آزمون وجود اثر کاغذ چسبنده در عوارض توأم با مالیات شهرداری‏ها در ایران

یارمحمدیان, ناصر; گودرزی, صبا; اکبری, نعمت الله

doi:10.22059/jte.2020.289430.1008235

آزمون وجود اثر کاغذ چسبنده در عوارض توأم با مالیات شهرداری‏ها در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار، گروه اقتصاد شهری، دانشکده پژوهش‏های عالی هنر و کارآفرینی، دانشگاه هنر اصفهان، ایران

² دانش آموخته رشته اقتصاد شهری، دانشکده پژوهش‏های عالی هنر و کارآفرینی، دانشگاه هنر اصفهان

³ استاد، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه اصفهان، ایران

10.22059/jte.2020.289430.1008235

چکیده

شهرداری‏ها به منظور تأمین مالی خدمات عمومی محلی از چهار شیوه کلی که شامل اخذ بهای خدمات محلی، اخذ مالیات‏های محلی، عوارض توأم با مالیات و کمک‏های دولت مرکزی به دولت‏های محلی است، استفاده می‏کنند. در ایران با تصویب قوانینی چون قانون مالیات بر ارزش افزوده، بخش عمده‫ای از درآمد شهرداری‏ها از محل عوارض توأم با مالیات تأمین می‏شود. توزیع عوارض توأم با مالیات در ایران به‏صورتی است که ممکن است متضمن نوع خاصی از توهم مالی شود که به آن اثر کاغذ چسبنده گفته می‏شود. هدف این پژوهش بررسی وجود اثر کاغذ چسبنده در عوارض متمرکز توأم با مالیات بر ارزش افزوده (موضوع تبصره (2) ماده (39) قانون مالیات بر ارزش افزوده) در شهرهای ایران، است. برای این منظور از یک مدل رگرسیون با متغیرهای موهومی استفاده شده است و ضرایب اثر کاغذ چسبنده برای دسته‏های مختلف شهرداری‏ها به‏دست آمده است. مطابق با نتایج، اثر کاغذ چسبنده در عوارض متمرکز شهرداری‏ها وجود ندارد. با این حال، چسبندگی مخارج به استثنای شهرداری کلان شهرها، به نحوی است که هرچه شهرها بزرگ‏تر می‏شوند ضریب آنها کاهش می‏یابد.
طبقه ‏بندی JEL: R51، E62، H11

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Testing Flypaper Effect in municipal Sharing Tax Revenue in Iran

نویسندگان [English]

nasser yarmohamadian ¹
saba gudarzi ²
nemat akbari ³

¹ Assistant Professor, Department of Economics and Entrepreneurship, Faculty of Research Excellence in Art and Entrepreneurship, Art University of Isfahan, Isfahan, Iran

² MA in Urban Economics, Art University of Isfahan, Isfahan, Iran

³ Professor, department of economics, Faculty of economics and administrative science, university of Isfahan, Iran

چکیده [English]

Municipalities use three kind of resource including toll, local tax, sharing tax revenue and intergovernmental transfers. By acting laws such as Value Added Tax law, major revenue of municipalities is financed from sharing tax revenue associated with VAT. Distributing sharing tax revenue associated with VAT is in a way that involves sum kind of fiscal illusion that is called flypaper effect. This paper is trying to test flypaper effect in concentrated sharing tax revenue associated with VAT (adapted in Note (2), Article (39) VAT law) in cities of Iran. For this purpose, a regression model with dummy variables is used and flypaper effect coefficient is estimated separately for municipalities with different grades. Results show there is no flypaper effect in concentrated sharing tax revenue for none of municipalities; however, flypaper effect coefficient for metropolitans and small towns are larger than other municipalities. It could be a basis for choosing the intergovernmental grants methods for different municipalities.
JEL Classification: R51، E62، H11

کلیدواژه‌ها [English]

Fiscal Illusion
Flypaper Effect
Sharing Tax Revenue
value added tax
Iran

مراجع

اکبری، نعمت الله و موذن جمشیدی، هما (1392). مالیات بر ارزش افزوده منبع درآمدی پایدار برای مدیریت شهرها (مطالعه موردی کلان شهر اصفهان). پنجمین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت شهری، شهرداری مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد.
اکبری، نعمـت‏االله و زاهـدی کیـوان، مهـدی (1387). کاربرد روش‏های رتبه‏بندی و تصمیم گیـری‏های چنــد شاخصــه. تهران: انتشــارات ســازمان شهرداری‏ها و دهیاری‏های کشور.
سوری، علی (1397). اقتصاد سنجی همراه با کاربردEVIEWS & Stata . انتشارات فرهنگ شناسی. چاپ هفتم، جلد اول.
سوری، علی (1397). اقتصاد سنجی همراه با کاربردEVIEWS & Stata. انتشارات فرهنگ شناسی. چاپ هفتم، جلد دوم.
قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران (1394 ـ 1390). مصوب 14/12/1395.
قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران (۱۴۰۰ـ ۱۳۹۶). مصوب 16/01/1396.
قانون مالیات بر ارزش افزوده (مصوب جلسه علنی مورخ ۱۵/۱۰/۱۳۸۹).
کالیز، جان و فیلیپ، جونز (1388). مالیه عمومی و انتخاب عمومی. ترجمه: نادران، الیاس؛ اسلامی، آرش و چشمی، علی. تهران: انتشارات سمت، جلد دوم.
گجراتی، دامودار (1381). مبانی اقتصاد سنجی. ترجمه: ابریشمی، حمید. تهران: دانشگاه تهران، جلد اول.
گجراتی، دامودار (1387). مبانی اقتصاد سنجی. ترجمه: ابریشمی، حمید. تهران: دانشگاه تهران، جلد دوم.
مداح، مجید و فرزانه، صادقی (1392). بررسی روند توهّم مالی در اقتصاد ایران (رهیافت مدل شاخص‏های چند گانه - علل چندگانه). فصلنامه اقتصاد مقداری، 10(3)، 85-113.
مداح، مجید، جیحون تبار، فوزیه و رضا پور، زهره (1393). توهّم مالی و تقاضا برای مخارج دولت در اقتصاد ایران. تحقیقات اقتصادی، 49(4)، 729-750.
مداح، مجید، صفری، سولماز و صادقی، فرزانه (1395). ارتباط توهّم مالی و اقتصاد سایه‫ای در ایران. فصلنامه پژوهش‏ها و سیاست‏های اقتصاد، 94(78)، 121-144.
مرکز مطالعات و خدمات تخصصی شهری و روستایی پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی (1385). آشنایی باحوزه فعالیت مالی شهرداری ها. از سری متون تخصصی معاونان شهرداری ها.
هادی زنوز، بهروز (1388). مبانی نظری نظام درآمدی شهرداری‏ها. مجله اقتصاد شهر، 2(4-27).
یارمحمدیان، ناصر و آقاجانی معمار، احسان (1393). بررسی انواع کمک‏های بودجه‫ای دولت به شهرداری‏ها (دولت‏های محلی) در ایران. فصلنامه علمی - پژوهشی برنامه‏ریزی و بودجه، 19(2)، 169-196.

Amusa, H., Mabunda, R., & Mabugu, R. (2008). Fiscal illusion at the Local Sphere: An Empirical Test of the Flypaper Effect using South African Municipal Data. South African Journal of Economics, 76(3), 443-465.
Bailey, S. J., & Connolly, S. (1998). The Flypaper Effect: Identifying Areas for Further Research. Public Choice, 95, 335–361.
Bergstrom,Theodorec.,&Goodman,RobertP.,'PrivateDemandsforPublicGoods',AmericanEconomicReview63June,1973,280-96.
Buchanan, J. M. (1967). The Fiscal Illusion. Chapel Hill: University of North Carolina Press.
Dell’Anno, R., & Dollery, B. (2012). Comparative Fiscal Illusion: A Fiscal Illusion Index for the European Union. Empirical Economics, 46(3), 937-960.
Dollery, B., & Worthington, A. (1996) Fiscal Illusion and the Australian Local Government Grants Process: How Sticky is the Flypaper Effect? Public Choice, 99, 1–13.
Gemmell, N., Morrissey, O., & Pinar, A. (1999). Fiscal Illusion and the Demand for Government Expenditures in the UK. European Journal of Political Economy, 15, 687–704.
Gramlich E. M. (1977) "intergovernmental Grants: A Review of the Emprical Literature", pp. 219-39 in W.. E. Oates (ed), the political economy of fiscal federalism, Lexington, Mass.: Lexington Book.
Gramlich, E. M., & Galper, H. (1973). State and Local Fiscal Behavior and Federal Grant Policy. Brookings Papers on Economic Activity, 1, 15-65.
Haug, P. (2009). Shadow Budgets, Fiscal Illusion and Municipal Spending: The Case of Germany. Halle Institute for Economic Research, IWH-Discussion Papers, Retrieved from http://www.iwh-halle.de/e/publik/disc/9-09.pdf.
Heyndels, B. & Smolders, C. (1994). Fiscal Illusion at the Local Level: Empirical Evidence for the Flemish Municipalities. Public Choice, Vol. 80, pp. 325-338.
Maddah, M., & Jeyhoon-Tabar, F. (2016). Studying the Flypaper Effect in the Provinces of Iran (2000-2013). Iran. Econ. Rev. 3(20), 339-354
Misiolek, W., Elder, S., & Harold, W. (1988). Tax Structure and the Size of Government: An Empirical Analysis of the Fiscal Illusion and Fiscal Stress Arguments. Public Choice, 57, 233-245.
Niskanen, W. A. (1971). Bureaucracy and Representative Government, Aldine-Atherton, Chicago.
Oates, W. (1979). On the Nature and Measurement of Fiscal Illusion: A Survey. Sydney: Australian National University Press.
Peterson, GeorgeE.,'Voter Demand for Public School Expenditures', inJ.
Phillips, J. H. (2010). An Institutional Explanation for the Stickiness of Federal Grants. The Journal of Law, Economics, & Organization, 2(26), 243- 264.
Pinar, A. (1998). Essays on Fiscal Illusion (PhD’s Thesis). University of Nottingham, UK.
Sumarsono, H., & Rahmawati, F. (2017). The Phenomenon Flypaper Effect in Balanced Funds, Regional Revenue and Surplus Budget Funding of Economic Growth and Regional Expenditure in Districts/City East Java Province. IOSR Journal of Economics and Finance, 1(8), 42-52.
Wyckoff, P. G. (1985). A Bureaucratic Theory of Flypaper Effects. Journal of Urban Economics, 23, 115-129.
Wyckoff, P. G. (1988). A bureaucratic theory of flypaper effects. Journal of Urban Economics, 23, 115–129.