلند مدت قیمت نفت خام و نرخ ارز واقعی دلار امریکا به دو روش جوهانسون-جولیسیوس و / ARDL فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال ششم، شماره 22، 117-93.
جعفری صمیمی، احمد و اعظمی، کوروش (1391). نااطمینانی اقتصاد کلان و اندازه دولت: شواهد کشورهای منتخب در حال توسعه/ راهبرد اقتصادی، دوره 1، شماره 3، 149-168.
هیبتی، رضا، شجری، هوشنگ و صمدی، سعید (1395). اندازه­گیری نااطمینانی در اقتصاد کلان/ پژوهش‏های پولی و بانکی/ دوره 9، شماره 28، 250-223
ﺧﻠﯿﻠﯽ ﻋﺮاﻗﯽ، ﺳﯿﺪ ﻣﻨﺼﻮر و رﻣضان پور، اسماعیل (1380). ﻧﺸﺮﯾﻪ اﻗﺘﺼﺎد مرکز ﺗﺤﻘﯿﻘـﺎت اﻗﺘﺼـﺎدی داﻧﺸـﮕﺎه ﺗﻬﺮان، ، ﺷﻤﺎره 85، 82-1.
خیابانی، ناصر و دهقانی، منوچهر (1393). نقش بازار نفت در تلاطم بازارهای طلا و ارز/ فصلنامه پژوهش‏های اقتصادی ایران، سال نوزدهم، شماره 58، 238-207.
دلاوری، مجید و رحمتی، زینب (1389). ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮﭘﺬﻳﺮی ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻜﻪ ﻃﻼ در اﻳﺮان ﺑﺎ  اﺳﺘﻔﺎده از مدل‏های ARCH / مجله توسعه و دانش، سال هفدهم، شماره 30.
دﻫﻤﺮده، ﻧﻈﺮ و روﺷﻦ، رﺿﺎ (1388). ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻧﺎاﻃﻤﻴﻨﺎﻧﻲ اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺮﺗﻘﺎﺿﺎی ﭘﻮل: ﻣﻄﺎﻟﻌﻪی ﻣﻮردی اﻳﺮان / مجله تحقیقات اقتصادی دانشگاه تهران، مقاله 5، دوره 44، شماره 3.
عباسیان، عزت الله، فلاحی، سامان، سهیلی احمدی، حبیب (1391). متغیرهای تأثیر گذار بر شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران: متغیرهای درون‏زا یا برون‏زا/ فصلنامه اقتصاد کاربردی، سال سوم، شماره 10.
موسوی محسنی، رضا و سبحانی­پور، مینا (1387). بررسی گذر نرخ ارز در اقتصاد ایران/ پژوهشنامه اقتصادی شماره 4، 129-149
Akram, Q. F. (2004). Oil prices and exchange rates: Norwegian evidence. the econometrics Journal, 7(2), 476-504.
Alexopoulos, M., & Cohen, J. (2009). Uncertain Times, uncertain measures. University of Toronto, Department of Economics.
Antonakakis, N., Chatziantoniou, I., & Filis, G. (2014). Dynamic spillovers of oil price shocks and economic policy uncertainty. Energy Economics, 44, 433-447.
Arouri, M.E.H., & Rault, C. (2011). On the influence of oil prices on stock markets: Evidence from panel analysis in GCC countries. International Journal of Finance and Economics, in press, DOI: 10.1002/ijfe.443.
Baker, S. R., Bloom, N., & Davis, S. J. (2016). Measuring economic policy uncertainty. The Quarterly Journal of Economics, 131(4), 1593-1636.
Basu, S., & Bundick, B. (2017). Uncertainty shocks in a model of effective demand. Econometrica, 85(3), 937-958.
BLOOM, N. (2009). THE IMPACT OF UNCERTAINTY SHOCKS. Econometrica, 77(3), 623-685.
Bloom, N. Kose, A., & Terrones, M. (2013). Held Back by Uncertainty. Finance & Development, 50(1)
Doms, M. (2004). Consumer Sentiment, the Economy, and the News Media.” Federal Reserve Bank of San Francisco.
Dzielinski, M. (2012). Measuring economic uncertainty and its impact on the stock market. Finance Research Letters, 9(3), 167-175.
Golub, S. S. (1983). Oil prices and exchange rates. The Economic Journal, 93(371), 576-593.
Haddow, A., Hare, C., Hooley, J., & Shakir, T. (2013). Macroeconomic uncertainty: what is it, how can we measure it and why does it matter?. Bank of England Quarterly Bulletin, 53(2), 100-109.
Kang, W., & Ratti, R. A. (2013). Structural oil price shocks and policy uncertainty. Economic Modelling, 35, 314-319.
Kang, W., & Ratti, R. A. (2015). Oil shocks, policy uncertainty and stock returns in China. Economics of Transition, 23(4), 657-676.
Kilian, L. (2009). Not All Oil Price Shocks Are Alike: Disentangling Demand and Supply Shocks in the Crude Oil Market. The American Economic Review, 99(3), 1053-1069.
Kilian, L., & Park, C. (2009). The impact of oil price shocks on the US stock market. International Economic Review, 50(4), 1267-1287.
Lee, K., Kang, W., & Ratti, R. A. (2011). Oil price shocks, firm uncertainty, and investment. Macroeconomic Dynamics, 15(S3), 416-436.
Li, L., Yin, L., & Zhou, Y. (2016). Exogenous shocks and the spillover effects between uncertainty and oil price. Energy Economics, 54, 224-234.
Liemieux, J., & Peterson, R. (2011). Purchase deadline as a moderator of the effects of price uncertainty on search behavior. Journal of Economic Psychology, 32(1), 33-44.
Moguillansky, G. (2002). Investment and financial volatility in Latin America. Cepal Review.
Mohammadi, T., Taghavi, M., & Bandidarian, A. (2012). The Effect of Exchange Rate Uncertainty on Import with TARCH Approach. International Journal of Management and Business Research, 1(4), 211-220.
Mundell, R. (2002). Commodity prices, exchange rates and the international monetary system. Presentation by Robert Mundell at the Consultation on Agricultural Commodity Price Problems, Commodities and Trade Division, Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome, 25–26 March 2002.
Novotný, F. (2012). The link between the Brent crude oil price and the US dollar exchange rate. Prague Economic Papers, 2(2012), 220-232.
Ramey, V. A., & Shapiro, M. D. (1998). Costly capital reallocation and the effects of government spending. In Carnegie-Rochester Conference Series on Public Policy (Vol. 48, pp. 145-194). North-Holland.
Romer, C. D., & Romer, D. H. (2009). A narrative analysis of postwar tax changes. Unpublished paper, University of California, Berkeley (June).
Sadorsky, P. (1999). Oil price shocks and stock market activity. Energy Economics, 21, 449-469.
Zhang, Y. J., & Wei, Y. M. (2010). The crude oil market and the gold market: Evidence for cointegration, causality and price discovery. Resources Policy, 35(3), 168-177.