تحلیل چندبعدی از نرخ ارز و نااطمینانی آن در پویایی رشد اقتصادی ایران

حسن زاده, اکبر; حیدری, حسن; شهبازی, کیومرث; محسنی زنوزی, سید جمال الدین

doi:10.22059/jte.2021.317222.1008419

تحلیل چندبعدی از نرخ ارز و نااطمینانی آن در پویایی رشد اقتصادی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری، دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه ارومیه

² استاد گروه اقتصاد، دانشکده اقنصاد و مدیریت، دانشگاه ارومیه

³ استاد گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت ، دانشگاه ارومیه

⁴ دانشیارگروه اقتصاد دانشکده اقتصادومدیریت ،دانشگاه ارومیه

10.22059/jte.2021.317222.1008419

چکیده

نرخ ارز و نوسانات آن همواره از مهم‌ترین پارامترهای مؤثر بر اقتصاد ایران بوده‌اند که شرایط متزلزلی را در سال‌های اخیر در کشور به‌وجود آورده‌اند. این مقاله به بررسی آثار نرخ ارز و نااطمینانی آن در کنار متغیرهای کنترلی رشد قیمت نفت، تورم و نااطمینانی آن‌ها به همراه رشد نقدینگی بر روند رشد اقتصادی ایران با استفاده از داده‌های فصلی 1370-1397 و با بهره‌گیری از مدل‌های خطی VAR و غیرخطی چندرژیمی MRS و GARCH-MRS می‌پردازد. نتایج بیانگر آن است که بسته به نوع رژیم و مدل اقتصادسنجی، نتایج متفاوتی حاصل می‌شود. عموم مدل‌های چندرژیمی نشان دادند که روند رشد اقتصادی ایران دارای رژیم‌های مختلف است که بین رژیم با رشد پایین و بالا درحال‌تغییر است و بیشتر در رژیم با رشد پایین قرار دارد. رشد نرخ ارز و نااطمینانی آن در هردو مدل‌های خطی و غیرخطی، اثر منفی و معنادار بر رشد اقتصادی دارد. با توجه به آشوبی‌بودن روند نرخ ارز، مدل‌های غیرخطی نتایج واقع‌بینانه‌تری را با توجه به وضعیت اقتصادی کشور ارائه می‌کنند. متغیرهای کنترلی نیز بسته به نوع معادله و مدل اقتصادسنجی، آثار متفاوتی بر رشد اقتصادی دارند. به سیاست‌گذاران توصیه می‌شود با اجتناب از اعمال سیاست‌های مقطعی برای حل مسائل روزمرۀ کشور که موجب خلق محیط نامطمئن برای عاملان اقتصادی می‌شود و پایدارسازی اقتصاد کلان و یکسان‌سازی نرخ ارز، در جهت کاهش تبعات منفی ارز و نااطمینانی آن گام بردارند.
طبقه‌بندی JEL: C32, C58, F31, O47.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.00398969.1400.56.2.3.3

عنوان مقاله [English]

Multidimensional Analysis of the Exchange Rate and Its Uncertainty in the Dynamics of Iran's Economic Growth

نویسندگان [English]

Akbar Hassanzadeh ¹
Hassan Heidari ²
kiumars shahbazi ³
S. Jamaledin Mohseni Zonouzi ⁴

¹ PhD Student, Faculty of Economics and Management, Urmia University

² Professor, Department of Economics, Faculty of Economics and Management, Urmia University

³ Professor, Department of Economics, Faculty of Economics and Management, Urmia University

⁴ Associate professor of Economics, Faculty of Economics &amp; Management, Urmia

چکیده [English]

The exchange rate and its volatility are one of the most important parameters affecting the Iranian economy and have caused a shaky situation in the country in recent years. This study examines the impact of exchange rate and its uncertainty on Iran's economic growth process along with the control variables of oil price growth, inflation and its uncertainty, and liquidity growth using seasonal data from 1991-2018 and applying linear VAR and multi-regime nonlinear MRS and MRS-GARCH models. The results indicate that different results are obtained depending on the type of regime and econometric model. All multi-regime models showed that Iran's growth trend had different regimes, alternating between low and high regimes and often being in a low growth regime. The exchange rate growth and its uncertainty had a significant negative impact on growth in both the linear and nonlinear models. Due to the chaotic evolution of the exchange rate, nonlinear models provide more realistic results according to Iran's economic situation. Control variables also have different effects on economic growth depending on the type of equation and econometric model. Policy makers are recommended to avoid applying cross-cutting measures to solve Iran's daily problems, which create an uncertain environment for economic agents, and to take measures to reduce the negative consequences of the exchange rate and its uncertainty by stabilizing the macroeconomy and unifying the exchange rate.
JEL Classification: C32, C58, F31, O47.

کلیدواژه‌ها [English]

Exchange Rate
Economic Growth
Single Regime Models
Multi-Regime Models

مراجع

امیری، حسین، صالحی کمرودی، محسن و پاسبان، مهناز (1399). ارتباط متغیرهای نرخ تورم، نرخ ارز و نرخ سود بانکی با رشد اقتصادی در قالب مدل Panel Var: شواهدی از کشورهای مسلمان. فصلنامۀ علمی پژوهش‌های رشد و توسعۀ اقتصادی، 10(40)، 93-108.
اندرس، والتر (1391). اقتصادسنجی سری‌های زمانی با رویکرد کاربردی. ترجمۀ مهدی صادقی شاهدانی و سعید شوال‌پور. جلد اول. چاپ سوم. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
حلافی، حمیدرضا (1386). نرخ واقعی ارز و رشد اقتصادی ایران. مجلۀ تحقیقات اقتصادی، 42(2)، 1-17.
حلافی، حمیدرضا، اقبالی، علیرضا و گسکری، ریحانه (1383). انحراف نرخ واقعی ارز واقعی و رشد اقتصادی در اقتصاد ایران. فصلنامۀ پژوهش‌های اقتصادی، 4(14)، 167-187.
دهقان منشادی، محمد و پوررحیم، پروین (1392). رابطۀ بین بی‌ثباتی اقتصاد کلان و رشد اقتصادی در ایران. پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 21(67)، 171-192.
سیدهاشمی پورولدی، مهناز (1389). تأثیر نااطمینانی نرخ ارز روی سرمایه‌گذاری در ایران، کاربرد رهیافت آزمون Bounds در هم‌جمعی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشکدۀ اقتصاد و مدیریت دانشگاه ارومیه.
عسگری، منوچهر و توفیقی، حمید (1388). شناسایی عوامل مؤثر بر نامیزانی نرخ ارز و تأثیر آن بر رشد اقتصادی در ایران. پژوهشنامۀ اقتصادی، 33، 223-246.
مبینی دهکردی، مصطفی و محمدی، تیمور (1393). تأثیر غیرخطی نااطمینانی نرخ ارز واقعی بر رشد اقتصادی با نفت و بدون نفت ایران: رهیافت GARCH-M. پژوهشنامۀ اقتصادی، 14(55)، 41-70.
محمدی، الهام، کازرونی، علیرضا و اصغرپور، حسین (1399). اثر بی‌ثباتی نرخ ارز بر رشد اقتصادی تحت رژیم‌های مختلف ارزی (کشورهای منتخب توسعه‌یافته و درحال‌توسعه. فصلنامۀ سیاست‌های مالی و اقتصادی، 8(29)، 111-134.
مطهری، محب‌اله، لطفعلی‌پور، محمدرضا و احمدی شادمهری، محمدطاهر (1396). اثرات نرخ ارز واقعی بر رشد اقتصادی در ایران: یافته‌هایی جدید با رویکرد غیرخطی. نظریه‌های کاربردی اقتصاد، 4(4)، 175-198.
Aliyu, S. U. R. (2009). Impact of oil price shock and exchange rate volatility on economic growth in Nigeria: An empirical investigation.
Aman, Q., Ullah, I., & Khan, M. I. (2017). Linkages between exchange rate and economic growth in Pakistan (an econometric approach). European Journal of Law and Economics, 44(1), 157-164.
Bahmani-Oskooee, M., & Kandil, M. E. (2007). Exchange rate fluctuations and output in oil-producing countries: the case of Iran. International Monetary Fund.
Becchetti, L., & Hasan, I. (2005). The effects of (within and with EU) regional integration: Impact on real effective exchange rate volatility, institutional quality and growth for MENA countries (No. 2005/73). Research Paper, UNU-WIDER, United Nations University (UNU).
Bhar, R., & Mallik, G. (2010). Inflation, inflation uncertainty and output growth in the USA. Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 389(23), 5503-5510.
Bleany, M. (2008). Fundamentals and exchange rate volatility, School of Economics University of Nottingham.
Bollerslev, T. (1986). Generalized autoregressive conditional Journal of Econometrics, 31(3).
Brooks C. (2014). Introductory econometrics for finance. Cambridge University Press.
Cai J. (1994). A Markov model of unconditional variance in ARCH. Journal of Business and Economic Statistics, 12, 309–316.
Chit, M.M., Rizov. M., & Willenbockel, D. (2010). Exchange rate volatility and exports: New empirical evidence from the emerging East Asian economies.The World Economy, 33(2), 239-263.
Engle, R. F (1982). Autoregressive conditional heteroscedasticity with estimation of the variance of United Kingdom inflation. Econometrica, 50(4), 987-1007.
Godfrey, L. G. (1978). Testing against general autoregressive and moving average error models when the regressors include lagged dependent variables. Econometrica. Journal of the Econometric Society, 1293-1301.
Gray S. (1996). Modeling the conditional distribution of interest rates as a regime-switching process. Journal of Financial Economics, 42, 27–62.
Ha, D. T. T., & Hoang, N. T. (2020). Exchange Rate Regime and Economic Growth in Asia: Convergence or Divergence. Journal of Risk and Financial Management, 13(1), 9.
Hall, S., Hondroyiannis, G., Swamy, P, A, V, B., Tavlas, G., Ulan, M. (2010(. Exchange-rate volatility and export performance: Do emerging market economies resemble industrial countries or other developing countries? Economic Modelling, 27, 1514–1521.
Hamilton J. D., & Susmel, R. (1994(, Autoregressive conditional heteroskedasticity and changes in regime. Journal of Econometrics, 64, 307–
Hamilton, J. D. (1989). A new approach to the economic analysis of nonstationary time series and the business cycle. Econometrica, 57(2), 357–384.
Krolzig (1997). Markov Switching Vector Autoregressions. Modeling, Statistical Inference and Applications to Business Cycle Analysis. Springer, Berlin.
Marcucci, J (2005). Forecasting stock market volatility with regime- switching GARCH models. Studies in Nonlinear Dynamics and Econometrics, 9(4).
Psaradakis, Z., & Spagnolo, N. (2003). On the Determination of the Number of Regimes in Markov Switching Autoregressive Models. Journal of Time series Analysis, 24, 237-252.
Reyes, P.M., Osborn, D.R.M, Sensier, M. (2004). Modeling real exchange rate effects on output performance in Latin America. Center for growth & business cycle research, the University of Manchester, 35, 1-49.
Tang, B. (2015). Real exchange rate and economic growth in China: A cointegrated VAR approach. China Economic Review, 34, 293-310.
Wesseh Jr, P. K., & Lin, B. (2018). Exchange rate fluctuations, oil price shocks and economic growth in a small net-importing economy. Energy, 151, 402-407.