تأثیر اندازه دولت بر رابطه بین اقتصاد سایه و نابرابری درآمد در ایران: رویکرد رگرسیون انتقال ملایم (STR)

قاسم نژاد, توحید; محمدزاده, یوسف; رضازاده, علی

doi:10.22059/jte.2020.270806.1008062

تأثیر اندازه دولت بر رابطه بین اقتصاد سایه و نابرابری درآمد در ایران: رویکرد رگرسیون انتقال ملایم (STR)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

² گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه ارومیه، ارومیه،ایران

10.22059/jte.2020.270806.1008062

چکیده

مطالعه حاضر با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم به عنوان یکی از مدل‎های تغییر رژیمی، تأثیر اندازه دولت بر رابطه اقتصاد سایه و نابرابری درآمد در ایران را طی دوره 1397-1348 مورد بررسی قرار داده است. در این مطالعه، اندازه اقتصاد سایه طی دوره مورد بررسی با استفاده از روش MIMIC محاسبه شده است که نتایج محاسبه شده روند افزایشی آن را طی سال‎های اخیر نشان می دهد. نتایج آزمون خطی بودن، وجود رابطه غیرخطی بین اقتصاد سایه و نابرابری درآمد را نشان میدهد. نتایج برآورد مدل LSTR نشان می‏دهد که حد استان‎های متغیر انتقال (اندازه دولت) برابر 67/2 و پارامتر شیب نیز 20/8 برآورد شده است. در رژیم اول افزایش اقتصاد سایه، تأثیر مثبت و افزایش تولید ناخالص داخلی حقیقی سرانه، تأثیر منفی بر نابرابری درآمد دارد. در رژیم دوم نیز اقتصاد سایه و تولید ناخالص داخلی حقیقی سرانه تأثیر متفاوت از حالت قبل بر نابرابری درآمد دارند. به عبارت دیگر با افزایش اندازه دولت، اقتصاد سایه تأثیر منفی و تولید ناخالص داخلی حقیقی سرانه تأثیر مثبت بر نابرابری درآمد دارند. از نگاهی دیگر هم می توان بیان کرد که با توجه به ساختار اقتصاد ایران که ضریب جینی بیشتر با استفاده از درآمدهای قابل رویت به‏ ویژه کارکنان دولت محاسبه می شود، بزرگ شدن اندازه دولت، توزیع برابرتر درآمدها را نشان می دهد که ممکن است گمراه کننده باشد.
طبقه بندی JEL: O17, D63, H11

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Government Size, Shadow Economy, Inequality of Income, Iran, Smooth Transition Regression (STR)

نویسندگان [English]

Tohid Qhasemnajad ¹
yousef mohammadzadeh ²
ali rezazadeh ¹

¹ Department of Economics, Faculty of Economics and Management, Urmia University, Urmia

² Assistant Professor, Economic department, Economic and Management Faculty, Urmia University, Urmia

چکیده [English]

This study investigates the relationship between shadow economy and inequality of income using smooth transition regression model (STR) as one of the most prominent regime switching models, over the period 1969 to 2015. To this end, we used the Consumption expenditure ratio to GDP as the government size variable and transition variable. Gini coefficient was used to measure income inequality and data on the shadow economy have been extracted using the MIMIC approach. Linearity test results indicate non-linear relationship between shadow economy and income inequality. The results show that the threshold level is 2.67% and estimated slope parameter is 8.20. In the first regime, shadow economy has a positive impact on income inequality, but the impact of the per capita income is negative and significant. In the second regime, shadow economy and per capita income have a different effect than income on inequality. In other words, with increasing government size, shadow economy has a negative impact on income inequality, but the impact of per capita income is positive.
JEL Classification: O17, D63, H11

کلیدواژه‌ها [English]

Government Size
Shadow Economy
Inequality of Income
Iran
Smooth Transition Regression (STR)

مراجع

اسدزاده، احمد و جلیلی، زهرا (1394). اقتصاد سایه و نابرابری درآمدی در ایران. فصلنامه مدل‏سازی اقتصادی، 9(30)، 109-91.
خورسندی، مرتضی و عزیزی، زهرا (1391). ترکیب مصرف و اثرگذاری انرژی بر رشد اقتصادی: کاربردی از رگرسیون غیرخطی انتقال ملایم. فصلنامه اقتصاد محیط‏زیست و انرژی، 1(31)، 34-17.
رضازاده، علی و فتاحی، فهمیده (1396). تأثیر توسعه‌ی مالی بر اقتصاد سایه‌ای در ایران: رویکرد هم‌انباشتگی، با لحاظ شکست ساختاری، تحقیقات اقتصادی، 52(3)، 639-619.
رضایی، اسعداله، حسینزاده، جواد، فرامرزی، ایوب و یزدانخواه، منصوره (1392). تأثیر اندازه دولت بر توزیع درآمد در ایران. فصلنامه سیاستهای راهبردی و کلان، 1(4) 4، 36-21.
سازمان بین المللی کار (1383). کار شایسته و اقتصاد غیررسمی. ترجمه محمد ضیایی بیگدلی، تهران: پژوهشکده امور اقتصادی.
سرلک، احمد (1384)، اقتصاد زیرزمینی، مجله اطلاعات سیاسی-اقتصادی، 213و214 ، 163-154.
شهاب، محمدرضا و پژویان، جمشید (1394). ارتباط بین اقتصاد سایهای و رشد اقتصادی: یک تحلیل تجربی با استفاده از سیستم معادلههای پنل همزمان. فصلنامه علوم اقتصادی، 9(3)، 28-1.
شهبازی، کیومرث و حسنزاده، خدیجه (1395). نقش توسعه مالی در تأثیر تمرکز و ثبات بانکی بر ارزش افزوده بخش صنعت. فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، 24(79)، 214-189.
عزیزی، زهرا (1397). بررسی عدم ثبات ضرایب در تابع واکنش مداخلات ارزی در اقتصاد ایران. فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، 26(85)، 300-271.
مداح، مجید و فراهتی، محبوبه (1398)، تحلیل تجربی اثر مستقیم بیکاری بر اقتصاد سایه در ایران (رویکرد تقاضای پول)، تحقیقات اقتصادی، 54(2)، 441-419..
مداح، محمدرضا و محمدنیا سروی، زینب (1395). بررسی رابطه بین فساد اقتصادی، اقتصاد سایهای و آلودگی محیط زیست در کشورهای منتخب اوپک (رهیافت لیزرل). فصلنامه مقداری (بررسیهای اقتصادی سابق)، 13(4)، 18-1.
نادران، الیاس و صدیقی، حسن (1387). بررسی اثر مالیاتها و اجزای آن بر حجم اقتصاد زیرزمینی در ایران (1351-1382)؛ مجله تحقیقات اقتصادی، 4(43)، 26-1.

Asimakopoulos, S., & Karavias, Y. (2016). The impact of government size on economic growth: A threshold analysis. Economics Letters, 139, 65-68.
Aslanidis, N., & Xepapadeas, A. (2006). Smooth transition pollution–income paths. Ecological Economics, 57(2), 182-189.
Attia, S. M. (2009). The informal economy as an engine for poverty reduction and development in Egypt.
Bajada, C., & Schneider, F. (2005). The shadow economies of the Asia‐Pacific. Pacific Economic Review, 10(3), 379-401.
Benkraiem, R., Lahiani, A., Miloudi, A., & Shahbaz, M. (2019). The asymmetric role of shadow economy in the energy-growth nexus in Bolivia. Energy policy, 125, 405-417.
Capasso, S., & Jappelli, T. (2013). Financial development and the underground economy. Journal of Development Economics, 101, 167-178.
Chen, H., Hao, Y., Li, J., & Song, X. (2018). The impact of environmental regulation, shadow economy, and corruption on environmental quality: Theory and empirical evidence from China. Journal of Cleaner production, 195, 200-214.
Croitoru, L., & Sarraf, M. (2012). Benefits and costs of the informal sector: the case of brick kilns in Bangladesh. Journal of Environmental Protection, 3(6), 476-484.‏
Dell’Anno, R., & Davidescu, A. A. (2019). Estimating shadow economy and tax evasion in Romania. A comparison by different estimation approaches. Economic Analysis and Policy, 63, 130-149.
Dell’Anno, R. (2016). Analyzing the determinants of the shadow economy with a “separate approach”. An application of the relationship between inequality and the shadow economy. World Development, 84, 342-356.
Elveren, A. Y., & Özgür, G. (2016). The effect of informal economy on income inequality: Evidence from turkey. Panoeconomicus, 63(3), 293-312.
Escribano, A., & Jorda, O. (1999). Improved testing and specification of smooth transition regression models. In Nonlinear time series analysis of economic and financial data (pp. 289-319). Springer, Boston, MA.
Farzanegan, M. R., Hassan, M., & Badreldin, A. M. (2019). Economic liberalization in Egypt: A way to reduce the shadow economy?. Journal of Policy Modeling.
Farzanegan, M. R., & Habibpour, M. M. (2017). Resource rents distribution, income inequality and poverty in Iran. Energy Economics, 66, 35-42.
Gomis-Porqueras, P., Peralta-Alva, A., & Waller, C. (2014). The shadow economy as an equilibrium outcome. Journal of Economic Dynamics and Control, 41, 1-19.
González-Fernández, M., & González-Velasco, C. (2015). Analysis of the shadow economy in the Spanish regions. Journal of Policy Modeling, 37(6), 1049-1064.
Gregorio, J. D., & Lee, J. W. (2002). Education and income inequality: new evidence from cross‐country data. Review of income and wealth, 48(3), 395-416.
Gupta, S., Leruth, L., De Mello, L., & Chakravarti, S. (2003). Transition economies: how appropriate is the size and scope of government?. Comparative Economic Studies, 45(4), 554-576..
Kuznetsova, N. V., & Kuznetsova, E. V. (2015). Shadow economy as a self-adjustment of poverty and a signal from invisible hand. Asian Social Science, 11(5), 295.
Medina, L., & Schneider, F. (2018). Shadow economies around the world: what did we learn over the last 20 years?.1-76.
Oueslati, W., Zipperer, V., Rousselière, D., & Dimitropoulos, A. (2017). Energy taxes, reforms and income inequality: An empirical cross-country analysis. International Economics, 150, 80-95.
Psychoyios, D., Missiou, O., & Dergiades, T. (2019). Energy based estimation of the shadow economy: The role of governance quality. The Quarterly Review of Economics and Finance.
Romero, R. B. G. (2007). The Effects of Inequality on the Dynamics of the Informal Economy.
Schneider, F., & Enste, D. H. (2000). Shadow economies: size, causes, and consequences. Journal of economic literature, 38(1), 77-114.
Terasvirta, T. (2004). Smooth Transition Regression Modelling, in H. Lutkepohl and M. Kratzig (eds); Applied Time Series Econometrics.
Transparency International Organization (2019), report of Corruption Perceptions Index: https://www.transparency.org/cpi2018
Valentini, E. (2007). Inequality and underground economy: A not so easy relationship. Università politecnica delle Marche.
World Economic Forum (2019), report of Global Competitiveness index. http://www3.weforum.org/docs/WEF_TheGlobalCompetitivenessReport2019.pdf
Yap, W. W., Sarmidi, T., Shaari, A. H., & Said, F. F. (2018). Income inequality and shadow economy: a nonparametric and semiparametric analysis. Journal of Economic Studies. 45(3), 2-13.
Yu, T. H. K., Wang, D. H. M., & Chen, S. J. (2006). A fuzzy logic approach to modeling the underground economy in Taiwan. Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 362(2), 471-479.