آزمون اثر تانزی و پاتینکین در اقتصاد ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه مازندران، بابلسر،

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه مازندران، بابلسر،

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه مازندران، بابلسر

چکیده

طی چند دهه اخیر، اقتصاد ایران به دلایل متعددی درگیر معضلاتی همچون کسری بودجه و تورم دو رقمی است که بر اساس ادبیات نظری و شواهد تجربی رابطه­ای دوطرفه بین­ این دو عامل وجود دارد. در مطالعه حاضر بر تحلیل اثر تورم بر کسری بودجه تمرکز شده است که در ادبیات اقتصاد به اثر تانزی معروف است. در راستای چنین رابطه­ایی این امکان وجود دارد که افزایش‎ها و کاهش‎ها در تورم اثر متفاوتی بر کسری بودجه دولت (کل و ترکیب آن) بگذارد. بدین منظور، پژوهش حاضر، ضمن آزمون اثر تانزی در اقتصاد ایران، فرض نامتقارنی اثر تورم را بر کسری بودجه (کل و عملیاتی و سرمایه‎ای) در دوره 1369:1 تا 1397:2 مورد بررسی قرار داده است. جهت تحلیل و برآورد رابطه­ی نامتقارن، از رهیافت خودتوضیحی با وقفه‌های توزیعی غیرخطی استفاده شده است که اولین بار توسط شین و همکاران (2014) به منظورِ تحلیل رابطه نامتقارن، مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان می‎دهد که در بلندمدت، افزایش‎ها و کاهش­ها در تورم اثر معکوسی بر کسری بودجه کل و عملیاتی دارد که نشان‌دهنده وجود اثر پاتینکین در اقتصاد ایران است. همچنین اثرهای تانزی و پاتینکین در رابطه با کسری بودجه سرمایه‎ای یافت نشده است. علاوه بر این، تورم اثری غیرخطی بر کسری بودجه کل و عملیاتی داشته است. همچنین درآمد نفتی دولت به ترتیب اثر معکوس، مستقیم و معکوس بر کسری بودجه کل، عملیاتی و سرمایه‎ای دارد.
طبقه­ بندیJEL:C32،E31،E61 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Testing the Effect of Tanzi and Patinkin in Iran’s Economy

نویسندگان [English]

  • shahryar zaroki 1
  • Arman Yousefi barfurushi 2
  • Akram Moghadasi Sedehi 3
1 Associate Professor of Economics, Faculty of Economic, University of Mazandaran, Babolsar, Iran
2 Master of Economics Science, University of Mazandaran, Babolsar, Iran
3 Master of Economics Science, University of Mazandaran, Babolsar, Iran
چکیده [English]

Iran's economy has been overwhelmed by problems such as budget deficit and chronic inflation in recent decades, which based on theoretical literature and experimental evidence, a bilateral relationship exists between these two factors. This study assesses the impact of inflation on the budget deficit, known as Tanzi effect. Due to this relationship, it is possible that increases and decreases in inflation have different impacts on government deficit (total and mixed). This study examines the asymmetric effect of inflation on budget deficit (total, operating, and capital) from 1190:2 to 2018:3, and testing the Tanzi effect in the meantime. To analyze and estimate the asymmetric relationship, a Nonlinear Autoregressive Distributed Lag has been used, which first used by Shin et al. (2014) to analyze an asymmetric relationship. The results show that increases and decreases in inflation have an indirect effect on the total and operating budget deficits in the long run, which indicates the Patinkin effect in Iran's economy. In addition, Tanzi and Patinkin effects have not been found in the capital budget deficit. Moreover, findings indicate that inflation has had a non-linear (asymmetric) effect on the total and operating budget deficits. Furthermore, government oil revenue has indirect effect on the total budget, direct one on the operational budget, and indirect one on the capital budget.
JEL Classification: C32, E31, E61
Keywords: 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tanzi Effect
  • Patinkin Effect
  • Inflation
  • Budget Deficit
  • Iran

مراجع

برادران خانیان، زینب، اصغرپور، حسین، پناهی، حسین و کازرونی، علیرضا (1396). اثرات نامتقارن تورم بر کسری بودجه در ایران: رویکرد رگرسیون کوانتایل، فصلنامه نظریه­های کاربردی اقتصاد، سال چهارم، شماره 3،  194-169.
حسینی­پور، سید محمدرضا (1397). بررسی روابط علت و معلولی کسری بودجه، عرضه پول و نرخ تورم در ایران، فصلنامه سیاست­های راهبردی و کلان، سال ششم، شماره 21، 109-93.
سلاطین، پروانه، غفاری صومعه، نیلوفر و محمدی، سمانه (1397). بررسی عوامل موثر بر کسری بودجه با تاکید بر حاکمیت قانون، فصلنامه سیاست­های مالی و اقتصادی، سال ششم، شماره22، 158-123.
سپهردوست، حمید و باروتی، مهسا (1396). بررسی اثر تورمی تانزی بر عملکرد نظام مالیاتی در ایران، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، سال بیست و دوم، شماره 72،  40-1.
صیادزاده، علی، فرجام­نیا، ایمان، حجاریان، عفیفه و طاهری، بهمن (1392). اثر کسری بودجه بر امنیت اقتصادی ایران، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال شانزدهم، شماره دوم،  124-91.
صادقی، حسین، اصغرپور، حسین و محمودزاده، محمود (1383). بررسی کشش قیمتی و وقفه جمع­آوری درآمدهای مالیاتی در ایران، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 65، 138-109.
ضیایی‌بیگدلی، ‌محمد‌تقی و مقصودی، ‌نصرالله (1384). بررسی اثرات تورم بر کسری بودجه از لحاظ درآمد و مخارج دولت در اقتصاد ایران، پژوهشنامه اقتصادی (دانشگاه علامه طباطبایی)، دوره ۵، شماره ۳، 112-81.
فرزین­وش، اسدالله، اصغرپور، حسین و محمودزاده، محمود (1382). بررسی اثر تورم بر کسری بودجه از بعد هزینه­ای و درآمدی در ایران، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 63،  150-115.
فتاحی، شهرام، مرادی، محمد و عباسپور، سحر (1391). اثر باز بودن اقتصاد بر روی تورم با استفاده از رگرسیون چندک، فصلنامه تحقیقات توسعه اقتصادی، 108-81.
کمیجانی، اکبر و ورهرامی، ویدا (1391). برآوردی از نقش عوامل موثر بر کسری بودجه در ایران، فصلنامه راهبرد، سال بیست و یکم، شماره 64، 42-27.
نبی­زاده ولوکلایی، حسن (1393). بررسی تاثیر متقابل تورم و مالیات بر ارزش افزوده در اقتصادایران، مجله اقتصادی، شماره­های 5 و 6، 116-85.
Abu, N., & Karim, M. Z. A. (2015). The Non-Linear Relationship Between Fiscal Deficits and Inflation: Evidence From Africa. South East European Journal of Economics and Business, 10(2), 102-112.
Epaphra, M. (2017). Analysis of budget deficits and macroeconomic fundamentals: A VAR-VECM approach. Journal of Economics & Management, 30, 20-57.
Fischer, S., Sahay, R., & Végh, C. A. (2002). Modern hyper-and high inflations. Journal of Economic literature, 40(3), 837-880.
Hassan, A. S. (2019). Effect of inflation on budget deficit in Uganda (Doctoral dissertation, Kampala International University).
Koyuncu, A. F. T. (2014). Causality network between budget deficit, money supply and inflation: An application to Turkey. International Journal of Business and Social Science, 5(10).
Lin, H. Y., & Chu, H. P. (2013). Are fiscal deficits inflationary?. Journal of International Money and Finance, 32, 214-233.
Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships, Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326.
Rosa, A. S. (2011). Inflation and Budget Deficit: What is the relationship in Portugal?. Revista EconomiA.
Sahan, F., & Bektasoglu, Y. (2010). A panel cointegration analysis of budget deficit and inflation for eu countries and Turkey. In A Paper presented at the Izmir University of Economics 6th Internatioanl Student Conference, Izmir, Turkey.
Shin Y., Yu B. and Greenwood-Nimmo M. (2014). Modelling Asymmetric Cointegration and Dynamic Multipliers in a Nonlinear ARDL Framework, In: Sickles R., Horrace W. (eds) Festschrift in Honor of Peter Schmidt, Springer New York, Chapter 9, pp. 281-314.
Turrouni, B. (1938). The economics of inflation. The Economic Journal, 48(191), 507-513.
Tanzi, V. (1977). Inflation, lags in collection and the real of tax revenue. Staff Paper, 24. 846-856.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 09 آبان 1398
  • تاریخ بازنگری: 27 مرداد 1399
  • تاریخ پذیرش: 22 شهریور 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار