تأثیر تعاملی جذب سرریز دانش و آزادی اقتصادی بر نابرابری درآمد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه اقتصاد دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

2 گروه اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

چکیده

نابرابری درآمد یکی از مباحث مهم اقتصاد است که افزایش آن نه‌تنها سبب بی‌ثباتی سیاسی در جوامع می‌شود، بلکه مانع مهمی در برابر افزایش رشد و پیشرفت اقتصادی مستمر و باثبات به‎شمار می‎رود. منظور از توزیع درآمد، نابرابری موجود در سهم افراد مختلف یک کشور از درآمد ملی است. در این تحقیق از سهم درآمدی ده درصد افراد بالا از درآمد ملی (سهم درآمدی دهک بالا)، به‌عنوان شاخص نابرابری درآمد استفاده شده‌ است. هدف مطالعه حاضر بررسی تأثیر تعاملی جذب سرریز دانش و آزادی اقتصادی بر نابرابری درآمد کشورهای منتخب تولیدکننده علم است. برای این منظور از دو گروه کشورهای منتخب تولیدکننده علم با درآمد سرانه بیشتر از سی هزار دلار و کشورهای منتخب تولیدکننده علم با درآمد سرانه کمتر از سی هزار دلار طی دوره زمانی 2020-2000، با استفاده از روش پنل دیتا و GMM بهره گرفته شده است. نتایج برآورد نشان می‎دهد که تأثیر تعاملی جذب سرریز دانش و آزادی اقتصادی بر نابرابری درآمد در کشورهای منتخب تولیدکننده علم با درآمد سرانه بیشتر از سی هزار دلار، مثبت و معنادار می‌باشد. همچنین دراین کشورها ضریب متغیرهای جذب سرریز دانش، زیرساخت‌ اطلاعات و ارتباطات و تحقیق و توسعه داخلی، به ترتیب مثبت، بی‌معنا و منفی بوده است. درحالی‎که تأثیر تعاملی جذب سرریز دانش و آزادی اقتصادی بر نابرابری درآمد درکشورهای منتخب تولیدکننده علم با درآمد سرانه کمتر از سی هزار دلار، منفی و معنادار می‌باشد. همچنین در این گروه کشورها ضریب متغیرهای جذب سرریز دانش و زیرساخت‌های اطلاعات و ارتباطات، منفی و ضریب متغیر تحقیق و توسعه داخلی، مثبت بوده است.
طبقه بندی JEL :
O15, O33, M15 D63,I24

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Absorption of Knowledge Spillover on Income Inequality in Selected Science Producing Countries

نویسندگان [English]

  • Abolfazl Shahabadi 1
  • Fatemeh Nuri khushrudbari 2
1 Department of Economics, Faculty of Economics and Social Science, University of Alzahra, Tehran
2 Department of Economics, Faculty of Economics and Social Sciences, AlZahra University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Income inequality is one of the significant topics of the economy. Its increase not only causes political instability in societies but also is a major barrier to increasing growth and continuous and stable economic progress. The income distribution means the existing inequality in the share of different people of a country from the national income. In the present study, the income share of the top ten percent of the national income (the income share of the top decile) was used as an index of income inequality.  The present study investigates the interactive effect of knowledge spillover absorption and economic freedom on the income inequality of selected science-producing countries. For this purpose, two groups of selected science-producing countries with a per capita income of more than thirty thousand dollars and the selected science-producing countries with a per capita income of less than thirty thousand dollars during 2000-2020 were used using panel data and GMM methods.  The estimation results showed that the interaction of knowledge spillover absorption and economic freedom positively and significantly affects income inequality in selected science-producing countries with a per capita income of more than thirty thousand dollars.  Also, in these countries, the coefficients of knowledge spillover absorption, information, and communication infrastructure, and domestic research and development were positive, non-significant, and negative, respectively. However, the interaction of absorption of knowledge spillover and economic freedom negatively and significantly affected the income inequality in selected science-producing countries with per capita income of less than thirty thousand dollars. Additionally, in this group of countries, the coefficient of the knowledge spillover absorption and information and communication infrastructures variables was negative, and the coefficient of the domestic research and development variable was positive.
JEL Classification:
 D63, I24, O15, O33, M15

کلیدواژه‌ها [English]

  • Domestic Research and Development
  • Economic Freedom
  • Income Inequality
  • Information and Communication Infrastructure
  • Knowledge Spillover Absorption
  1. ابراهیمی نژاد، علی‌اکبر؛ عربی، هادی و گودرزی فراهانی، محسن (1400). سنجش آزادی اقتصادی و نابرابری درآمد در ایران. فصلنامه جستارهای اقتصادی، 18(36)، 86-89.
  2. اسدی، پریسا (1396). اثر آزادی اقتصادی بر نابرابری درآمدی کشورهای منتخب تولیدکننده علم منتخب. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته اقتصاد نظری، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا.
  3. جعفری، مهدی؛ عمادی، جواد و رمضان‌پور، اسماعیل (1400). بررسی تأثیر همزمان سیاست‌های پولی و مالی بر نابرابری درآمد در ایران. فصلنامه اقتصاد کاربردی، 11(36)، -51-39.
  4. چاوشی، ندا (1395). اثر جهانی شدن بر توزیع درآمد با تأکید بر فناوری اطلاعات و ارتباطات. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته اقتصاد، دانشکده اقتصاد و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی.
  5. حنیفی، عادل (1400). بررسی اثرات متقابل آزادی اقتصادی، نابرابری چندبعدی و رشد اقتصادی در ایران. رساله دکتری، رشته اقتصاد، دانشکده اقتصاد و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی.
  6. دل‌انگیزان، سهراب؛ پشته‎کشی، مریم و نظری، سهیلا (1396). تأثیر کیفیت حکمرانی و نرخ شهرنشینی و آزادی اقتصادی بر نابرابری درآمد. پژوهش‌نامه برنامه‌ریزی اقتصادی و توسعه پایدار، 4(1)، 20-1.
  7. زروکی، شهریار؛ یوسفی، آرمان و مهری کارنامی، یاسر (1398). اثر شکاف نرخ ارز و نامتقارنیِ تورم و بیکاری بر نابرابری درآمد در ایران. فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد، 7 (1)، 148-117.
  8. زمردیان، غلامرضا؛ کریمخانی، مسعود و رادفر، محمدرضا (1399). بررسی اثرات متقابل نابرابری درآمد، اشتغال و رشد اقتصادی. نشریه دانش سرمایه‌گذاری، 9(33)، 283-299.
  9. سرکش، عاطفه و آل عمران، رویا (1399). بررسی تأثیرپذیری نابرابری درآمد از مؤلفه‌های اقتصاد دانش‌بنیان در کشور ایران از منظر عدالت اسلامی. پژوهشنامه اقتصاد اسلامی، 20(80)، 132-107.
  10. شاه‌آبادی، ابوالفضل و چایانی، طیبه (1398). تأثیر جذب سرریز فناوری و کارآفرینی بر پیچیدگی اقتصادی. فصلنامه تحقیقات اقتصادی، 54(4)، 916-891.
  11. صباحی، علی‌اکبر (1398). بررسی تأثیر مالیات بر ارزش‌افزوده بر نابرابری در توزیع درآمد با توجه به نقش تعدیل‌گر فساد در کشورهای منتخب تولیدکننده علم مختلف. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه پیام نور مرکز یزد.
  12. طیبی، سیروان (1396). بررسی تأثیر رشد اقتصادی بر نابرابری درآمدی (آزمون فرضیه‌ توماس پیکتی: تجربه کشورهای منتخب تولیدکننده علم درحال توسعه نفتی). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز.
  13. فرمانی، علیرضا (1400). بررسی تاثیر کوتاه مدت و بلندمدت فناوری اطلاعات و ارتباطات بر ضریب جینی در ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته اقتصاد، دانشکده علوم اقتصاد و اداری، دانشگاه فردوسی مشهد.
  14. عربی، هادی؛ گودرزی فراهانی، محسن و ابراهیمی‌نژاد، علی‌اکبر (1400). سنجش آزادی اقتصادی و نابرابری درآمد در ایران. فصلنامه جستارهای اقتصادی، 18(36)، 86-71.
  15. قاسم‌نژاد، توحید؛ محمدزاده، یوسف و رضازاده، علی. (1399). تاثیر اندازه دولت بر رابطه بین اقتصاد سایه و نابرابری درآمد در ایران. مجله تحقیقات اقتصادی، 1(55)، 214-187.
  16. متفحص، لیلا (1396). تأثیر اندازه دولت بر توزیع درآمد در کشورهای اسلامی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته اقتصاد اسلامی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه قم.
  17. محنت فر، یوسف و عثمانی، فریبا (1399). اثر حمایت از حقوق مالکیت فکری بر رشد اقتصادی و توزیع درآمد در ایران. مطالعات جامعه شناسی، 13(49)، 113-133.
  18. مرادی، فاطمه؛ جعفری، محمد و فتاحی، شهرام (1400). تأثیر حکمرانی خوب بر نابرابری درآمد در کشورهای منتخب تولیدکننده علم منتخب در حال توسعه و توسعه یافته؛ با تأکید بر کنترل فساد. فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد مقداری، 1(8)، 16-1.
  19. نجفی، زهرا؛ صامتی، مجید و جمالی، سمیه (1398). تحلیل تأثیر کارآفرینی بر نابرابری توزیع درآمد در‌میان استان‌های کشوردر ایران. فصلنامه مدیریت نوآوری، 8 (4)، 84-61.
  20. هاتفی، مجومرد؛ مجید، ظاهری عبده‌وند، عزیز و صادقی، علی (1399). بررسی عوامل مؤثر در نابرابری درآمد در ایران با تأکید بر عمق مالی و آموزش. فصلنامه پژوهش‌های پولی بانکی، 42(12)، 720-695.
  21. Arabi, S. H., Goodarzi Farahani, Y., & Ebrahiminejad, A.A. (2021). Measuring the Impact of Economic Freedom on Income Inequality in Iran's Economy. Journal of Iran's Economic Essays. 18(36), 71-86. In Persian.
  22. Barro, R. J. (1991). Economic Growth in a Cross section of Countries. The Quarterly Journal of Economics, 1(106), 407-443.
  23. Chavoshi, N. (2016). The Effect of Globalization on Income Distribution with Emphasis on Information and Communication Technology. Master's thesis. Department of Economics. Faculty of Economics and Accounting. Central Tehran Islamic Azad University. In persian.
  24. Chiang Lee, C., Yuan, Z., & Ju Ho. S. (2022). How does Export Diversification Affect Income Inequality? International Evidence. The Journal of Structural Change and Economic Dynamics. 1(30), 1-17.
  25. Chu, C., & Cozzi, G. (2018). Effects of Patents Versus R&D Subsidies on Income Inequality. Review of Economic Dynamics, 1(29), 68-84.
  26. Coe, D., & Helpman, E. (1995). International R&D Spillovers. The Journal of European Economic Review, 39(5), 859-887.
  27. Delangizan, S., Poshtekheshi, M., & Nazari, S. (2017). Impact of Governance Quality, Urbanization Rate and Economic Freedom on Income Inequality. Journal of Economic Planning and Sustainable Development. 4(1), 1-20: In persian.
  28. Farmani, A.R. (2021). Investigating the Short-Term and Long-Term Impact of Information and Communication Technology on the Gini Coefficient in Iran. Master's thesis. Department of Economics. Faculty of Economics Sciences. Mashhad Ferdowsi University.  In Persian.
  29. Hanifi, A. (2021). Examining the Mutual Effects of Economic Freedom, Multidimensional Inequality and Economic Growth in Iran. PhD thesis. Department of Economics. Faculty of Economics and Accounting. Central Tehran Islamic Azad University. In persian.
  30. Hatefi, M., Zaheri Abdehvand, A., & Sadeghi, A. (2020). Investigating the Factors Affecting Income Inequality in Iran with Emphasis on Financial Depth and Education. Journal of Monetary & Banking Researches.42(12), 695-720. In persian.
  31. Huang, K., Yan, W., Sim, N., Guo, Y., & Xie, F. (2022). Can Trade Explain the Rising Trends in Income Inequality? Insights from 40 Years of Empirical Studies. The Journal of Economic Modelling, 1(107), 1-15.
  32. indicatorshttps://www.scimagojr.com/journalrank.php
  33. Jafari, M. Emadi, J., & Ramadanpour, E. (2021). Investigating the Simultaneous Impact of Monetary and Financial Policies on Income inequality in Iran. Jounal of Applied Economics. 11(36), 51-39. In persian.
  34. Jalaee, A., & Aramesh, H. (2018). The Relationship between Economic Freedom and Income Inequality: A Case Study OECD and Non-OECD countries. Journal of Econometric  Modelling. 1(3), 55-84. In persian.
  35. Kim, H., & Rhee, D.E. (2022). The Effects of Asset Prices on Income Inequality: Redistribution Policy does Matter. The Journal of Economic Modelling. 1(113), 1-13.
  36. Lee, C., Yuan, Z., & Ju Ho. S. (2022). How does Export Diversification Affect Income Inequality? International Evidence. The Journal of Structural Change and Economic Dynamics. 1(30), 1-17.
  37. Lichtenberg, F. R., & Potterie, B. P. (1998). International R&D spillovers, European Economic Review, 1(42), 483-491.
  38. Lin, F., & Fu, D. (2016). Trade, Institution Quality and Income Inequality. World Development. 1(77), 129-142.
  39. Mahadevan, R., Nugroho, A., & Amir, H. (2017). Do Inward Looking Trade Policies Affect Poverty and Income Inequality? Evidence from Indonesia's Recent Wave of Rising Protectionism. Economic Modelling, 1(62), 23-34.
  40. Mehnasmani, Y., & Osmani, F. (2020). The Effect of Intellectual Property Protection on Growth Economic and Income Distribution in Iran. Journal of Economic Studies. 13(49), 113-133. In persian.
  41. Moradi, F., Jafari, M., & F. S. (2021). The Impact of Good Governance on Income Inequality in Selected with an Emphasis on Control of Corruption. Journal of quantitative economic. 1(8), 1-16. In persian.
  42. Motefahess, L. (2017). The Effect of Government Size on Income Distribution In Islamic Countries. Master's thesis. Department of Economic. Faculty of Economics and Management. Qom University. In persian.
  43. Najafi, Z., Sameti, M., & Jamali, S. (2019). Impact of Entrepreneurship on Inequality of Income Ddistribution (Between Provinces of the Country). Journal of Innovation Management. 8(4), 86-61. In persian.
  44. Ofori, A. K., Gbolonyo, E.Y., Dossou, T. M., & Nkrumah, R. K. (2022). Remittances and Income Inequality in Africa: Financial Development Thresholds for Economic Policy. Research in Globalization, 1(4), 1-32.
  45. Parisa, A. ( 1396).The Effect of Economic Freedom on Income Inequality of Selected Science Producing Countries. Master's Thesis. Department of Economics. Faculty of Economics and Social Sciences. Bu Ali Sina University. In persian.
  46. Qhasemnajad, T., Mohammadzadeh, Y., & Rezazadeh, A. (2020). Government Size, Shadow Economy, Inequality of Income, Iran, Smooth Transition Regression (STR). Journal of economic research.55(1), 187-214.In persian.
  47. Sabbahi, A.A. (2019). Investigating the Effect of Value Added Tax on Inequality in Income Distribution. Master's thesis. Department of Management. Faculty of Management and Economics. Yazd Payam Noor University. In persian.
  48. Sarkesh, A., & Aleemran. R. (2020). Investigating The Impact of Knowledge-Based Economy Components on Income Inequality from The Perspective of Islamic Justice in Iran. journal of Islamic Economy. 20(80), 107-132. In persian.
  49. Shahabadi, A., & Chayani, T. (2019). The Effect of The Technology Foreign Spillover and Entrepreneurship on Economic Complexity. Journal of Economic Research. 54(4), 891-916. In persian.
  50. Tayyebi, S. (2017). Investigating the Effect of Economic Growth on Income Inequality. Master's Thesis. Department of Economic. Faculty of Economics and Management. Tabriz University. In persian.
  51. Ugure, M., Churchill, S. A., & Luang, H. M. (2020). What do We Know About R&D Spillovers and Productivity? Meta-analysis Evidence on Heterogeneity and Statistical Power. The Journal of Research Policy, 1 (49), 1-13.
  52. Wallace, M., Hyde, A., & Vachon, T. E. (2022). States of Inequality: Politics, Labor, and Rising Income Inequality in the U.S. States since 1950. The Journal of Research in Social Stratification and Mobility, 1(78), 1-17.
  53. Workman, J. (2022). Inequality Begets Inequality: Income Inequality and Socioeconomic Achievement Gradients Across The United States. The Journal of Social Science Research, 2(36), 1-8.
  54. Zaroki, S., Yousefi, A., & Karnami, M. (2019). The Effect of Black Market Premium and Asymmetric Inflation and Unemployment on Income Inequality In Iran. Journal of Applied Theories of Economics. 7(1), 117-148. In persian.
  55. Zomorodiyan, G., Karimkhani, M., & Radfar, M. R. (2020). Investigating the Interactions of Inequality Income, Employment and Economic Growth. Journal of Knowledge Quarterly. 9(33), 283-299. In persian.
  56. http://data.uis.unesco.org
  57. https://databank.worldbank
  58. https://stats.wto.orghttps://wid.world/data
  59. https://www.fraserinstitute.org/economic-freedom
  60. https://www.oecd-ilibrary.org
  61. https://www.worldeconomics.com/Indicator-Data/