رقابت بانکی و ریسک سیستمی نظام بانکداری ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه مدیریت مالی و بیمه، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

رقابت بانکی و ثبات مالی یکی از مباحث پژوهشی است که محققان پس از بحران مالی جهانی به بررسی ابعاد مختلف ارتباط این دو پرداخته‌اند. این پژوهش به دنبال سنجش اثرات رقابت بر ثبات سیستمی در نظام بانکی ایران است.
جامعه آماری کلیه بانک‌های تحت نظارت بانک مرکزی و نمونه آماری متشکل از 20 بانک است که در بازه سال‌های 1388 تا 1400 مورد بررسی قرار گرفته‌اند. شاخص‌های لرنر و هرفیندال-هیرشمن به ترتیب نماینده قدرت بازار و تمرکز صنعت بوده و از معیار تغییرات ارزش در معرض خطر شرطی به عنوان سنجه ریسک سیستمی استفاده شده است. همچنین ریسک سیستمی به اجزا خود تجزیه شده است.
شاخص لرنر ارتباط مثبت و معناداری با ریسک سیستمی کل دارد در حالی که شاخص هرفیندال- هیرشمن ارتباط معناداری را نشان نمی‌دهد. همچنین قدرت بازار اثر معناداری بر ریسک دنباله‌ای مختص هر بانک و ریسک ناشی از عوامل کلان اقتصادی و مالی و همچنین ترکیب این دو ندارد و به عبارتی ریسک سیستمی کل را از این مجرا تحت تأثیر قرار نمی‌دهد. با این حال شاخص تمرکز اثر مثبت و معناداری داشته است. از سوی دیگر شاخص قدرت بازار ارتباط مثبت و معناداری با جز بهم‌پیوستگی دارد در حالی که شاخص تمرکز ارتباط معناداری را نشان نداده است.
این پژوهش نشان داده است که رقابت بیشتر با ثبات سیستمی بالاتر همراه بوده است. همچنین می‌توان اظهار داشت که قدرت بازار از طریق بهم‌پیوستگی بانک‌ها ریسک سیستمی را تحت تأثیر قرار می‌دهد در حالی که تمرکز از کانال ریسک انفرادی بانک اثرگذار است.
طبقه‌بندی JEL: D40، G11، G21

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Bank Competition and Systemic Risk of Banking System in Iran

نویسندگان [English]

  • Ali Namaki
  • Reza Raei
  • Mohammad Pourtalebi Jaghargh
Department of Financial Management and Insurance, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Bank competition and financial stability is one of recent topics which researchers have paid attention since global financial crisis. This study is investigating the effect of competition on systemic stability in Iran’s banking system.
Statistical population is all Iranian banks under supervision of centeral bank and our sample consist of 20 banks in period of 2009 and 2021. Lerner index and Herfindahl–Hirschman index are proxies of market power and concentration respectively. ΔCoVaR is our systemic risk measure which can be decomposed into its components.
Lerner index had a statistically significant positive relationship with ΔCoVaR while HHI didn’t. Market power haven’t shown any effect on idiosyncratic tail risk and the risk caused by macroeconomic and financial factors, as well as the combination of the two, and in other words, it doesn’t affect the overall systemic risk through this channel. However, the HHI has had a positive and significant effect. Also, market power has a positive and significant relationship with the interconnectedness component, while the concentration index has not shown a significant relationship.
This study has proven that the more competitive system, the more stable. Meanwhile, market power affects systemic risk through interconnectedness, but idiosyncratic risk is the effective channel for concentration.
JEL Classification: D40, G11, G21

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bank Competition
  • Lerner Index
  • Market Power
  • Systemic Risk
  • ΔCoVaR

مراجع

  1. ابراهیمی، مهرزاد و پنداشته، فاطمه (1398). ساختار بازار و شرایط رقابتی در سیستم بانکی ایران. فصلنامه علمی پژوهش‌های اقتصاد صنعتی، 3(9)، 54-39.
  2. ابریشمی، حمید؛ مهرآرا، محسن و رحمانی، محمد (1398). اندازه‌گیری و تحلیل ریسک سیستمی در بخش بانکداری ایران و بررسی عوامل مؤثر بر آن. مدل‌سازی اقتصادسنجی، 4(3)، 11-36.
  3. پورعبادالهان کویچ، محسن؛ فلاحی، فیروز و ابراهیمی، حسین (1400). تأثیر رقابت بانکی بر ریسک پذیری در صنعت بانکداری ایران. پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 29(99 )، 243-276.
  4. تهرانی، رضا؛ سراج، مصطفی؛ فروش باستانی، علی و فلاح پور، سعید (1399). ارزیابی اثر ریسک سیستمی بخش بانکی بر عملکرد اقتصاد کلان ایران. تحقیقات مالی، 22(3)، 297-319.
  5. شریفی‌نیا، حسین؛ مؤمنی وصالیان، هوشنگ؛ دقیقی اصلی، علیرضا؛ دامن کشیده، مرجان و افشاری‌راد، مجید (1399). ارزیابی تأثیر قدرت رقابتی و سیاست پولی بر بازده دارایی‌ در بانک‌های ایران (رهیافت الگوهای ساختاری). اقتصاد مالی، 14(51)، 1-28.
  6. صادقی شریف، سید جلال؛ سوری، علی؛ استادهاشمی، علی (1397). مدل‌سازی و برآورد ریسک سیستم بانکی در قالب یک مدل شبکه‌ای با استفاده از سنجه CoVaR. فصلنامه پژوهش‌های پولی-بانکی، 11(36)، 183-210.‎
  7. فدائی واحد، میثم؛ دهقان دهنوی، محمد علی؛ دیواندری، علی و امیری، میثم (1399). بررسی تأثیر شاخص‌های ریسک و رقابتی بانک‌ها بر ریسک سیستمی با رویکرد ریزش مورد انتظار نهایی (MES) با استفاده از مدل GMM. دانش سرمایه‌گذاری، 9(36)، 317-334.
  8. گلی، یونس و اسکندری، بیتا (1398). بررسی رابطه رقابت و کارایی هزینه در صنعت بانکی ایران. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 27(91)، 130-115.
  9. نمکی، علی؛ راعی، رضا و عسکری راد، حسین (1401). بررسی تأثیر ویژگی‌های ساختار شبکه سیستم بانکی بر ریسک سیستمی بانک‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران- با استفاده از روش همبستگی شرطی پویا. چشم انداز مدیریت مالی، 41(13)، 36-9.
  10. Abrishami, H., Mehrara, M., & Rahmani, M. (2019). Measuring and Analysis of Systemic Risk in Iranian Banking Sector and Investigating Its Determinants. Journal of Econometric Modelling, 4(3), 11-36. (In Persian)
  11. Acharya, V. V., Pedersen, L. H., Philippon, T., & Richardson, M. (2017). Measuring systemic risk. The review of financial studies, 30(1), 2-47.
  12. Acharya, V. V., & Yorulmazer, T. (2008). Information contagion and bank herding. Journal of money, credit and Banking, 40(1), 215-231.
  13. Allen, F., & Gale, D. (2004). Competition and financial stability. Journal of money, credit and banking, 453-480.
  14. Anginer, D., Demirguc-Kunt, A., & Zhu, M. (2014). How does competition affect bank systemic risk?. Journal of financial Intermediation, 23(1), 1-26.
  15. Bain, J. S. (1951). Relation of profit rate to industry concentration: American manufacturing, 1936–1940. The Quarterly Journal of Economics, 65(3), 293-324.
  16. Beck, T., Demirgüç-Kunt, A., & Levine, R. (2006). Bank concentration, competition, and crises: First results. Journal of banking & finance, 30(5), 1581-1603.
  17. Benoit, S., Colliard, J. E., Hurlin, C., & Pérignon, C. (2017). Where the risks lie: A survey on systemic risk. Review of Finance, 21(1), 109-152.
  18. Bernal, O., Gnabo, J. Y., & Guilmin, G. (2014). Assessing the contribution of banks, insurance and other financial services to systemic risk. Journal of Banking & finance, 47, 270-287.
  19. Billio, M., Getmansky, M., Lo, A. W., & Pelizzon, L. (2011). Econometric measures of systemic risk in the finance and insurance sectors. Journal of Financial Economics.
  20. Brunnermeier, M. K., Dong, G. N., & Palia, D. (2020). Banks’ noninterest income and systemic risk. The Review of Corporate Finance Studies, 9(2), 229-255.
  21. Chan-Lau, M. J. A. (2017). ABBA: An agent-based model of the banking system. International Monetary Fund.
  22. Claessens, S., & Laeven, L. (2004). What drives bank competition? Some international evidence. Journal of money, credit and banking, 563-583.
  23. De Nicolo, M. G., Boyd, J. H., & Jalal, A. M. (2006). Bank risk-taking and competition revisited: New theory and new evidence. International Monetary Fund.
  24. Ebrahimi, M., & Pedashteh, F. (2020). Market Structure and Competitive Conditions in Iranian Bankiign System. Quarterly Journal of Industrial Economics Researches, 3(9), 39-54. (In Persian)
  25. Fadaee vahed, M., Dehghan Dehnavi, M. A., divandari, A., & amiry, M. (2020). Investigating the effect of risk and competitiveness indicators of banks on systemic risk with the marginal expected shortfall (MES) approach using the GMM model. Journal of Investment Knowledge, 9(36), 317-334. (In Persian)
  26. Faia, E., Laffitte, S., & Ottaviano, G. I. (2019). Foreign expansion, competition and bank risk. Journal of International Economics, 118, 179-199.
  27. Fernandez de Guevara, J., Maudos, J., & Perez, F. (2005). Market power in European banking sectors. Journal of Financial Services Research, 27, 109-137.
  28. Goli, Y., & Eskandari, B. (2019). Study the Relationship between Competition and cost Efficiency in Iran’s Banking Industry. Quarterly Journal of Economic Research and Policies , 27(91), 115-130. (In Persian)
  29. Hannan, T. H., & Berger, A. N. (1997). The rigidity of prices: Evidence from the banking industry. J. Reprints Antitrust L. & Econ., 27, 245.
  30. Hirata, W., & Ojima, M. (2020). Competition and bank systemic risk: New evidence from Japan's regional banking. Pacific-Basin Finance Journal, 60, 101283.
  31. Keeley, M. C. (1990). Deposit insurance, risk, and market power in banking. The American economic review, 1183-1200.
  32. Laeven, M. L., & Valencia, M. F. (2018). Systemic banking crises revisited. International Monetary Fund.
  33. Marcus, A. J. (1984). Deregulation and bank financial policy. Journal of banking & finance, 8(4), 557-565.
  34. Mason, E. S. (1939). Price and production policies of large-scale enterprise. The American economic review, 29(1), 61-74.
  35. Namaki, A., Raei, R., & Askari Rad, H. (2023). Investigating the effect of Banks Network Topology on Banks Systemic Risk in Tehran Stock Exchange – By Using DCC Approach. Financial Management Perspective, 13(41), 9-36. (In Persian)
  36. Pourebadollahan Covich, M., Fallahi, F., & Ebrahimi, H. (2021). Bank Competition and Risk-taking in the Iranian Banking Industry. Quarterly Journal of Economic Research and Policies. 29(99), 243-276. (In Persian)
  37. Raei, R., Namaki, A., & Askarirad, H. (2023). Decomposition of Systemic Risk and Analysis of the Relationships of Its Dimensions with the Characteristics and Financial Performance of the Banks Listed in Tehran Stock Exchange (TSE). Journal of Asset Management and Financing, 11(1), 1-30.
  38. Sadeghi Sharif, J., Soori, A., & Ostad Hashemi, A. (2018). Modeling and estimating the risk of the banking system in the form of a network model using the CoVaR measure. Journal of Monetary and Banking Research, 11(36), 183-210. (In Persian)
  39. Schaeck, K., & Cihák, M. (2014). Competition, efficiency, and stability in banking. Financial management, 43(1), 215-241.
  40. Silva-Buston, C. (2019). Systemic risk and competition revisited. Journal of Banking & Finance, 101, 188-205.
  41. Sharifi nia, H., Momeni, H., Daghighi, A., Daman Keshideh, M., & Afshari, M. (2020). Evaluating the effect of competitive power and monetary policy on asset returns in Iranian banks. Financial Economics, 14(51), 1-28. (In Persian)
  42. Strobl, S. (2016). Stand-alone vs systemic risk-taking of financial institutions. The Journal of Risk Finance, 17(4), 374-389.
  43. Tehrani, R., Seraj, M., Foroush Bastani, A., & Fallahpour, S. (2020). Evaluation of the Effect of the Banking Sector Systemic Risk on the Macroeconomic Performance of Iran. Financial Research Journal, 22(3), 297-319. (In Persian)
  44. Tobias, A., & Brunnermeier, M. K. (2016). CoVaR. The American Economic Review, 106(7), 1705.
  45. Wibowo, I. G., & Wibowo, B. (2016). The effect of competition level and banking concentration to systemic risks: Indonesia Case. Available at SSRN 2849726.
  46. Xu, Q., Jin, B., & Jiang, C. (2021). Measuring systemic risk of the Chinese banking industry: A wavelet-based quantile regression approach. The North American Journal of Economics and Finance, 55, 101354.
  47. Zhang, X., Fu, Q., Lu, L., Wang, Q., & Zhang, S. (2021). Bank liquidity creation, network contagion and systemic risk: Evidence from Chinese listed banks. Journal of Financial Stability, 53, 100844.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 26 تیر 1402
  • تاریخ بازنگری: 04 آبان 1402
  • تاریخ پذیرش: 06 آذر 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار