تحلیل رابطه نابرابری منطقه‌ای و توسعه اقتصادی در ایران: رویکرد داده‌های تابلویی فضایی

دهقان شبانی, زهرا; هادیان, ابراهیم; نگهداری, جمال

doi:10.22059/jte.2019.74169

تحلیل رابطه نابرابری منطقه‌ای و توسعه اقتصادی در ایران: رویکرد داده‌های تابلویی فضایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه شیراز، ایران

² دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه شیراز، ایران

³ دانش آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه شیراز، ایران

10.22059/jte.2019.74169

چکیده

نابرابری‌های منطقه‌ای و عدم تعادل در ساختار فضایی مناطق از جمله پدیده‌هایی است که اغلب کشورها و به ویژه کشورهای در حال توسعه با آن روبرو بوده و هستند. از آثار نابرابری منطقه‌ای، گسترش رشد و توسعه در برخی مناطق، ایجاد و تشدید نابرابری‌های فاحش درآمدی و رفاه اجتماعی بین مناطق گوناگون و عوارض سوء اقتصادی –‌ اجتماعی است. در این مقاله به تحلیل رابطه بین نابرابری منطقه‌ای و رشد اقتصادی در بین استان‌های کشور ایران پرداخته و در پی پاسخ به این سوال است که، آیا ارتباط U معکوس بین نابرابری منطقه‌ای و توسعه، بین مناطق وجود دارد؟
به منظور پاسخ به این سوال، ابتدا با استفاده از شاخص ویلیامسون، نابرابری منطقه‌ای محاسبه و سپس مدل اقتصاد سنجی در چارچوب داده‌های تابلویی پویای فضایی جهت بررسی رابطه نابرابری منطقه‌ای و توسعه اقتصادی بین مناطق 5 گانه کشور در سال‌های 1380-1394 طراحی، که با استفاده از تکنیک گشتاور تعمیم یافته سیستمی در داده‌های تابلویی فضایی برآورد گردیده است. نتایج حاصل از برآورد مدل نشان میدهد که ارتباط نابرابری منطقهای و توسعه اقتصادی به شکل U معکوس می‌باشد و این امر بیانگر افزایش نابرابری در مراحل اولیه توسعه مناطق بوده، سپس به دنبال افزایش روند توسعه در این مناطق، نابرابری کاهش یافته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

علوم منطقه ای

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Relationship between Regional Inequality and Economic Development in Iran: Spatial Dynamic Panel Data Approach

نویسندگان [English]

zahra dehghan shabani ¹
ebrahim hadian ²
jamal negahdari ³

¹ Assistant Professor of Economics, Shiraz University, Shiraz, Iran

² Associate Professor of Economics, Shiraz University, Shiraz, Iran

³ M.S. in Economics, Shiraz Universit, Shiraz, Iran

چکیده [English]

Regional inequality and imbalance in spatial structure of the regions are common phenomena that many countries have been facing with them, especially developing countries. Some effects of regional inequality can be mentioned as development of some regions, formation and intensification of huge inequalities in income and social welfare between different regions and socioeconomic complications. The present study analyzes the relationship between regional inequality and economic development among the provinces of Iran and seeks to answer this questions: is there an inverse U relationship between regional inequality and development between regions?
In order to answer the questions of this research, regional inequality was calculated using Williamson's index. A spatial dynamic panel data econometric model was used to investigate the relationship between regional inequality and economic development between the five regions of the country in the years 2001-2015. The results show that the relationship between regional inequality and development is U shape inverse, which represents an increase in inequality in the early stages of development of the regions, and then inequality has decreased as development trend improved gradually.

کلیدواژه‌ها [English]

Regional Inequality
Regional Economic Growth
Spatial Dynamic Panel Data

مراجع

دل‌انگیزان، سهراب، گلی، یونس و گلی، یحیی (2017). اندازه‌گیری نابرابری رشد اقتصادی استان‌ها و بررسی همگرایی رشد آنها (رهیافت اقتصادسنجی فضایی)، فصل‏نامه علمی-پژوهشی، پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، 7(28)، 98-83.## شاکری حسینآبادی، عباس (1372). بررسی روند نابرابری اقتصاد منطقه‌ای و رابطه آن با مراحل رشد و توسعه در اقتصاد ایران. پایان‏نامه کارشناسی‏ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.##

Barrios, S., & Strobl, E. (2009). The dynamics of regional inequalities. Regional Science and Urban Economics, 39 (5), 575–591.##Buhaug, H., Gleditsch, K.S., Holtermann, H., Østby, G., & Tollefsen, A.F. (2012). It’s the Local Economy, Stupid! Geographic Wealth Dispersion and Conflict Outbreak Location. Journal of Conflict Resolution, 55(5), 814-840.##Deiwiks, C., Cederman, L., & Gleditsch, K. (2012). Inequality and conflict in federations. Journal of Peace Research, 49(2), 289-304.## Ezcurra, R., & Rapún, M. (2006). Regional Disparities and National Development Revisited: The Case of Western Europe. European Urban and Regional Studies, 13 (4), 355-369.##Kanbur, R., & Venables, A. (2005). Rising spatial disparities and development. United Nations University. Helsinki: UNU-WIDER.##Kim, S. (2008). Spatial Inequality and Economic Development: Theories, facts, and policies. Commission on Growth and Development, 1 No 16.##Kukenova, M., & Monteiro, J.A. (2009). Spatial Dynamic Panel Model and System GMM: A Monte Carlo Investigation.##Kutscherauer, A. (2010). Regional Disparities in Regional Development of The Czech Republic Ostrava. University of Ostrava.##Kuznets, S. (1955). Economic Growth and Income Inequality. American Economic Review, 45, 1-28.##Lessmann, C. (2014). Spatial inequality and development—Is there an inverted-U relationship? Journal of Development Economics, 35-51.##Moran, P. (1950). The Interpretation of Statistical Maps. Journal of the Royal Statistical Society. Series B, 10, 243-251.##Romer, P. M. (1986). Increasing returns and long run growth. Journal of Political Economy, 94(5), 1002-1037.##Romer, P. M. (1990). Endogenous Technological Change. Journal of Political Economy, 98(5), S71–S102.##Solow, R. M. (1956). A contribution to the theory of economic growth. The Quarterly Journal of Economics, 70(1), 65-94.##Steward, K. (2002). Measuring well-being and exclusion in Europe's regions, London:Centre for Analysis of Social Exclusion. London: London School of Economics and Political Science.##Williamson, J. G. (1965). Regional Inequality and the Process of National Development: A Description of the Patterns. Economic Development and Cultural Change, 13 (4), 3-45.