رابطه شاخص پیچیدگی اقتصادی و شاخص توسعه کشورهای توسعه‌یافته و در حال ‌توسعه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری، دانشگاه سمنان

2 دانشجوی ‌کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری، دانشگاه سمنان

چکیده

هدف اصلی این مقاله بررسی رابطه پیچیدگی اقتصادی و شاخص توسعه انسانی در کشورهای توسعه ­یافته و در حال­ توسعه است. بر این اساس، برای اندازه­گیری میزان دانش به‌کاررفته در تولیدات یک کشور، شاخص­های مختلفی از جمله، شـاخص پیچیدگی اقتصادی و توسعه ­انسانی وجود دارد. برای این منظور، داده­های­ پیچیدگی اقتصادی و شاخص توسعه انسانی و هم‌چنین، شاخص­های تأثیرگذار متغیرهای نهادی چون آزادی اقتصادی، ثبات سیاسی و حاکمیت قانون، مربوط به 28 کشور طی دوره زمانی  2017-1997، با استفاده از روش خود توضیحی با وقفه­های گسترده پنل ( ) به کار گرفته شده­اند. نتایج حاصل از آزمون­ نشان می­دهد، در کشورهای توسعه­یافته رابطه علی یک طرفه­ای از شاخص توسعه انسانی به سمت پیچیدگی اقتصادی وجود دارد. بنابراین؛ طبق نتایج حاصل، تأثیرگذاری شاخص توسعه انسانی و ثبات سیاسی در بلندمدت بر پیچیدگی اقتصادی، مثبت و معناداراست، هم‌چنین شاخص آزادی اقتصادی در بلندمدت تأثیر منفی و معنا­داری بر پیچیدگی ­اقتصادی دارد، با این وجود شاخص حاکمیت قانون در این کشورها تأثیر معنا­داری بر پیچیدگی اقتصادی ندارد. در مقابل، یافته­ها نشان می­دهند، در کشور درحال­توسعه رابطه علی یک طرفه­ای از شاخص پیچیدگی اقتصادی به سمت شاخص توسعه انسانی وجود دارد، به‌طوری‌که، پیچیدگی اقتصادی و ثبات سیاسی در بلندمدت تأثیر منفی و معناداری بر شاخص توسعه انسانی دارند و تأثیرگذاری شاخص حاکمیت قانون و آزادی اقتصادی  بر شاخص توسعه انسانی مثبت و معنادار می­باشد.
طبقه بندی JEL : O15, O43 ,O17

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Relationship between Economic Complexity Index and Human Development Index in Developed and Developing Countries

نویسندگان [English]

  • sayed mohammad mostolizadeh 1
  • leila salimi 2
1 Assistant Professor, Department of Economics, Faculty of Economics, Management and Administrative Sciences, Semnan University
2 Master Student, Faculty of Economics, Management and Administrative Sciences, Semnan
چکیده [English]

The main purpose of this article is to investigate the relationship between economic complexity and human development index in developed and developing countries. Accordingly, to measure the amount of knowledge used in a country's products, there are various indicators, including the index of economic complexity and human development. For this purpose, data on economic complexity and the Human Development Index, as well as influential indicators of institutional variables such as economic freedom, political stability and the rule of law, for 28 countries during the period 1997-2017, using The self-explanatory method is used with wide panel interrupts (Panel ARDL). The results of the test show that in developed countries there is a one-way causal relationship from the human development index to economic complexity. Therefore, according to the results, the impact of the index of human development and political stability in the long run on economic complexity is positive and significant, also the index of economic freedom in the long run has a negative and significant effect on economic complexity. These countries do not have a significant impact on economic complexity. In contrast, the findings show that in the developing country there is a one-way causal relationship from the index of economic complexity to the index of human development. Thus, economic complexity and political stability in the long run have a negative and significant effect on the human development index and the effect of the rule of law and economic freedom index on the human development index is positive and significant.
JEL Classification: O17, O43, O15

کلیدواژه‌ها [English]

  • Human Development
  • Economic Complexity
  • Panel ARDL

مراجع

آذر، عادل، غلامرضایی، داوود (1391)، رتبه‌بندی استان‌های کشور با رویکرد تحلیل پوششی داده­ها  با به‌کارگیری شاخص­های توسعه انسانی، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، 8(27): 173-153.
پژم، سید مهدی و سلیمی‌فر، مصطفی (1394)، بررسی تأثیر شاخص پیچیدگی اقتصادی بر رشد اقتصادی در ۴۲ کشور برتر در تولید علم مجله اقتصاد و توسعه منطقه‌ای2(10): 38-16.
تقوی، مهدی و حسن‌پور کار سالاری، یوسف (1395)، پیچیدگی صادرات غیرنفتی و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی: مطالعه موردی کشورهای در حال توسعه با تأکید بر ایران، مجله علوم اقتصادی،10(36): 1-14.
خاندوزی، سید احسان و میرنظامی، ابراهیم (1398)، سنجش تأثیر پیچیدگی اقتصادی بر شاخص آسیب‌پذیری و تاب‌آوری، دو فصلنامه جستارهای اقتصادی ایران، 16(32): 33-9.   
زینل زاده،­ رضا، بروزیان، صمد و قجری، علیرضا (1391)، بررسی و تعیین شاخص‌های توسعه انسانی – آموزش در استان­ها کشور در سال‌های 1387 و 1388، فصلنامه نگرش­های نو در جغرافیای انسانی،4(2): 81-63.
شاه­آبادی،­ ابوالفضل و حسینی، مریم (1397)، تأثیر مؤلفه‌های اقتصاد دانش بر پیچیدگی اقتصادی ایران، دو فصلنامه مطالعات و سیاست‌های اقتصادی،14(2)
شاهمرادی، بهروز و چینی فروشان، پیام (1396)، سنجش دانش و مهارت با تکیه بر رویکرد پیچیدگی اقتصادی رهیافت،27(67): 33-48.
شاهمرادی، بهروز و صادقی، مهسا (1396)، شناسایی سطح دانش مولد ایران 1404 در منطقه با رویکرد پیچیدگی اقتصادی، فصلنامه سیاست‌گذاری پیشرفت اقتصادی، 5(3): 50-29.
عظیمی، ناصرعلی (1397)، بررسی تأثیر مؤلفه­های اقتصاد دانش بنیان بر پیچیدگی اقتصادی، فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی،24(4): 24-1.
کوئن بروس (1372)، درآمدی به جامعه‌شناسی. ترجمه محسن ثلاثی. تهران: فرهنگ معاصر.
مقیمی، سید محمد و میرزایی اهرنجانی، حسن (1382)، ارائه الگوی مطلوب سازمانی برای سازمان­های غیردولتی ایران با استفاده از رویکرد کارآفرینی، دانش و مدیریت،16(2):138-101.
ناصر، الهی، حسن، حیدری، سید ضیاالدین، کیاالحسینی و محمد امین ابوالحسنی (1397)، پیچیدگی اقتصادی و عوامل نهادی (مقایسه میان کشورهای توسعه یافته، نوظهور و در حال توسعه)، فصلنامه ­مدل‌سازی اقتصادسنجی، 3(3): 37-11. 
نیسی، عبدالکاظم (1389)، شاخص توسعه انسانی در استان‌های ایران، فصلنامه علوم بهداشتی،2(2): 62-55.
ویسی ناب، فتح الله، بابایی اقدم، فریدون و ابراهیم‌زاده آسمین، حسین (1392)، تحلیل تطبیقی وضعیت شاخص توسعه کشورها شبه قاره هند، فصلنامه شبه قاره، 5(17): 170-153.
Ahmed, A., Uddin, G. S., & Sohag, K. (2016). Biomass energy, technological progress and the environmental Kuznets curve: Evidence from selected European countries. Biomass and Bioenergy, 90: 202-208.
Arellano, M. (2003). Panel data econometrics. Oxford university press.
Bahar, D., Hausmann, R., & Hidalgo, C. A. (2014). Neighbors and the evolution of the comparative advantage of nations: Evidence of international knowledge diffusion?. Journal of International Economics, 92(1): 111-123.
Baltagi,B.H. and Kao, C. (2001). Nonstationary panels,cointegration in panels and dynamic panels: a survey.(pp.7_51). Emerald Group Publishing Limited
Chaitip, P., Chokethaworn, K., Chaiboonsri, C., & Khounkhalax, M. (2015). Money Supply Influencing on Economic Growth-wide Phenomena of AEC Open Region. Procedia Economics and Finance, 24:108-115.
Cristelli, M., Gabrielli, A., Tacchella, A., Caldarelli, G., & Pietronero, L. (2013). Measuring the intangibles: A metrics for the economic complexity of countries and products. PloS one, 8(8): e70726.
Erkan, B. & Yildirimci, E. (2015), Economic Complexity and Export Competitiveness: The Case of Turkey, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 195: 524-533.
Gala, P., Rocha, I.,& Magacho, G. (2018). The structuralist revenge: Economic complexity as an important dimension to evaluate growth and development. Brazilian Journal of Political Economy, 38(2): 219-236.
Hartmann, D., Guevara, M., Figueroa, C., Aristaran, M. & Hidalgo, C. (2017), Linking economic complexity, institutions, and income inequality, World Development, 93: 75-93.
Hausmann, R., & Hidalgo, C. A. (2011). The network structure of economic output. Journal of Economic Growth, 16(4): 309-342.
Hausmann, R., & Rodrik, D. (2003). Economic Development as Self Discovery,Journal of Development Economics,2(72):603-633.    
Hidalgo, C. A., & Hausmann, R. (2009). The building blocks of economic complexity. Proceedings of the National Academy of Sciences, 106(26): 10570-10575.
Hidalgo, C. A., Klinger, B., Barabasi, A.-L. & Hausmann, R. (2007), The product space conditions the development of nations, Science, 317(5837): 482–487.
Kaumann, D. & Kraay, A. (2008), Governance Indicators: Where are we, where should be going: 1-30, The World Bank Research Observer, 23(1): 1- 30.
Kinoshita, Y., & Campos, N. F. (2008). Foreign direct investment and structural reforms: Evidence from Eastern Europe and Latin America (No. 3332). International Monetary Fund.
Lapatinas, A. (2016). Economic complexity and human development: A note.  Economics Bulletin,  36(3): 1441-1452.
Pesaran, M. H., & Shin, Y. (1999). An autoregressive distributed-lag modelling approach to cointegration analysis. Econometric Society Monographs, 31: 371-413.
Pesaran, M. H., & Smith, R. (1995). Estimating long-run relationships from dynamic heterogeneous panels. Journal of econometrics, 68(1): 79-113.
Pugliese, E., Chiarotti, G. L., Zaccaria, A., & Pietronero, L. (2014). The discernment of heterogeneous country industrialization patterns through economic complexity.
Rubbo, P., Rubbo, C.T., & Pilatti, L. A. (2018). Knowledge management practices and economic complexity in BRIC countries from 2001 to2014 Int. J. Knowledge Management Studies, 9(1):1-17.
Semanur, S., Ercan, E., Elife, A. (2019). Investigation of The Relationship Between Economic Complexity Level and Human Development Level: Comparison of Developed and Developing Countries.journal of management, marketing and logistics, V.6,iss.3- (4)-p.162-174.
Stojkoski, V., Utkovski, Z., & Kocarev, L. (2016). The impact of services on economic complexity: service sophistication as route for economic growth. PloS one, 11(8):e0161633.
Suri, T. Boozer, M.A. Ranis, G. Stewart, F. (2001). Paths to Success: The Relationship between Human Development and Economic Growth, World Development, 39(4): 506 –522.
UNDP. (1990). Human Development Report 1990, New York: Oxford University Press.
Zaccaria, A., Cristelli, M., Kupers, R., Tacchella, A., & Pietronero, L. (2016). A case study for a new metrics for economic complexity: The Netherlands. Journal of Economic Interaction and Coordination, 11(1): 151-169.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 26 بهمن 1399
  • تاریخ بازنگری: 13 اردیبهشت 1400
  • تاریخ پذیرش: 28 خرداد 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار